De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 4 november pagina 21

4 november 1939 – pagina 21

Dit is een ingescande tekst.

POLYGOON'S HOLLANDS NIEUWS EINDHOVEN Demonstraties met pantserwagens en amphibie - voertuigen Filmjournaals in oorlogstijd.... ?^"?OEN op i September de oorlog l uitgebroken was, hebben wij in l onze verbeelding gezien de gra naattrechters, de opengereten aarde, de platgeschoten bosschen, de ruïnes van dood en vernietiging, de omgewoelde (l velden zooals wij kennen uit de vroegere oorlogsfilms, uit de daar ingelaschte stukken authentieke oorlogsjournaals. Hier in het Westen heeft de oorlog zijn alles vernietigend karakter nog niet getoond en wij waren, na de eerste dagen, wat verbaasd, dat hier alles zoo rustig, zoo on-oorlogs bleef. Maar in het Oosten zijn de Poolsche landen door de hand van den strijd veranderd in de doodsvelden, in de geschonden land schappen die wij uit die films kennen. En toch hebben wij daar thans in de bioscopen weinig of niets van gezien. Want deze oorlog speelt zich, in den tijd der publiciteit, af in het publicistisch donker. Geen oorlogsjournaals toonden ons, hoezeer het vaderland der Polen was vernietigd. Hier waren de journaals verboden, aangezien de autoriteiten en de bevoegde instanties der ondernemers van oordeel waren, dat onze neutraliteit niet bestand was tegen de on-ob<ectieve beelden die de buitenlandsche journaals in het duister van onze bioscopen zouden oproepen. En dus paradeerdeii liefelijke juf frouwen met de NewYorksche najaarsmode en leerden we, hoe in Boelgarije in September een wijnoogstfeest ge houden wordt door jonge wijnplukkers en -pluksters. Maar daarvoor gingen we niet naar het journaal kijken. Het bioscoopbedrijf begreep dit zelf ook spoedig en dus werden besprekingen gehouden, waaruit resulteerde, dat men besloot de buitenlandsche journaals, die op den oorlog betrekking hadden, toe te laten, na een keuring door een commissie uit het bedrijf, dus een keu ring vóór de officieele filmkeuring.En men stelde eenige waarborgen op, waaraan voldaan moest zijn, opdat de films voor vertooning konden worden vrijgegeven. Geen propaganda ! Dat is de belangrijkste norm. Dientengevolge worden principieel alle gesproken toe lichtingen hier in Holland gemaakt. De geheele samenstelling der journaals gebeurt dus hier in het land door de importeurs. Daarna vindt de keuring plaats, door een commissie die behalve twee personen uit het bedrijf, ook een journalist (hoofdredacteur van het Handelsblad) en een oud-directeur van de werkverschaffing bevat. WAT wordt nu uit de films ge knipt? Propaganda; niet toe gelaten is een Fransch filmpje, dat de beweringen van Knickerbocker over de bankrekeningen, die vooraanstaande nazis in het buitenland zouden hebben, uitbeeldde. Dat kan waar zijn of niet waar, het is duidelijk bedoeld als pro paganda. Maar ook dingen, die niet direct die bedoeling hebben, maar sterk propagandistisch zouden werken, wor den geknipt. Bepaalde meestal juist zeer goed gecomponeerde stukjes film met overzichten van een offensief, met korte beelden van de verschillende onderdeelen van een legercorps, kunnen sterke reclame voor een bepaalde oor logvoerende mogendheid inhouden. Beide partijen bezondigen zich verder aan stukken journaal" die eerder in het rijk der trucfilm dan in dat der reportage thuis hooren: het filmpje, dat den Engelschen aanval op de oorlogs haven Kiel tot onderwerp heeft, en dat ruim vier weken later gemaakt is dan de aanval en de Duitsche tegenhanger daarvan: het