De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 25 november pagina 6

25 november 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

A 3\ T T E E K E IV I N G E N Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA C ARTE D« ramp van de Simon Bolivar" Een ontstellende tijding brachten de Zondag|. ochtend-bladen: Zaterdagmiddag was een der ?fraaiste booten van de K.N.S.M. ter hoogte van Jlarwich op een mijn geloopen en gezonken. Meer dan 120 personen werden nog vermist. Dit was, na de twee mijnenvegers wien het nood lot bij hun moeilijke arbeid had getroffen, de eerste gróbte ramp die Nederland in dezen oorlog trof. Maandag en Dinsdag stonden de kranten vol yan .gruwelijke verhalen: menschen die met gebroken ledematen in haast kapseisende reddingbooten } f neergelaten werden, menschen die urenlang in '. zwarte stookolie hadden rondgedreven het was ? een booze droom. Nog steeds zijn meer dan tachtig ? personen vermist. Zij zijn waarschijnlijk allen het 'slachtoffer geworden van den oorlog ter zee. '; Aan wien of wie de schuld? , - De directie van de K.N.S.M. heeft bekend ge-, &aakt dat zij reeds op r September de paravanes heeft aangevraagd die volgens vele deskundigen een goede bescherming geven tegen het mijnen gevaar. Tot dusver had de directie de toestellen echter niet ontvangen. Bepaald tijdig heeft zij de i 'bestelling echter niet gedaan: de directies der groot;,. ste scheepvaartmaatschappijen hebben voor een f deel de bedoelde toestellen reeds vorig jaar besteld. Hieraan kan men zien hoe dringend gewenscht het is dat . t defensie van de burgerbevolking (in den ruimsten v' -tin des woords) zoo weinig mogelijk aan het parti' culier initiatief wordt overgelaten. Geschiedt dat wel, . dan vallen er slachtoffers. Dat kan niet uitblijven. 'Acht de regeering in het onderhavige geval para vanes gewenscht, welnu dan drage zij er zorg '??voor dat zoo spoedig mogelijk alle belangrijke schepen (liefst alle schepen natuurlijk) van deze toestellen voorzien zijn. Tot zoover de binnenlandsche zijde van het vraagstuk. De Neutralen in de knel Wat de buitenlandsche kant betreft, die aan de ramp van de Simon Bolivar" vastzit: daaruit blijkt dat de positie der neutralen steeds beknelder wordt. Welk land de mijnen heeft gelegd waarop in de af ge loopen tien dagen niet slechts het Hollandsche pas sagiersschip, maar nog tallooze andere booten van ? neutrale mogendheden bij de Engelsche kunst zijn gestooten, staat niet met zekerheid vast. De waar schijnlijkheid pleit er voor dat het Engeland's tegen stander is die aldus poogt de communicatielijnen van het eilandenrijk af te snijden. Ook een indiscre? tie in de Duitsche pers wijst in die richting. De Essener National Zeitung b:weerde nam:lijk dat Duitschland Engeland wd mores zou leeren. METZ Amsterdam CO Den Haag Het Engelsche antwoord op deze bedreiging is niet uitgebleven: Chamberlain heeft Dinsdag in het Lagerhuis aangekondigd, den Duitschen export, ook via neutrale landen, binnenkort geheel onmo gelijk te maken. Dat is een zware slag voor het Nederlandsche transito-verkeer. Maar grooter wel licht nog dan de economische dreiging zijn de poh'ti ske gevaren die aan deze Engelsche maatregel vast zitten. Steeds meer immers wordt aldus ons land in den kring van den oorlog getrokken. Wellicht zal de regeering protesteeren te Londen, maar baten zal het wel niet. De mogendheden vliegen elkaar naar de keel, en het kleine Holland is daarbij van ondergeschikt belang. Wij moeten maar afwachten. Meer is er niet van te zeggen, helaas. De eenige troost die wij hebben, is deze dat wij niet de eenige zijn die bekneld raken. Want met België, Zweden en Denemarken staat het niet veel mooier. Schrale troost overigens. .. . Hard tegen hard Intusschen ziet men niet in, waarom er een acuut gevaar voor ons land zou bestaan. Het weekend bracht ons het bericht dat Spanje en Italiëte Berlijn en Londen hadden doen weten dat zij op onschend baarheid van Nederland en Belgiëhoogen prijs stel den. Het bericht werd prompt gedementeerd. De zooveelste canard" dus? De situatie lijkt onveranderd. Aan het Westelijk front gebeurt vrijwel niets. Duitschland heeft bekend gemaakt, dat het Engeland geheel wil ver nietigen. Engeland heeft nogmaals het omgekeerde geproclameerd en daarbij blijft het tot dusver. Het verdient slechts de aandacht dat Londen en Parijs besloten hebben tot een vér-gaande econo mische coördinatie. Deze betreft de gebieden van luchtmacht, munitie, grondstoffen (speciaal petro leum), voedselvoorziening, scheepvaart en blokkade. De fouten uit den Wereldoorlog worden aldus zooveel mogelijk vermeden. De Duitsche handelsbesprekingen met de SovjetUnie schijnen tot een einde te zijn gekomen. Of het voor Berlijn een goed einde is, dient men af te wachten. Concrete berichten ontbreken vooralsnog, hetgeen te onaangenamer is omdat (gelijk herhaal delijk in dit blad betoogd is) van de houding der Sovj et-Unie het verder verloop van dezen oorlog grootendeels afhangt. Moeilijkheden in Duitschland De Tsjechen gaan het den Duitschers lastig maken. Op den Tsjechischen Onafhankelijkheidsdag is in Praag door de Tsjechische patriotten gedemon streerd. De Duitschers hebben dit patriottisme P U ROL in huis! Bij Brand- en Snijwonden, Pijnlijke Kloven, Ruwe handen en Schrale huidi wreed onderdrukt. Tientallen studenten zijn, naar bericht werd, doodgeschoten. De Duitschers oefenen een scherpen terreur uit. De andere landen in Europa weten dus wat hun onder Duitsche overheersching te wachten staat! Of de Duitsche oppositie binnenkort reëel succes zal hebben, is zeer de vraag. De Tsjechen beschikken niet meer over wapenen. Hun bevrijding ligt pas in een verder verschiet. Voorts heeft Himmler Dinsdagavond j.l. mede gedeeld dat degeen die den bom heeft geplaatst die Hitler bijna het leven kostte, gevangen genomen is. Het is een zekere George Eiser. Deze heeft, naar hij zeide, gehandeld in opdracht van Otto Strasser, de leider van het bekende Zwarte Front", met geld van de Britsche Spionnage-Dienst. Wanneer men het verhaal van Himmler leest, is het Eiser wel heel gemakkelijk geweest om tot den B rgerbraukeller" door te dringen l Zonder dat iemand het merkte heeft hij in een pilaar een groot gat gemaakt. Himmler had wel gelijk toen hij mede deelde dat deze prestatie eenig is in de geschiedenis der criminologie." Het Verre Oosten Japan is nog steeds hard bezig, zijn positie in China te consolideeren. Dat is al moeilijk genoeg! Vorige week is de laatste Chineesche uitvoerhaven, Pakhoi, door de Japanners bezet. Verdere oorlogs handelingen kwamen niet voor. Intusschen is Wang-Tsjoeng-Wei, de overlooper uit Tsjoengking, druk doende met de vorming van een nieuwe regeering in Nanking, marionnettenregeering wel te verstaan. Hij poogde zelfs contact met Tsjang-kai-Tsjek te krijgen. Japan wil Tsjangkai-Tsjek blijkbaar niet meer vernietigen. Of de maarschalk op Wang's vredesvoorstellen zal ingaan, is onzeker. Vrede komt ook hem goed gelegen ter wille van de ontwikkeling van West-China. Ook heeft hij enkele moeilijkheden met de communisten. Immers, Tsjang-kai-Tsjek is geen communist. Hij poogt slechts voortdurend het evenwicht te bewaren tusschen den rechtervleugel (waartoe o.a. Dr. Koeng behoort dien hij zoojuist als premier heeft vervangen) en den communistischen, agressieven linkervleugel van zijn partij. Echter, anti-communist kan Tsjang moeilijk worden, want dan zou hij Moskou's steun verliezen, die hem heel veel waard is. Hoe ook, ook in het Verre Oosten zou op het oogenblik een vrede slechts een wapenstilstand zijn. BROCHES r UIT DE GROENE GRABBELTON OP de schoolbanken is ons geleerd dat bij de Oude Grieken de oorlogstoestand permanent was. Er was-oor log, tenzij expresselijk het tegendeel was bepaald. Het gevolg was dat iedere staat voort durend beducht moest zijn op een aanval van een of meer van zijn tegenstanders. Verkeeren wij eigenlijk op het oogenblik niet in eenzelfde periode, zij het ook met veel grooter ge varen, omdat de oorlogsmiddelen zooveel grooter zijn geworden? Zoo groot zelfs, en zoo machtig, dat in feite de oorlog tusschen volwaardige tegenstan ders een practische onmogelijkheid geworden is? Een oorlog werkelijk te doen losbarsten die links en rechts alles zal vernietigen, daarvóór houdt op het oogen blik niet slechts Hitler en de zijnen, maar iedere regeering halt. Het gevolg is dat men met oorlog blijft dreigen. De oorlog is een onderdeel geworden van de politiek, in plaats van de politiek een onder deel van den oorlog, zooals vroeger in oorlogstijd het geval was. Eerst de totale oorlog schijnt zich totaal op te heffen en uit te schakelen. Merkwaardige dialectiek! Deze Verwirrung der Begriffe" is kort geleden magistraal behandeld in de inaugurale oratie waar mee prof. dr. H. Plessner zich het hoogleeraarschap in de sociologie (te Groningen) volkomen waardig heeft getoond. Wie eenige sociologische belang stelling heeft, zal zijn werkje in verrukking lezen. Het is als no. 2 van de Publicaties van het Socio logische Instituut te Groningen onder den titel De huidige verhouding tusschen oorlog en vrede door Wolters uitgegeven voor den prijs van drie kwartjes. PAG. « DE GROENE No. 3260 DEZER dagen viel ons het jaarverslag in handen van een groote-stads-afdeeling van een onzer belangrijkste politieke partijen. De afdeeling telt omstreeks 1600 leden, en heeft, gelijk gebruikelijk is, in het jaar 1938 vele vergaderingen belegd. Een speciale herdenkingsavond waaraan het gezelschap Albert de Booy en een fanfarecorps medewerkten, werd bezocht door bijna 900 personen. Voorts werden vijf ontwikkelingsavonden belegd, waarop een zelfde aantal deskundigen, bekende en goede sprekers, onderwerpen behandelden die actueel waren en ieder partijlid, die ernst maakt met zijn begin selen, dienden te interesseeren. Het gemiddeld aantal bezoekers was: ruim 30. Tenslotte beklaagde de afdeelingssecretaris zich er over dat sommige partijgenooten er zelfs bezwaren tegen hadden, in den verkiezingstijd een reclameplaat op te hangen ter aanbeveling van den partij-candidaat. Zulk een jaarverslag is geen uitzondering, niet alleen in de partij waarom het hier ging, maar ook in andere voorname politieke partijen. Zij bezetten samen de honderdvijftig zetels van onze volksver tegenwoordiging, maar de vraag is gerechtvaar digd: over hoeveel werkelijke kracht beschikken zij nog? Ieder die het democratische partijen-stelsel van belang acht, zal dit een bange vraag noemen. Zij wordt dan ook te weinig gesteld. KRUC BRUT LE CHAMPAGNE PARFAIT

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl