Het gelukkige land zonder hemel WE hebben reeds lang ge hoord over het nieuwe Europa waar menschen leven zonder zon of hemel of wolken en van den wieg tot den dag, dat ze de oogen sluiten, nimmer kunnen op zien naar de wijde, blauwe luchten van onze wereld. Maar Europa is gered! Het oude ras en de oude cul turen zijn nu bewaard. En wat nog belangrijker is, de vrees is uitge bannen en de menschen zijn ge lukkig. Het is mijn voorrecht geweest, een van de eerste bezoekers van overzee te zijn, die door dit nieuwe land mocht reizen, en ik haast me eenige van mijn eerste indrukken te schrij ven. Kunt u zich voorstellen, dat men onder water aankomt ? En zoudt ge kunnen gelooven, dat de lange reis naar Parijs geheel en al onderjronds geschiedt in een stalen tunnel? En dat dorpen en heele steden, compleet met leven en drukte dóórbestaan onder gewelfde zolderingen van stralende tegels? Dit alles, en meer, is waar. Een heelen tijd geleden, in 1939 of 1940, werd het plan om Europa voor algeheele vernietiging te redden voor het eerst naar voren gebracht. Tien jaar later was een goed deel van Parijs en een geheele wijk van Londen beschermd op de wijze als ik dadelijk zal beschrijven. In 1950 werd het werk uit gebreid tot andere steden en in 1955 werden de ondergrondsche wegen, om de verschillende steden met elkaar te verbinden, geboord. Het Fransche Zeven Jaren Plan" werd begonnen in 1953 en nu> in 1960, nadert een nieuw en gelukkig land met spoed zijn voltooiing. Maar eerst moet ik u schrijven, hoe wij aankwamen en hoe wij precies onder water landden. Na slechts twee volle dagen op den oceaan kregen we order, klaar te zijn om het schip binnen een uur te verlaten. Blijkbaar had de kapitein een tele gram gekregen, dat spoedig met onze boot contact gezocht zou worden. Onmiddellijk werden de mist machines in werking gesteld en een fijne damp gemengd met chemische rook schoot hoog de lucht in, daarbij alles omhullend. Dit moet altijd gedaan worden. Oorspronkelijk was deze snert" die een schip volkomen camoufleert en onzichtbaar maakt, bestemd voor gebruik in oorlogstijd. Maar nu wordt het voor elke landing toegepast, omdat je van dag tot dag nooit volkomen zeker kan zijn van het Europeesche politieke weer. De mistmachines bliezen groote wolken groene rookachtige mist uit, die aan ons schenen te blijven plakken en in weinige oogenblikken waren zon, hemel en daglicht volkomen verduisterd. Zoo waren wij niet in staat de nadering te zien van de walvischachtige barkas, die wij plotseling naast ons ontdekten. We hoorden de stemmen van mannen, maar er werden geen kabels uitge bracht. Spoedig daalde de valreep en onze koffers en wijzelf werden naar beneden gebracht op het dek van den onderzeeër. Later hoorde ik, dat die onderzeeër tegen den wand van het schip gehouden werd door machtige electromagneten. Daardoor hadden we geen kabels of andere ouderwetsche methoden noodig om de schepen bij elkaar te houden. Ontbijt in de beste Fransche traditie werd ons ondertusschen geserveerd. De heerlijke geur van de koffie en de versche harde petits pains, die juist gebakken werden, hing in de lucht. Terwijl wij deze versche krakende broodjes met smeltende zoete boter zaten te genieten, werden de luiken gegrendeld en lieten de groote magneten hun houvast los. In de vol gende minuut waren wij, hoewel wij ons dat nauwe lijks realiseerden, verscheidene vadems beneden de oppervlakte, rustig varende naar de grens van land en zee. De steward verzekerde ons, dat wij slechts een korte vaart zouden hebben. Ik hoorde ook van onzen steward dat de smakeSPIT? MASSAGE! ORTHOPEDARIUM MODERNSTE INRICHTING ROKIN 101 - AMSTERDAM-C. ? TEL. 42802 lijke Fransche broodjes gemaakt waren van graan dat werkelijk in de vroegere straten van Parijs gegroeid was. Dit schijnt u onmogelijk, maar u zult spoedig zien, dat de trotsche stad Parijs naar een andere plaats vervoerd is en dat de oevers van de Seine thans vruchtbare korenvelden zijn. In de ingewikkelde controlekamer van onzen onderzeeër zette een draadloos geluidssein-stralingscompas onzen koers uit naar een geheime plek aan de kust. Spoedig hoorden wij de motoren stoppen. Nu zijn we in de tunnel", zei de steward glimlachend. Zoodra we in de tunnel waren, sloten de deuren aan den ingang automatisch achter ons. Ze zijn als de deuren van een sluis. Terwijl wij wachtten, werd het water uit de tunnel gepompt en ons schip legde zich vast. Alles samen nam geen vijf minuten in beslag. Toen werden de groote grendels der kleppen losgeschroefd en we kwamen uit de boot op een klein metalen platform naast den onder zeeër. Onze bagage werd na ons naar buiten gebracht. De groote tunnel waarin we ons bevonden, was schitterend verlicht, maar we waren nog onder water. Dit realiseerden wij ons, toen wij door een deurtje in de volgende ruimte kwamen. Hier werd, terwijl onze bagage onderzocht werd, de hooge atmosferische druk, waaronder wij verkeerd hadden, langzamerhand weer teruggebracht. Zelfs moesten we nog eenige minuten, nadat de bagage zijn krijtstreep gekregen had, daar blijven, voor ze de laatste deur konden openen, die direct in de straten van het gelukkige leven van het Nieuwe Europa leidde. ZOODRA de deur open was kwamen we in een groote stad met druk verkeer. Er waren treinen, bussen, taxi's, verkoopers van etenswaren, en kiosken met kranten en magazines, maar alles was gebouwd van beton en tegels. De straten waren overdekt en leidden naar lange, metro-achtige lanen, en alles was metaal of steen en alles was ondergrondsch. Zou men kunnen gelooven, dat dit eens het havenstadje Le Havre was, met zijn vreemde dokken en oude, bochtige straatjes? De meeste gebouwen waren nieuw en speciaal ontworpen voor deze zorgvuldig bedachte kuststad, maar sommige van de oude gebouwen, waaronder het oude Raadhuis, waren bewaard gebleven. We stapten in een allercomfortabelsten electrischen trein, die op ons stond te wachten en spoedig waren wij met een snelheid van een 500 k.m. per uur onderweg naar Parijs. Onze eigen treins halen ook wel zoo'n hooge snelheid, maar u moet beden ken, dat deze reis geheel onder den grond gemaakt wordt. Niet langer ziet men de groene vruchtbare velden van Frankrijk, noch de lange rijen spitse populieren langs de vriendelijke wegen. En de bochtige riviertjes die wij op dezen reis van Havre naar Parijs plachten te passeeren kon je ook niet meer zien. Alles was vreemd, anders en nieuw. Hier was een stuk ingenieurskunst dat de won deren in steen van de oude Romeinen en Egyptenaren scheen te beconcurreeren. Deze tunnel van Havre naar Parijs is inderdaad wonderlijk, maar bij mijn aankomst zouden nog grootere wonderen zich aan mij voordoen. Alles was eender en toch verschillend. De straten zijn eender, hun namen blijven, maar alles is overgebouwd, wijder gemaakt en in kleine details aangepast aan het moderne leven. Het oude en het nieuwe Parijs verschillen heel weinig. Elke eigenaar heeft zijn stukje eigendom in deze nieuwe ondergrondsche wereld weergekregen- De oude gevestigde winkels worden op de zelfde boulevards gevonden. Veel oude koperen naamplaten en poortjes zijn naar beneden gebracht en veel werd gedaan om de oude atmosfeer te behouden. Maar de oude taxichauffeur die mij van het station afhaalde scheen nog eender. Hij vertelde me, dat sinds het Zeven Jaren Plan" de menschen thans echt gelukkig waren. Alleen de boeren bleven op de bovenste laag en zij beschikten over keurige pill boxes". Thans is Frankrijk gelukkig," zei hij. En de kinderen zijn ook gelukkig. U zult ze hier op straat niet vinden omdat wij ze weer in een andere laag beschermen. Net als de mieren bewaren wij onze toekomstige generatie met scholen en sportvelden veilig een laag dieper. Daaronder is alleen nog een kleine ruimte waar de schatten en archieven bewaard worden." Terwijl hij deze woorden sprak kwamen we langs de fonteinen van de Place de la Concorde. Zelfs die waren naar beneden gebracht en schitterend ver licht. En ver boven ons was het lichte blauw van de gewelfde tegelplafonds. Het effect was moei. Maar missen jullie de zon nooit?" vroeg ik. Nooit. Ons licht is veel beter en even gezond, zoo niet meer. Ons licht is vol vitaminen en alles wat van belang is." Stop" riep ik. Wat is daar?" Wat ik zag was werkelijk verrukkelijk. De taxichauffeur reed naar den kant van het wijde plein en voor ons was de groote kathedraal Notre Dame. Hier stond het grootsche gebouw met al zijn gebrandschilderde ramen, met de torens en de monsterachtige gargouilles. En het heele gebouw van onder tot boven was verlicht als of het een juweel was in de kroon van een nieuwe beschaving. Ja", zei de chauffeur, vijf jaar werk om dat op zijn plaats te brengen. Ze hebben geweldige hydraulische waterstralen gebruikt om de aarde onder het massieve draagstuk, dat ze er onder gebouwd hadden, voet voor voet weg te spuiten, zoodat het als een geweldige moddertaart naar beneden zakte. En gedurende die vijf jaar is er geen dienst onderbroken en de klokken hebben geluid zooals altijd sedert de kruistochten". We reden langs de kaden van de rive gauche. De kade was er met de kleine boekenstalletjes maar er was geen rivier te zien. We kwamen voorbij het monument van Voltaire voor het gebouw van de Sorbonne. Dit, als ook de Chambre des Députés en andere historische gebouwen zijn naar beneden geplaatst en zoo bewaard. We reden naar het Quartier Latin. Hier scheen heel weinig veranderd. De café's, de artisten, de restaurants met hun tafeltjes op het trottoir, alles was er. HET is onloochenbaar, dat een machtig gevoel van geluk en vreugde over de menschen gekomen is. Ik heb met velen hunner gesproken en ze verklaren allemaal, dat ze eindelijk gelukkig zijn. Na vijftig jaar oorlogen en vijftig jaar van gespannen zenuwen, een halve eeuw van dagelijkschen angst en vrees voelen zij zich tenslotte veilig in een wereld overdekt door staal en tegels. Ik moet ook nog vertellen over de expresdiensten naar Berlijn en Rome. De lijn naar Berlijn heeft den snelsten dienst en is geheel onder den grond. De aansluiting naar Weenen zal spoedig volgen, evenals de chroomstalen buizen onder het Kanaal. De rit van Parijs naar Londen zal dan afgelegd worden in twee en een half uur. Er worden nu al voorbereidingen gemaakt voor de opening van dit traject. Een trein met leden van het Parlement zal van Londen vertrekken en de Parijsche trein zal leden van de Kamers en leden van de Académie meebrengen. Een banket zal gehouden worden in de douaneruimten halfweg onder het Kanaal. Van deze gelegenheid wil ik gebruik maken een kwaadwillig gerucht te dementeeren, dat sinds het begin van dit groote plan in Amerika en andere landen verspreid is, n.l. dat Europa zich ingraaft en bezig is een levend graf te worden. Dat is een geheel verkeerde voorstelling. Als u thans hier zoudt kunnen zijn en de gelukkige gezichten en de prachtige gewelfde tegelhemels zien, en de machtige bogen van staal en blauwe tegels en plastieken, de stralende gekleurde lichten die dit alles overgieten en het een sprookjesachtig aanschijn geven, dan zoudt u begrijpen dat die beschuldiging onjuist is. Als gij de wonderen van deze ondergrondsche wereld zoudt kunnen zien en ondervinden die diepe duistere magie van het krachtige geestelijke leven dat hier te vinden is, dan zoudt ge schreeuwen: Niet waar, Europa is geen levend graf. Europa en de groote culturen zijn gered!" MANUEL KOMROFF PAG. 20 DE GROENE No. 3259 L