vergaan van de Royal Oak", hooren, volgens het oordeel der commissie, niet in Hollandsche bios copen thuis. Alles wat onwaar is, tracht deze commissie te achterhalen. Dat is niet altijd makkelijk, maar de vakmenschen onder hen zijn van oordeel dat een trucage te herkennen is. Toch zijn, ondanks deze toelating van journaals met oorlogsberichtgeving, er nog geen werkelijke oorlogsbeelden in de theaters geweest. Men wil dit ook niet te zeer propageeren. Gruwe lijke en te zeer opwindende beelden worden geweerd; een zekere matiging op dit gebied kan ook geen kwaad. Maar zulke beelden zijn ook nog niet aangekomen. Wellicht zijn ze nog niet gemaakt, wellicht worden ze door buitenlandsche ondernemingen ook niet vrij gegeven of maakt de censor daar bezwaar. DAT de journaals een belangrijke bron van voorlichting zijn ge worden, zal niemand meer willen ont kennen. Ook Nederland heeft zijn jour naalbedrij ven, die weer met de buiten landsche ondernemingen in contact zijn. Er worden films geruild, vooral op het oogenblik, nu de Nederlandsche vreedzame actualiteiten voor het bui tenland een welkome opfrissching zijn na het vele oorlogsnieuws en nu wij de oorlogsbeelden als belangrijk onder deel van ons weeknieuws niet zouden willen missen. De aparte journaal theaters laten het belang van deze filmjournalistiek duidelijk zien. Een jour naalonderneming als b.v. Polygoon, heeft dan ook een werkmethode als een actueel weekblad. Elke week wordt een redactievergadering" gehouden, waar in mat de chefs der afdeelingen de onderwerpen besproken worden. Veel onderwerpen krijgt de onderneming door inside information", belangrijke gegevens ook van de dagbladen. Er wordt uit de onderwerpen een keuze gemaakt, en voor de gekozen sujets maakt men, als dat mogelijk is, kleine scenarios. Dat geeft den operateur de mogelijkheid, snel en zeker te werken. Anders moet hij vier tot vijf maal te veel materiaal opnemen, om daaruit dan de goede stukken te kunnen knip pen. Voor een journaal van ongeveer 300 meter, dat acht a tien onderwerpen bevat en dat plus minus tien minuten duurt, wordt 1200 tot 1500 meter film verschoten. Het ongunstigst in dat op zicht is een voetbalwedstrijd, waarvan 800 meter opgenomen wordt, om er tenslotte een goede 40 van over te houden! Om deze actualiteiten elke week in het programma te krijgen zijn de heele week wagens met drie man personeel onderweg, terwijl naar stomme" en later met toelichting te voorziene onderZoo kondigt Polygoon zijn nieuws aan werpen n man met een camera gaat. Alle bewerkingen van de journaal films moeten in snel tempo gaan. Al is het dan niet steeds noodig, dat er van die krachttoeren uitgehaald worden, als b.v. bij de filmpremières, waarbij 's avonds om acht uur het binnen komen der gasten gefilmd wordt, wat drie uur later, om elf uur, dan weer voor een verbaasde zaal op het witte doek vertoond wordt. Halsbrekende ritten naar Haarlem, griezelige haast bij ontwikkelen, fixeeren, spoelen, dro gen, knippen, synchroniseeren, copieeren, ontwikkelen, fixeeren, spoelen, drogen en de race weer terug naar het theater moeten dan verricht worden. Spoed is echter steeds geboden bij alle bewerkingen en verrichtingen: nu wellicht nog meer dan vroeger. Het gaat ons nu eenmaal nooit snel genoeg. want daar, waar geregeld veel fietsen, moeten worden geparkeerd, vormen METEOORRIJWIELBLOKKEN (Ned Octrooi No. 38213) de meest practische en economische oplossing. N.V. DE METEOOR - DE STEEG. PAG. 21 DE GROENE No. 3257

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl