KANTTEEKENINGETV De moeilijkheden der neutralen Wanneer twee kleine staten als Nederland en Belgiëvastgeklemd zitten tusschen groote mogend heden die althans beweren een strijd op leven en dood te willen voeren, dan moet hun positie wel hachelijk zijn. Ook wanneer zij zonder kleer scheuren het einde van den strijd zullen beleven, zal de oorlogsperiode voor hen rijk zijn geweest aan momenten waarop zij den adem inhielden en vreesden in den strijd betrokken te worden. Sinds deze oorlog is uitgebroken, is hun positie steeds lastiger geworden door den economischen oorlog die gevoerd werd. Engeland wil Duitschland economisch van de buitenwereld afsluiten. Via Nederland mag niets Duitschland bereiken. Vandaar dat Nederlandsche schepen bij tientallen soms weken lang aan de Downs" worden vast gehouden. Hoeveel last dat in sommige gevallen heeft gegeven, wordt in het pas-verschenen Oranjeboek" van onze regeering uitvoerig beschreven. Deze controle staat Engeland volgens het inter nationale oorlogsrecht vrij. Het in de Duitsche bladen gelanceerde verwijt, dat Nederland door deze controle te accepteeren, in feite zijn neutrale hpuding heeft prijsgegeven, is dan ook on gegrond. Wil Engeland dus den doorvoer naar Duitschland beletten, het wil ook den doorvoer uit Duitschland verhinderen- Door middel van de deviezen immers, die Duitschland door den opbrengst van zijn buitenlandschen handel verkrijgt, kan het den oorlog beter volhouden. De Duitsche export, ook die via Nederlandsche havens, moet deswege uitgeschakeld worden aldus Londen. Het behoeft geen betoog dat ook dat voor de Nederlandsche scheepvaart ongetelde moeilijkheden met zich brengt. Ieder reëel mensch zal deswege moeten erkennen dat, om van erger te zwijgen, de positie van Neder land en Belgiëdergelijke moeilijkheden wellicht in versterkte mate met zich zal brengen- Het behoeft een buitenlandsche mogendheid die ons land wil aanvallen, helaas aan voorwendselen niet te ontbreken. Een ander woord dan voorwendsels" kan hier niet gebruikt worden. Behalve de algemeene dreiging die in de huidige internationale positie voor ons land aanwezig is, was het ook geen reden tot gerustheid dat in de nabij heid van de Nederlandsche grens steeds meer Duitsche troepen gelegerd worden. De Duitschers geven als verklaring op dat voor hun millioenen soldaten aan den Westwall geen plaats is, en dat ook een concentratie achter den Westwall gevaren met zich brengt. Bovendien willen zij in het Westen op alle gebeurlijkheden voorbereid zijn. Onjuist behoeft deze interpretatie niet onder alle omstandigheden te zijn maar dat is ook het eenige wat men er van kan zeggen. De internationale toestand Wanneer men nogmaals een blik op den inter nationalen toestand werpt, moet men erkennen dat er sinds September weinig is veranderd, behalve het brutaal wegvagen van het zwakke Polen. Zooals de toestand thans is, kan hij jarenlang be stendigd worden hetgeen niet zeggen wil dat zulks het geval zal zijn. De Franschen en Engelschen halen hun organisatorischen achterstand op Duitschland in. Aan den anderen kant is er geen sprake van dat zij Duitschland op afzienbaren termijn op de knieën zullen dwingen wegens gebrek aan industriëele grondstoffen, zoolang de oorlog den huidigen geringen graad van intensiteit blijft vertoonen. Duitschland doet bovendien zijn best om zooveel mogelijk nieuwe economische bronnen te ontsluiten. De befaamde wegenbouwer Todt is naar Moskou vertrokken om de transport-problemen van den vergrooten Russisch-Duitschen handel te bestudeeren. Gering zijn deze problemen niet, en hun oplossing zal wel een jaartje duren! Tegelijk poogt de Duitsche regeering Zweden er toe te brengen, zooveel mogelijk ijzererts en voedings. stoffen aan Duitschland af te staan. Zij wil den RHEUMATIEK ? MASSAGE! ORTHOPEDARIUM MODERNSTE INRICHTING ROKIN 101 - AMSTERDAM-C. ? TEL. 42802 Zweedsch-Engelschen handel (die o. a. via de Noorsche haven Narvik nog steeds plaats vindt) zoo mogelijk geheel uitschakelen. De scheepvaart in de Oostzee zal, wanneer Duitschland, gelijk het bericht heeft, zijn mijnen tot op drie mijl afstand van den Zweedschen kust heeft gelegd, vrijwel onmogelijk zijn. Misschien echter was het bericht bedoeld om druk uit te oefenen op Stockholm bij de onderhandelingen die thans aan den gang zijn. De houding van Italiëis nog steeds niet geheel duidelijk. Er wordt wel in Italiaansche bladen weer hevig gefulmineerd tegen het verderfelijke communisme, maar of dat alles reëele beteekenis heeft, moet afgewacht worden. Het staat nog te bezien of Italië's onzijdigheid een strategisch voor deel is geweest voor Frankrijk en Engeland, en het is niet onwaarschijnlijk dat Mussolini, wanneer Hitler zér groote successen boekt, zich aan diens zijde zal plaatsen. Een betrouwbaar bondgenoot zal de Italiaansche dictator al heel moeilijk worden. De onderteekening der nieuwe neutraliteitswet in de V.S. beteekent dat Frankrijk en Engeland groote industriëele reserves tot hun beschikking krijgen. Ook zij zullen voorloopig in economisch opzicht niet uitgeput raken. Zoo kan de wereld dus jaren doordraaien. Molotow's dolce far niente" De twee-en-twintigste verjaardag van de OctoberRevolutie heeft Molotow en andere voormannen der communistische beweging in de Sowjet-Unie gelegenheid gegeven, van leer te trekken tegen de kapitalistische wereld". Om dat te begrijpen, moet men zich behalve in de ideologie, ook in depositie van de Sowjet-Unie kunnen inleven. De SowjetUnie heeft in de eerste jaren van haar bestaan een strijd op leven en dood moeten voeren tegen door Frankrijk en Engeland betaalde huurlingen. Men heeft dat op het Kremlin nog steeds niet ver geten. Dat het het streven der Fransche en Engel sche regeering is geweest om in Oost-Europa een blijvende spanning tusschen de Sowjet-Unie en Duitschland te onderhouden, zoodat beide staten tegen elkaar hun expansieve neigingen zouden richten, is niet twijfelachtig. Te Moskou beschouwt men om deze en principiëeler redenen het huidige Engeland, Frankrijk en Duitsch land als even groote potentiëele vijanden. Het tegenwoordige, losse bondgenootschap met den laatsten staat van deze drie verandert daar niets aan. Dat de Sowjet-Unie met Chamberlain en Daladier weinig op heeft, is voldoende gebleken. Dat zij ook Hitler niet vertrouwt, blijkt uit de gehele ontwikkeling der verhoudingen in het Oostzee gebied. Het zal dan ook voor Berlijn niet bijster aange naam zijn geweest dat het officieel door den Kom intern en in feite ook in de redevoering van Molotow is ingedeeld bij de principiëele tegen standers van de Sowjet-Unie. De Sowjet-Unie ziet waarlijk niet ongaarne dat deze tegenstanders Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE elkaar bestrijden en dus op den duur uitputten. Zij wacht af in een behagelijk dolce far niente", en weet dat zij op den duur bij dezen gang van zaken nogal wat zijde kan spinnen. Zij heeft haar haar invloed trouwens al belangrijk vergroot. De onderhandelingen met Finland zijn, om bij dat onderwerp te blijven, nog niet geëindigd, op het oogenblik dat wij dit schrijven. Men was te Helsinki weer wat optimistischer deze week, nadat men de vorige week hevig geschrokken was van een artikel in de Prawda dat Finland van agressieve neigingen jegens de Sowjet-Unie betichtte. Dat was op den Völkischen Beobachter af! Intusschen blijkt, althans op het oogenblik, nog niets van Russische plannen voor een gewapenden inval in Finland. De SowjetUnie zal trouwens al heel wat gewonnen hebben, wanneer Finland zich bij haar eischen neerlegt, al worden die misschien ook eenigszins verzacht. Engeland's oorlogsdoel Minister Halifax heeft Dinsdagavond een rede voering gehouden over Engeland's oorlogsdoel. Eerlijk gezegd: veel stond er niet in. Een bijzonder talmt hebben die Engelschen toch voor prettig, ja oprecht aandoende gemeenplaatsen. Intusschen was het niet onbelangrijk dat hij het punt van de inper king der rechten van souvereine staten na den oorlog aan de orde heeft gesteld. Daarop komt het inderdaad aan. De idee van den Volkenbond was juist, en is nog juist. Haar vorige verwezenlijking was niet juist, was te slap. Wil een Volkenbond waarlijk iets beteekenen, dan zal hij ook een deel van de souvereine rechten der oorspronkelijke onafhankelijke staten moeten overnemen. Daarmee heeft Halifax zich nog niet accoord verklaard. Maar hij zei wel dat de Engelsche regee ring tegen een dusdanige versterking van den Vol kenbond geen bezwaar zou hebben, wanneer t. z. t. de wensen daartoe door de volkeren zou worden geuit. Het is dus nog maar toekomstmuziek. Intusschen: het waren geen onaangename klanken in het oorlogsrumoer ! De practijk van deze aanlokkelijke beloften ziet er op het moment echter minder fraai uit. De Engelsche regeering komt aan de verlangens van het Britsch-Indische volk naar een democrati sche vrijheid al heel weinig tegemoet. Zij risqueert zelfs een uitbreiding van het conflict. Haar argu ment dat zij terwille van de bescherming der minderheden meer vrijheid niet kan toestaan, is slechts zeer ten deele juist. Dit argument is veeleer een voorwendsel waarmee zij het niet-brengen van concessies verontschuldigt. UIT DE GROENE GRABBELTON DEZER dagen hoorde ik dat in bevoegde milieu's in Engeland, maar ook in hooge Nederlandsche kringen, werd aangenomen dat het afspringen der Britsch-Fransch-Russische onderhandelingen en het sluiten van het Duitsch-Russische pact een door gestoken kaart is geweest tusschen Londen en Mos kou. Een feit is, dat Duitschland tot dusverre, dank zij het feit, dat de Sowjet-Unie niet in een alge meen conflict betrokken wenschte te worden, meer nadeelen dan voordeelen van de samenwerking met de communisten heeft gehad. Iemand die een Engelschman de vraag stelde wat hij wel van de hou ding der Sowjet-Unie dacht, kreeg dan ook ten ant woord: Could we haver a better ally?" Inderdaad voorzoover de Sowjet-Unie de Duitsche expansie stuit, is zij in feite Engeland's bondgenoot. Iets anders is echter of deze politiek van meet af aan aldus beraamd is. Het lijkt wel uiterst onwaar schijnlijk. Het is trop fin", en eigenlijk te gezocht: want men kan de geheele politieke ontwikkeling der laatste maanden ook volgen zonder aan te ne men dat Chamberlain en Stalin, die nu niet bepaald weg" zijn van elkaar, stilletjes afgesproken heb ben, Hitler er in te laten loopen. Dat wél aan te nemen, is, geloof ik, een uiting van den in ons allen levenden drang, den onpersoonlijken loop der ontwikkeling aan bepaalde personen toe te schrijven. Deze in feite anthropomorphe wijze van denken heeft vooral in de achttiende eeuw opgeld gedaan, toen velen aannamen dat de taal een uitvinding" was van enkelingen en de godsdienst een uitvin ding" van op eigen voordeel beluste priesters. Zóó groote rol speelt het bewuste menschelijke hande len in de geschiedenis niet, al is het nog zoo vleiend voor ons, het tegendeel aan te nemen. IN de Nieuwe Rotterdamsche Courant stond kort geleden het volgende berichtje uit Zuid-Afrika te lezen: Onze correspondent te Kaapstad schrijft ons: In mijn artikel over Het anti-semitisme in ZuidAfrika" (in de X. K. C', van <> September, Avondblad B), vermeldde ik de strafzaak tegen generaal M. Maritz te \Yindhoek, die in zijn boek: ,,My I.ewe en Strewe" bar tegen de Joden was uitgevaren. Pit verhoor duurde 14 dagen. Hij werd veroordeeld tot 4 maanden harden arbeid of £ 75 boete. Zijn kosten waren -_-;? / 500 (zijn advokaat uit Johannesbur? / 200, zijn procureur te Windhoek £ 200 en / 100 reis- en hotelkosten voor hemzelf). Boete en kosten zijn door Joden betaald. Zij vreesden, dat anders nieuwe golven van anti semitisme het land konden teisteren. Treffender bewijs van de trots verhalen over Joodsche wereldheerschappij" wanhopig-zwakke positie van het Jodendom in de huidige wereld, en PAG. 6 DE GROENE No. 3258