Uit de natuur Het raadsel der herfstdraden WAT aan najaarsdagen soms zoo'n fijne bekoring kan verleenen, is het merkwaardige verschijn sel der herfstdraden, dat al honderden jaren geleden de aandacht heeft ge trokken. Voor de nog niet nauwkeurig natuurhistorisch georiënteerde Middel eeuwers waren de herfstdraden objec ten, die de verbeelding ten zeerste prikkelden. Men legde destijds boven natuurlijke verbanden en was van gevoelen, dat er een samenhang be stond tusschen de herfstdraden en Maria's Hemelvaart. Tijdens haar reis naar den Hemel, zoo redeneerde men, verloor haar kleed draden, die door de lucht zweefden. De Franschen hebben het dan ook nog steeds over fils de la Vierge", terwijl benamingen in allerlei andere talen kunnen worden weerge geven met: spinsel, weefsel of zijde van onze lieve Vrouw. Ten onzent ? werd wel gesproken van Mariagaren. Nog steeds is hier en daar het geloof aan de geheimzinnige betrekkingen tusschen Jezus' Moeder en de herfst draden levend gebleven. Later heeft de dichterlijke volksver beelding moeten wijken voor precies. wetenschappelijk onderzoek, maar de heldere onderscheiding der feiten heeft daarom de poëzie nog geenszins ruw om hals gebracht. Integendeel: de verklaring van wat zich in feite af speelt, openbaart een gebeuren met veel boeiende kanten. De onderzoekin gen toch, hebben uitgewezen, dat, wanneer op een herfstdag heiden en weiden, duinen en tuinen, aarde en lucht glinsteren van duizenden en nog eens duizenden ijle zilveren draden, spinnen hiervoor verantwoordelijk moe ten worden gesteld. Spinnen nu, die ? door een grooten soorten- en vormenrijkdom worden gekenmerkt, zijn niet alleen griezelige beesten", die vooral velen vrouwen meermalen een mateloozen angst in boezemen, maar tevens uiterst boeiende en bewonderenswaardige dieren, die zoowel gifklieren bezitten als spin. tepeltjes, die met bepaalde klieren in verbinding staan, welke een vocht L ?, f \ /v A v / \ ! v / V n \ ?x / \ /* \ -/v \/\ \ i / \ / \ V/ \ , A Y v- -. ?, v. *»??««*''* afscheiden, dat, zoodra het met de lucht in contact komt, hard wordt. M.a.w.: de spinnen zijn de producenten van de glanzende spinragdraden, de vervaardigers van de, als vangtoestellen dienende, webben, die, wanneer zich daaraan dauwdruppels hechten, een heel netwerk van parelsnoeren te aanschouwen geven. Ook dienen die weefseldraden wel voor cocon- en schuüplaatsfabricage alsmede voor den nestbouw. NU is er een bepaalde groep spinnen, die geen artistieke" webben van verrassend prachtige structuur samenstellen, om daar prooidieren mee te verschalken, maar de door hen gesponnen" draden gebruiken als transportmiddel. Vooral de jachtspinnen, wier leven in den tijd, dat zich een verplaatsingsdrift van hen meester maakt, een meer of minder vagebondeerend karakter draagt, bedienen zich van de door hen gemaakte draden om zich naar oorden te begeven, waar de kansen, om zich te handhaven, gunstiger zijn. De verhuizingsbehoefte houdt, naar men mag aannemen, vérband met de omstandigheid,, dat op een bepaald tijdstip in den herfst de dieren, waarmee zij zich voeden, in hun jachtterreinen zeer schaarsch worden, waarbij tevens in aanmerking moet worden genomen, dat de sterke vermeerdering der spinnen, die zich in de voorafgaande maanden voltrok, uit breiding der levensruimte tot een gebiedenden eisch maakt. Misschien moet de plots ontwaakte reislust tevens worden toegeschreven aan de wenschelijkheid, tijdig een ge schikte overwinteringsplaats te vinden. Kortom: wat de oorzaak van hun exodus ook moge zijn, de zooeven ge noemde jachtspinnen maken een einde aan hun plaatselijke gebondenheid en trekken de wijde wereld in. Teneinde NIEUWE UITGAVEN BIJ de N.V. Het Kompas en de N.V. de Spieghel is uitgekomen de Nederlandsche vertaling van het boek waarin de Amerikaansche free lance"journalist E. Alexander Powell verslag uitbrengt van zijn belevenissen. (Ongecensureerd, Twintig jaren van reizen en avonturen). Aardige ontspanningslectuur. De heer Powell heeft vél beleefd. BIJ de Uitg. Mij. Contact" te Amsterdam verscheen in een Nederlandsche bewerking van dr. mr. W. 'Schuurman Stekhoven het eerste deel van dr. Fritz Kahn's: Het Leven van de Afens". Een gegeven dat dui zendmaal herkauwd is, maar dat hier wel zeldzaam smakelijk wordt opge diend. De tekst leest" vlot. De illu straties zijn waarlijk uniek. Alleen daarom al is het boek het koopen waard. THEO R. HAASMANN heeft zijn visie op het Poolsche probleem ge geven in een in slecht Nederlandsen gesteld brochure-tje. (Polen, Duitschland en Engeland's overweldigende geldelijke belangen. Uitg. W. P. van Stockum en Zn., Den Haag). 'Onbenullige lectuur, vol ongereimdheden" (p. n). ^, IN de serie Historie en Memoires die bij J. M. Meulenhoff te Amsterdam verschijnt, is als tweede deel een prettig-geschreven boekje uitgekomen van den bekenden schrijver van historische onderwerpen H. P. Geerke. Het boekje heet: Aan het Hof van Lodewijk XIV. Enkele wat conventioneele illustra ties verluchten dit historisch geschrift dat er slechts aanspraak op maakt, den lezer in contact te brengen met den befaamde Gouden Eeuw van den Zonnekoning. Een doel dat vlot be reikt wordt. EENS in de veertien dagen heeft Winston Churchill, de huidige staatssecretaris voor de marine en een der belangrijkste figuren in Chamberlain's oorlogskabinet, gedurende de laatste jaren een artikel geschreven voor de groote pers. De hier gebun delde artikelen loopen van 13 Maart '36 tot 15 Mei '39 en bestrijken vrijwel alle gebeurtenissen die zich tusschen die beide data op het gebied der buitenlandsche politiek hebben voorgedaan. Aldus is Schrift für Schrift" (in het Duitsch uitgegeven door Allert de Lange) tegelijk een historie geworden van onzen tijd, waarin Churchill van een treffend inzicht, ja vermogen om vooruit te zien (de ware staatsmans kunst !) getuigenis aflegt. Belangrijke lectuur l D£ chemie is een vak dat een groote groep leeken interesseert maar het schrijven van een waarlijk goed populair boek over chemie. is een bijzonder moeilijke opgave. Het is dr. H. J. Flechtner echter gelukt, een met aardige tekstfiguren verlucht overzicht van de chemische wetenschap te schrijven dat elke leek met genoegen zal lezen. (dr. H. J. Flechtner: Gij en de Chemie. Nederlandsche bewerking van dr. J. H. C. Merckel. Voorwoord van dr. E. H. Büchner. Uitgegeven door Scheltema en Holkema te Amster dam. Prijs: f 3.50 ing., ? 4.50 geb.) Een voortreffelijk St.Nicol aasgeschenk! HET is een geluk dat een gedeelte van het Volkenbondswerk vrij wel ongestoord door kan gaan. Wij bedoelen het economische researchwerk dat te Genève wordt verricht, en dat op een bijzonder hoog weten schappelijk peil staat. Daarvan legt het jongste Volken bondsoverzicht van de situatie in de wereld als geheel en in de verschil lende landen getuigenis af. Wij be doelen de World Economie Survey" 1938?1939- Dit overzicht bevat een schat aan materiaal, overzichtelijk ge ordend en voorzien van een uitge breide index. Voor hen die zich voor maatschappelijke vraagstukken inte resseeren, een onontbeerlijk bezit. Ver tegenwoordigster voor Nederland van de Volkenbonds-uitgeverij is de firma Nijhoff in den Haag. De spin die voor het raadsel der herfstdraden verantwoordelijk is, in zijn web. hun doel te bereiken, klimmen de spinnen het zijn de nog jeugdige dieren tegen de een of andere ver hevenheid, een paal, een boom, een schutting of hekwerk, op en zoeken het hoogste puntje uit; hier komen de spintepels in actie, er wordt een draad gevormd, die een paar meter lang kan worden, de luchtstroom krijgt vat op dezen draad, die bij de aanhechtingsplaats door wordt gebeten en de reis der aviateurs kan beginnen. Het kan natuurlijk gebeuren, dat de lucht stroom uiterst zwak is en tevens kan het geschieden, dat de spinnen spoedig obstakels op hun weg ontmoeten, b.v. in den vorm van remmend struikgewas. In een dergelijk geval komt er aan het toerisme een ontijdig einde, zoodat een nieuwe startpoging zal moeten worden ondernomen. AAN den anderen kant kan het gebeuren, dat de zeilvlucht der avonturiers zich over afstanden van honderden meters uitstrekt. Bovendien hebben de spinnen het zelf in de hand" de reis te bekorten. Wanneer het gewenscht mocht zijn tot een daling over te gaan, kunnen zij, door naar boven te klimmen, den draad opwinden, waardoor deze korter wordt en tenslotte verandert in een zijden kluwentje, zoodat een soort valscherm ontstaat, die den dieren de mogelijkheid biedt het contact met moeder aarde te hervinden. Doch nie.t alleen in den herfst, ook in de lente vinden bovengesignaleerde luchtreizen plaats. Het zijn in het voorjaar namelijk de wolfspinnen, die hun zweeftochten door de wereld maken. Men ziet inmiddels, dat ook, wanneer het herfstdradenprobleem natuurhisto risch wordt verklaard, het een sterk tot de verbeelding sprekend verschijnsel blijft. RINKE TOLMAN GEEF adresveranderingen (ook tijde lijke) vroegtijdig op! Als wij Woensdag met de eerste post bericht van Uw verhuizing krijgen ontvangt U .die week DE GROENE reeds aan Uw nieuw adres PAG. 18 DE GROENE No. 3260