siKARSEN van donkere gevoelens, van het liefhebben der innigste dingen en van het loslaten der hechtingen. Door zoo'n volheid krijgt zijn toon die eigenaardige werking. Door die bewogenheid in den avond en den herfst krijgt zijn werk die algemeene wijdheid en ruimte, die het niet in een verleden tijd stelt, niet wazig maakt naar het gebied van het sprookje (Daalhoff), maar het een merkwaardige tegen woordigheid verleent. KARSEN is altijd exact geweest. Hij deed niet anders dan schilderen wat hij zag en lief had, heel precies, binnen de grenzen van zijn vermogens. -figuur ging hem niet af. Dat hij zoo boordevol gevoelens was, kon hij niet helpen. Het kwam onwillekeurig in zijn werk. Daarom is het zoo vrij van opzettelijkheid, zoo vrij van een wil, zoo arge loos en puur. Het is niet bedorven door een bewust willen. Elk werk van hem is een gedicht waarin hij zich volledig geeft zooals hij is. Was hij stiller en innig zonder veel schakeering, dan forceerde hij zich niet tot grooter of strakker allure. Was hij breed, ruim en donker, dan peuterde hij niet om toch een vorm te geven, die hij anders vaak gaf. Hij zocht niet. Hij was zijn gevoel en liet zich gaan. Zelden is er een schilder te vinden in wien zoo weinig evolutie is te vinden, bij wien het jaartal zoo weinig beteekent. Er mag eenig verschil zijn tusschen vroeger of later werk, het is nooit een essentieel verschil. Hij is zich zelf gelijk gebleven } en toch nooit zijn eigen slaaf geworden. Daarom verrast hij telkens. Een grooter doek van schuiten op een werf b.v. is veel breeder en ruimer dan andere werken. Grootsch van donkerte, vochtig en dreigend. Een andere Karsen dan die het huis in.den winter schilderde. Dat is Karsen van een innigheid en volledigheid zonder weerga. Dat is hiet de gevel, niet het besneeuwde tuintje; dat is teel meer. Hij weet wat er in zoo'n huis omgaat. Hij schildert achter zoo'n gevel het leven. Er zit ' een werkelijk huis met menschen achter, zooals ook zijn grachtenhuizen geen coulissen zijn, geen ,-decors, maar het is er vol van een onzichtbaar leven. En dat maakt de zuiverheid van Karsen {zuiver zijn er meer) zoo vervuld, zoo rijk aan 1 geheim. Dat geeft er die ernstige vervuldheid aan ^*n die argeloosheid, die soms in kinderspelen treft. Nu de verf zooveel ouder is geworden, doen eenige .Werken denken aan sommige primitieven. Zijn > kleur is krachtig in de rooden en groenen, zijn blauw ; gaat naar het groenige van den avondhemel. Heel " de plechtigheid van het uur en het land (gezicht " Op Rhenen), heel de droom van het zilverige licht /"bij de zee (gezicht op Noordwijk, dat hij schilderde ' uit het huis van Albert Verwey), ontstond in die werken met een volstrektheid en puurheid, die zou kunnen bevestigen de mondelinge overlevering, * dat de kieskeurige en strenge Mathijs Maris eens .tegen Witsen zou hebben gezegd: dat werk van Karsen, dat is de moeite waard er naar te kijken". Een verwantschap, die niet den vorm betreft, maar de geaardheid van gevoel en geest. v Zij zagen de wereld met een liefde rijk aan een heimwee, dat altijd herkend zal worden, zoolang _ er stilte, zuiverheid en innigheid in ons leeft. - BIJ DE ? AFBEELDINGEN Links boven : Dorfss:roctje Rechts boven. Eduard Karsen Daar onder: Kinderkopje Onder: Gezicht op Katwijk