De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 9 december pagina 16

9 december 1939 – pagina 16

Dit is een ingescande tekst.

'rouwen en vrouwenleven jVoor en achter winkelruiten ? N December zijn de winkelstraten l zoo gezellig, vooral als de lichten l branden en de straten in veelkleurige Hchtschittering iets feestelijks hebben. In groote drommen gaan de menschen langs de winkelramen en zien hun illusies in luxe uitvoering, in kunstzij, verchroomd, in fraaien leeren stempel'band, waterdicht, 'met twee jaar garantie en gemakkelijke betalings condities, onverwoestbaar, rijk aan vitaminen B, waschecht en hoe ze ze maar hebben willen. Voorin een etalage staat een blinken de sigarenaansteker op een stuk blauw fluweel "met een lichtenden neon-rand (et om. Daar achter staat een foto: een heer met een scherpe scheiding in zijn hrifliantine-haar en verder keurig in smoking geeft een dame vuur met den bewusten aansteker. De dame, perfect in avondtoilet gekleed, heeft in haar slanke, blanke handen met gelakte nagels een sigaret die ze naar haar rooden mond brengt. Het vlammetje ?van den aansteker geeft een intiem schijnsel op beide gezichten die zoo dicht bij elkaar zijn. Zonder dat vlammetje zouden die twee menschen nooit samen gelukkig kunnen zijn, dat staat vast. Meneer Meyer staat voor de ruit, en ziet het. Hij be grijpt het. Als een echte heer is het onmogelijk om een echte dame vuur te geven met een ordinaire lucifer. Hij kost ? 3.25. Als hij hem koopt zal hij zich ? 100.?meer waard voelen. Zoo prettig om dat quasi nonchalante gebaar te kunnen maken. f 3.25. Bertus heeft ook zoo'n mooie aansteker, en deze is nog bestaon mooier. Meneer Meyer is nog even in tweestrijd, maar dan krijgt zijn gezicht een ietwat kinderlijke uitdruk king en gaat hij naar binnen. Hij koopt, en voelt zich een trap hooger op de maatschappelijke ladder. .. . Zooals de bedelaarskoning Peachum in de 3 Groschenoper" dank zij de deerniswekkende vermommingen van zijn bedelaars de voorbijgangers weet te brengen in dien onnatuurlijker! toe stand waarin de mensch geneigd is geld te geven", zoo ook weet de winkelier met zijn etalages de voorbijgangers te treffen opdat zij in dezen onnatuurlijken" toestand raken. De winkelier moet een magnetische werking doen uitgaan van zijn uitstal kast; niet alle winkeliers verstaan die van De Bijenkorf met achtergrond van C. Hammer, ter gelegenheid van het 100-jarig der Spoorwegen Oude kinderspelen voor de moderne jeugd. Uit een prentenmagazijn van 100 jaar geleden. Hier weer is men aan 't paletten; Jacob slaat reeds, dat hij zweet. Maar, past op! door 't vlug raketten vliegt de pluimbal, eer men 't weet, In een glas: men breekt een ruit; Ziet daarom gestadig uit. De heer Vlielander is er zeer op gezet, dat zijne kinderen dikwijls ook zulke spelen kiezen, die eene gezonde lichaamsbeweging geven. In de school brengt men den leertijd zittende door, zoo ook déhuisoefeningen. De uitspanningsuren mogen daarom niet altijd zittende worden doorgebragt. Dikwijls moet de heer Vlielander zijne kinderen, om die redenen, daaraan herinneren, want in alle oefeningen van het verstand en het vernuft, vonden de weetgierige kinderen behagen, en kozen die boven uitspanningen, waaraan het ligchaam meer deel neemt, dan wel de ziel. Hier ziet gij hen op de binnenplaats paletten; in welk spel zij ook soms behagen vinden. Het is ook een zindelijk kinderspel, maar men moet niet digt bij de glazen komen, dewijl men ligt den pluimbal in eene glasruit kan slaan. kunst even goed. Een complete sor teering die voorzien is van 1000 prijs kaartjes maakt weinig indruk. Een iets te overdreven aanprijzing wekt tegenzin op. Een te pretentieus ten toongesteld onbenulligheidje wordt be lachelijk. Hij die zijn etalages zoo mooi versiert dat het niet direct te zien is wat er verkocht wordt, slaat de plank mis. De goede etaleur laat de menschen zelfs kijken naar dingen waar ze zich in de verste verte niet voor interes seeren. Een etalage moet duidelijk zijn, hij moet onderhoudend zijn als een goed verhaal, of de schoonheid hebben van een boeiend schilderij. Of hij moet vreemd zijn en gek, binnen zekere gren zen, want iets dat gek is trekt altijd de aandacht Maar het gekke mag niet boven het bevattingsvermogen van de kijkers gaan. Daarom