'Vrouwen en Vrouwenleven Boeken voor Sint Nicolaas Vertaalde romans f l HET najaar heeft een groot aantal vertaalde romans uit ongeveer alle Europeesche talen gebracht; zoo op het oog af veel meer dan oorspron kelijke Nederlandsche. Laat ons in de eerste plaats noemen: Menschen in den zomernacht" van den Nobelprijs winnaar F. E. Sillanpaa (Bigot en van Rossum, Amsterdam), een rustige en poëtische milieu-schildering met meer stemming dan diepte, en geen andere opwinding - dan die van een kleine steekpartij. Traag en een weinig zwaarmoedig, zooals schier alle noor delijke vertelkunst, maar tegelijk met het optimisme van een jong, weerbaar volk. Deze Finnen waren tot voor kort nog vrij onbekend; maar thans zijn zij er beter aan toe dan bijvoorbeeld de Nieuw-Grieken, die zoo weinig achting genieten, dat zij vaak niet eens in hun eigen 'taal kunnen publiceeren. Dit is het geval met AT. Kazantzaki, die zijn mooie roman De tuin der rotsen" oorspronkelijk in het Fransch schreef, uit welke taal het zeer zorgvuldig verhollandscht werd door Rein Blijstra (Wereldbibliotheek). Een vooraanstaande plaats verdient ook het opmerkelijke zeeverhaal Or kaan" van Richard Hughes, dat welis waar in originaliteit en scherpte achter staat bij zijn High wind in Jamaica", maar niettemin de calamiteiten van een oceaantocht op meesterlijke en boeiende wijze vertelt. (Züid-Holl. Uit gevers Mij., Den Haag). In gelijke precieuze uitvoering bracht dezelfde uitgeefster nog een zestal andere ver talingen uit aller Heeren landen: een Noorsche roman Het zonnig eiland in het hooge Noorden" van Gustaf af Geyerstam, een Zwitsersche, vredelievend-gevoelige van Maria Gteit: Ik heb geen bed voor je, m'n kind", de Hongaarsche roman van een vrouwen leven Wat meedreef met den stroom", door Lajos Zihaly, een zachtaardigDeensche door Leek Fischer, getiteld Wat brengt de dag van morgen", en in de reeks van lange titels, die tegen woordig het lieve huiskamer-genre typeeren, nog de ietwat Engelschhumoristische roman De vreemdeling van drie-hoog achter" door Cl. Houghton. Slechts weinig Amerikaansch-zakelijker is Ik had een vriend"^, van Michael Blankfort, het boek dat van deze serie de beste kansen maakt, omdat het over het actueele" thema van spionnage in den Wereldoorlog han delt. In deze ietwat sombere tijd zijn de somber-getitelde boeken ook niet van de lucht, al valt hun inhoud soms wel mee. Leer verlieten !" van John Dane (Mees, Santpoort) heeft nog optimis tische legenden ingevlochten; in Dood, waar is uw overwinning t" van Dani lRops (De Gemeenschap, Bilthoven) wordt het kwaad dat reeds vroeg een vrouwenleven begint te verwoesten, ter elfder ure nog goed gemaakt; Gezellen van den dood" van Taylor Caldwell echter, het beste boek van dit drietal, laat in zijn levensechtheid tot het laatst toe een onheilspellende toon hooren. Een interessant boek! orte bont/asje Dit, lezeressen, is nu het bontjasje uit dat verhaal U weet wel, dat verhaal van die vrouw, die haar man doof zeurde om juist zulk een bontjasje i Neen, het is nog niet lang geleden, dat U dat verhaal las; want het bont jasje is het allernieuwste op dit gebied. Om de driekwart mouwen, om de bontsoort (zilvergrijs geverfd hermelijn), om het model, dat het geschikt maakt voor een najaarsensemble, maar ook voor den avond. De blouse is van zilverlamé; de rok, hoed, tasch en handschoenen heel donkergrijs. Dit model is natuurlijk niet geschikt voor iemand, die aan haar eerste bont mantel toe is. Het hoort erbij, want het dient pas in de tweede plaats voor de warm te, en voornamelijk voor de chic. Het is niet om iemand op te stoken, of oneenigheid in sommige gezinnen te weeg te brengen, maar als U over een bontmantel denkt, koop hem dan nu, en koop een goede. Niemand weet, wat in dit opzicht (als in vele andere) de toekomst gaat brengen, en een bontjas hebt U zooal niet voor eeuwig, dan toch al gauw voor een jaar of acht. (Bigot en van Rossum, Amsterdam). Nauwelijks is het origineel van Stuart Cloete's Watch for the dawn" ver schenen (Collins, London), of de Ne derlandsche vertaling, welke een nog volumineuzer uiterlijk heeft, is er onder de titel Eens komt een nieuwe dag." (Servire, Den Haag). Gegeven en be handeling zijn dan ook bizonder ge igend voor het Nederlandsche publiek, dat stellig gaarne de knappe beschrij ving zal lezen van de Groote Trek der Boeren in de Kaapkolonie, waardoor heen de levensgeschiedenis van enkele krachtige menschen geweven is. Bij dezelfde uitgeverij zag een klein maar uitstekend boekje het licht: Adres Onbekend" van Kressmann Taylor, dat in hooge mate actueel is, omdat het in een origineelen vorm de Amerikaansche vizie van toestanden in Duitschland geeft. Een geschiedenis die maar al te waarachtig is. De historische romans hebben dit jaar vrij veel veld moeten ruimen voor het populaire geschiedenisboek. Een der weinige, en een boek bovendien met allerlei zwakheden behept, is Dit alles en ook nog de hemel", van Rachel Field (Kosmos, Amsterdam), dat om en bij Louis Philippe's verlies van de Fransche troon speelt, maar verder zoo wei nig met geleerdheid belast is, dat het stellig gerekend mag worden tot de allerlichtste lectuur. Ook de dieren romans" raken een beetje in de ver drukking. Maar hengelaars zullen hun hart kunnen ophalen aan Tur Dell" van J. H. Braach, dat het leven der snoeken en andere zoetwatervisschen behandelt in de uitermate bevattelijke vorm van een aardige visschersvertelling. (Thieme, Zutfen). DE Deensche roman Een molshoop in zee..." van Sigurd Elkjaer, speelt onder Jutlanders, en met de molshoop is een eiland bedoeld, waarop een molenaarsfamilie haar op de ge bruikelijke wijze beschreven leven leidt. (Bigot en van Rossum, Amster dam). Belangwekkender door het Chineesche milieu waarin het zich afspeelt, is het boek Woelige wateren" van Alice Tisdale Hobart, dat als het ware een voorspel is van het bekendere boek van deze schrijfster; Olie voor China's lampen"- Knap realistisch werk! In psychologische doorwerktheid en strak ke compositie spant echter De wegen zeewaarts" van Francais Mauriac de kroon. Morbide familiegeschiedenissen zijn z'n specialiteit, en hier geeft hij die van een groep menschen die door kleine misdadigheid en ongeluk aan elkaar gekoppeld zijn. (Pax, 's Gravenhage). Een mooi boek, ofschoon geen echte roman, is El Indio" van Gregorio Lopez y Fuentes, een Mexicaansch auteur, die de kunst verstaat, losse schetsen met veel locale kleur, zoo aan elkaar te koppelen, dat ze toch wel een geheel vormen. Het vertelt van veel leed en onderdrukking, en is stellig een der boeiendste en best-gekozenen van die welke ditseizoen brengt. (Kruseman, 's Gravenhage). Nog een vijftal deels heel interessante vertalingen verschenen bij de onder nemende Zuid-Hollandse Uitgevers Mij. te 's Gravenhage, De Italiaansche pro fessor, dr. Andrea Majocchi schreef Chirurg", het veelbewogen en span nende verhaal van een vroom artsenleven. Heerschers over Rusland" van E. J. Klinsky bevat de geschiedenis der negen Romanoff's. In China voert ons De zoon van Han" door Richard Lapiere. Johan Falkenberget's Christianus Sextus", de geschiedenis van een mijngroeve, is weer een echt Scandinavisch stukje literatuur. Onalledaagsch is het boek van de Braziliaansche farmersvrouw Dita Holesch, die in De zwarte hengst Bento"een forsche paarden-geschiedenis schreef, Dat medische romans nog steeds in de mode blijven, bewijst onder meer ook de vertaling van Het witte Legioen" door dr. James Harpole, dat van een zeer idealistisch voorgedragen doktersleven verhaalt. (Elsevier, Amsterdam). Oorspronkelijke romans IN dezen tijd van scherpgesloten grenzen vervult men mogelijk een van de liefste wenschen van schrijvend Holland, argloos en ge leerd: dat men het boek uit eigen land pro beert, en niet slechts afgaat op wat vreemde heeren in buitenissig idioom van zich beweren. Het wekt voorzeker heel wat meer vertrouwen, hetgeen door eigen heeren en mevrouwen wordt neergelegd in hun romans. Die krijgen thans een goede kans. Helaas blijkt zeer veel zorg verloren, en is er veel meer kaf dan koren onder hetgeen op eigen bodem wies. Ter afweer van onnoodig tijdverlies wordt hier het kaf op rijm besproken, opdat de respectieve auteurs niet koken van woede om zulk ongeval: Het koren prijst men elders al. Kent ge dien jongen en de kleine meid die bleven leven buiten dezen tijd, en op een dorp, ver van problemen het goede met het kwade nemen"? Dat doen ze vaak in lastig dialect met vreemd-gespeld hoog-hollandsch nog doorspekt, zoodat men zelf een boer moet wezen om zulk een boek genoegelijk te lezen. Hier is er een van Veenkolonialen" die zich door E. C. Fryling-Schreuder lieten malen (te Assen, bij Van Gorcum uitgegeven) en niet zoo consequent in het gebruik van boerentaal als Harm" des heeren Jonker, een dik staal van Overijsselsch abracadabra, net als Garriet Jan" door Havanha, (bij Boom in Meppel uitgekomen). Een man zet door", de schrijversdroomen van Gerhard Toonder werden waar; iets vlots en ook wat aardigs, maar.... het is dezelfde koek van steeds, wat hij vertelt, zei ieder reeds. ('t Is Elsevier in Amsterdam die dit debuut in handen nam.) Een schip vaart weg!" door Emmy Vosma is meer van 't genre laat-me-los, Ma !" Voor oudere meisjes is 't bedoeld, en als zoodanig diep doorvoeld. Wie twijfelt aan de jeugd van heden, vindt in dit boek geen nieuwe reden. (Bij Thieme, Zutphen). Rijper toon is in Reactie", maar ofschoon Marie-Louise Doudart de la Grée de schrijfster heet, valt het wel mee, en doet het boek niet al te Fransch; dan had het trouwens hier geen kans. (Te Amsterdam, bij Andries Blitz). Wil men voor variatie liever iets wat meer doorvoelds, dan heeft Jan Veldman iets moois, daar staat men vast ver steld van. In zijn Vrouwen onder den hemel" staat, dat het in Groningen juist als in China toegaat; de vrouw heeft het hard in dezen tijd: gelukkig wie liefheeft en niet teveel vrijt. PAG. 14 DE GROENE No. 3261