eischt het maken van een goede etalage vakmanschap. Niet voor niets bestaan er scholen waar men tot etaleur opgeleid kan worden. Grootere zaken hebben hun eigen etaleurs en een staf menschen die tot taak hebben de reclame en de etalages te verzorgen. Bij zaken als b.v. De Bijenkorf" is de reclame-afdeeling georganiseerd in verschillende afdeelingen die onderling contact hebben. Als er voor een bepaald artikel wordt geadverteerd, is er gelijk tijdig een etalage aan dat artikel gewijd en wordt er in de verkoopsafdeelingde aandacht op gevestigd door plak katen of speciale uitstallingen. Zoo doende is de reclame drievoudig. De onkosten die de winkelier zich op den hals haalt voor zijn etalages zijn niet gering. Het materiaal dat wordt gebruikt, moet telkens vernieuwd wor den. Tal van attributen worden ouderwetsch in korten tijd. De wasbustes moeten met hun tijd meegaan, vooral de vrouwelijke. Op het oogenblik zien we in hoofdzaak de Fransche (van Imans, Siegel e.a.) die het uiterlijk benaderen van Danielle Darrieux of Annabella, en de minder fijne maar levendigere Amerikaansche die familie schijnen te zijn van Catherine Hepburn en haar filmzusters. Na verloop van enkele jaren beantwoorden deze etala gepoppen niet meer aan onze idealen van vrouwelijk schoon. Ze verhuizen naar straten in andere stadswijken of naar de provincie. En die nieuwe poppen kosten van twee- tot zeshonderd gulden. Maar ook de kleinere attributen, die in nog grootere hoeveelheden voor radig moeten zijn, moeten aan de eischen des tijds beantwoorden. Groote hoeveelheden van alle mogelijke standaardjes waar alle mogelijke dingen aan of op moeten kunnen hangen of staan, kilometers gekleurd flanel, honderden rollen behangselpapier, een paar honderd kilo spelden, enorme stapels karton en nog oneindig veel meer heeft een groot warenhuis per jaar noodig alleen voor de etalages; om maar niet te spreken van het aantal Kilowatts, want een goed verlichte etalage heeft al gauw 2500 kaars noodig. De verlichting speelt een groote rol in de etalage. Het is niet alleen van belang of het licht direct of indirect is, maar ook welke kleur het heeft. Er zijn dan ook speciale lampen in gebruik die flatteerend licht uitstralen en zoodoende op onmerk bare wijze een zekere sfeer weten te scheppen. In de verlichtingstechniek sluimeren nog tal van mogelijkheden. De Bijenkorf heeft ook nog ver schillende werkplaatsen en ateliers voor de afficheschilders, advertentie ontwerpers, bankwerkers, verfspuiters. En een proefetalage waarin iedere uitstalling de goedkeuring van de directie moet krijgen voordat zij naar de straat gaat. Dat is in een van de oude bijgebouwen waar ook het atelier van juffrouw C. Hammer is. Groote openslaande ramen met vetplanten er voor, een kachel met kippengaas er om en een poes er naast, een zekere wanordelijkheid van smaakvolle dingen, zoo ziet dat atelier er uit. Het is een cht atelier en wat er gemaakt wordt is echte etalagekunst. Hier worden de origineele etalage achtergronden eerst in het klein ge maakt; het werk bestaat uit knippen, plakken, rafelen, naaien, pluizen, boetseeren, vouwen, timmeren. De gebruikte materialen zijn karton, raffia, cellophaan, ijzerdraad, houtwol, flu weel, glas en alles wat maar denkbaar is. Het is een werk dat eigenlijk geen naam heeft; het zou knutselen met een groote K" genoemd kunnen worden als dit niet te geringschattend klonk. Hier worden de etalage-achtergronden gemaakt die dienst doen bij bijzondere gelegenheden, zooals b.v. het honderd jarig bestaan der spoorwegen. En ook wandversieringen voor binnenshuis. Deze achtergronden staan op artistiek peil en verdienen met recht den naam kunst". Kunst en etalagekunst gaan dan ook hand in hand. De Fransche kunstenaar Dali legt zich toe op surrealistische etalages, en ook in ons land zien we het surrealisme als kunstvorm in de etalages doordringen, en dat is niet verwonderlijk. Iets dat vreemd of gek gevonden wordt, trekt de aandacht. Wie weet, zal binnen enkele jaren de Kalverstraat een kunsttentoonstel lingzijn van schilderij en, samengesteld van hoeden, scheerzeep, fototoestellen en parelsnoeren. Een kunst die wellicht meer succes zal hebben dan de hedendaagsche. E. U. PAG. 16 DE GROENE No. 3262

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl