De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 9 december pagina 6

9 december 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

A N TTEEKENINGEN £ In memoriam 'f\ Prof. Brugmans ""?<?, '? In prof. Brugmans die Woensdag j.l. op ^'én^en-zeventig-jarigen. leeftijd te Amsterdam f". Is overleden, verliest de Nederlandsche histori,r sche wetenschap een harer vruchtbaarste be oefenaren, de stad Amsterdam een harer _,[trmm>ste vereerders. Wat prof. Brugmans voor f, ££,Amsterda,m is geweest, laat zich niet onder brengen. Hij behoorde tot deze stad '"_ als wellicht geen ander. '? <* ** Oe Groene" herdenkt den man die vijftien lang, tot 1930, als redacteur zijn lezensbeschouwingen in haar blad tipubliceerde. Zijn artikelen getuigden van den r\ 71 ruimen geest en in den waren zin des woords ^liberale opvattingen die de basis-zijn geweest M/boüf gijn levensvorm. Hij was een groot patriIftft. Iets van de zeventiende eeuw waarheen vaak zijn belangstelling uitging, leefde in Amsterdam is armer, onvollediger, nu f ~is "heengegaan. ?...?_.-. l Hij ruste, na zijn werkzaam leven, in vrede. rDe situatie , Verzachtende omstandigheden zijn voor den aan val op Finland niet te vinden. Deze aanval is uiting van een onverholen machtsstreven. Zou Engeland dus Finland moeten bijspringen? Eigenlijk wel. ? Maar wie aldus redeneert, maakt de zuivere moraal tot basis van zijn politiek in plaats van het opportunisme. In der Beschrankung zeigt sich der Meister." , Dat meesterschap schijnt de Britsche politiek wel toevertrouwd te zijn: zij beperkt zich inderdaad, en wel tot den grootsten vijand van het moment: . Duitschland. Duitschland n Rusland kunnen door de geallieerden niet binnen afzienbaren tijd ver slagen worden. Duitschland allén wel. Hoe bitter bet daarom ook voor menigen Engelschman met zijn sterk, hoewel ietwat formeel gevoel voor moraal zal zijn: de geallieerden zouden politieken zelfmoord plegen wanneer zij op het oogenblik de openlijke vijandschap van de Sowjet-Unie provo ceerden. Wie de zaak anders ziet, deugt niet. .. . voor de politiek. Intusschen regent het veroordeelingen van het 'Russische optreden. Menige pot verwijt dezen ketel dat hij zwart ziet. Finland heeft een beroep gedaan op den Volkenbond. Diens instanties zullen dezer ? dagen bijeenkomen te Genève. Wat dan? De Volkenbond bijeen Zoo zullen dus de vertegenwoordigers der mogend heden zich weer verzamelen aan het meer van 'Genève. Practisch zin heeft deze bijeenkomst slechts Voorzoover zij de aandacht vestigt op den Bond zelf, deze onvolmaakte concretiseering van een onontbeerlijke idee. Tot bepaalde maatregelen tegen den aanvallenden staat, i.c. de Sowjet-Unie zal men zeker niet besluiten. De geallieerden moeten zich beperken tot een moreel protest. Dat is alles. Niettemin is het van belang dat er te Genève eens iets gebeurd. Immers, men zal een oplossing voor de moeilijkheden, waaraan ons werelddeel in het bijzonder sinds den wereldoorlog lijdt, toch moeten zoeken in de richting van een volkeren bond (hetgeen iets anders is dan De Volkenbond!) De Staten moeten een deel van hun souvereine rechten afstaan aan een centrale instantie; in een federalis me los of vast, ligt onze toekomst. Het zou van belang zijn dat deze gedachte in de neutrale staten wat meer belangstelling kreeg. De Groene hoopt met zijn volgend nummer, het Kerst nummer, dat dit jaar aan het onderwerp Vereenigd Europa gewijd zal zijn, een klein steentje bij te dragen voor dat goede doel. Schatten van Schoonheid , sluimeren in Uw huid. Gelaatsmassage met De oorlog in Finland Neen: hard schieten de Russen niet op in Fin land. De Finnen houden onder leiding van een nieuwe, uitgebreide regeering, moedig stand. In het begin van de week wisten zij in Noord-Lapland zelfs enkele plaatsen die verloren waren gegaan, te heroveren. De groote strijd speelt zich echter af in het Zuiden, op en bij de Karelische Landengte. Daar pogen de Russen door te breken. Tegelijk pogen zij door een omtrekkende beweging rond het Ladoga-meer de Finsche verdediging in den rug aan te vallen. In dat laatste gebied zijn de wegen echter zeer slecht. De Finnen schijnen zelfs, goede skiloopers als zij zijn, enkele voordeelen te nebben bereikt: vrij groote af deelingen van het Roode Leger werden er omsingeld. Op de Karelische Landengte zélf zijn de Russen nog niet door de Finsche linie heengebroken. Het slechte weer, met name de barre kou, bemoeilijkt de operaties in hooge mate. Verdedigen is in die omstandigheden gemakkelijker dan aanvallen. Ter zee hebben de Russen eenige - voordeelen behaald; d. w. z. zij konden enkele Finsche steden vrijelijk bombardeeren. Ongehavend is hun vloot echter niet meer. Bovendien heeft zij niet kunnen verhinderen dat de Finnen de belangrijke Aalandseilanden versterkt hebben. De groote kracht van de Russen ligt in de duikbooten, en die kan men niet gebruiken voor rechtstreeksche aanvallen. Het Russische luchtwapen leed zeer zware ver liezen. Intusschen heeft de bedreiging met bomaanvallen vrijwel de geheele Finsche bevolking doen vluchten. Helsingfors is een verlaten stad. Men vraagt zich af wat dat in het hartje van den winter moet worden. Het economische leven is natuurlijk totaal ontwricht. Dat doet het er voor de Finnen somber uitzien. Zij vechten een wanhopigen strijd tegen hun sterken nabuur, dien zij op den duur moeten verliezen, ook als zij dezen winter standhouden hetgeen nog lang niet zeker is. De Russen hebben verklaard dat zij de door hen gevormde regeering-Kuusinen in Helsingfors zullen brengen. De Finnen weten dus waar zij aan toe zijn. Het verdient vermelding, dat volgens Molotow de Russen zich niet in oorlog bevinden met de Finnen. Sprekender staaltje van huichelachtigheid laat zich nauwelijks denken. Bedreigd Scandinavi Finland ziet naar hulp uit. Maar waar die te krijgen? De Volkenbond kan niets doen. De Vereenigde Staten, waar de Finnen bijzonder populair zijn, hebben een groot crediet ter beschikking gesteld: Het zal echter lang niet eenvoudig zijn om oorlogsmateriaal naar Finland te verschepen. Het eenige land dat belangrijke hulp kan bieden, is Zweden. Zweden aarzelt. Openlijke hulp aan Finland zou Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE kunnen beteekenen dat de Sowj et-Unie de trans sporten verhindert, en te gelegener tijd het Roode Leger rlaar de ertsgebieden in Noord-Zweden zendt. De regeering poogt dan ook de spontane sympathie beweging onder de bevolking voor Finland eenigermate te dempen. Veel succes heeft dit niet. Het heette voorts, dat de sociaal-democratische minister van buitenlandsche zaken, Sandler, af zou treden. Hij was een werktuig van Genève", beweerde Duitschland. 't Ziet er moeilijk uit voor de Zweden. Van het Westen zijn zij vrijwel afgesloten. Zij hebben ei genlijk slechts de keus, de vazal van Rusland of die van Duitschland te worden. Na Zweden: Noor wegen; Denemarken moet thans reeds in alle be langrijke vraagstukken dansen naar het pijpen van Berlijn. Voorloopig zijn het in dezen oorlog de kleine staten die het gelag der grooten betalen. Spionnage in Nederland Einde vorige week verspreidde zich het bericht dat twee vooraanstaande Haagsche ambtenaren, resp. werkzaam aan het Departement van Sociale en dat van Economische Zaken gearresteerd waren, verdacht van spionnage. Het bericht bleek waarheid te bevatten. De bedoelde personen hebben berichten doorgegeven aan onzen Oostelijken buurstaat. Of zij deze spionnage in opdracht of op eigen initiatief bedreven hebben, staat niet vast. Deze belangrijke zaak verdient een enkele kantteekening. Om te beginnen heeft de regeering weer vrijwel alle publiciteit geschuwd. Dat komt ons hoogst ongelukkig voor. Laat men het Nederlandsche volk toch zeggen waar het aan toe is, en welke ver raders het in zijn midden heeft! Struisvogel-politiek heeft nog nooit iemand gebaat. In dit geval was het eenig gevolg dat weer een reeks overdreven geruchten de ronde ging doen. Tweede punt. Men wist van een van beide ver dachten dat hij een vurig aanhanger was van het nationaal-socialisme. Waarom, in hemelsnaam, is deze man jarenlang gehandhaafd op zijn post. Is hij de eenige pofentieele spion op onze regeeringsbureaux? Wij hopen het, maar men kan er niets van zeggen. Wordt het niet tijd dat de regeering eens de handen uit de mouw steekt en tot een wellicht noodzakelijke zuivering over gaat? Laat men toch niet schuwen, het mes erin te zetten, als het noodig is. Voorkomen is beter dan genezen. UIT DE GROENE GRABBELTON DE wonderen zijn de wereld nog niet uit. Volk en Vaderland van de vorige week bevatte een gedicht waarin de Tsjechische studenten die door de Duitsche politie doodgeschoten zijn, ver heerlijkt worden. Hun einde werd een voorbeeld" genoemd, voor ieder volk dat tot protectoraat veroordeeld is": 't Studentenlied doortrilt de lucht voor volksche vrijheid, en hun dooden zijn dezer vrijheid jongste boden. Straalt eens hun daad door alle landen: een gaver wereld is ophanden! Mét of zonder Volk en Vaderland? ? LUIDENS een mededeeling in de Manchester Guardian (wiens objectiviteit tot dusverre niet door den oorlog is aangetast), is kort geleden een oorlogsmonument te Hamburg gewijzigd op last van de Nazi-autoriteiten. Het stelde namelijk een huilende moeder voor met een kind op den armen. Tranen waren een Duitsche vrouw on waardig. .. . Er werd niet gemeld of zij vervangen zijn door kuiltjes in de wangen van het lachen. ? PROF. Goudriaan heeft al hél veel veranderd bij de Spoorwegen. Daarvoor niets dan lof. Hij kan óók niet alles tegelijk doen. Maar laat hij PAG. 6 DE GROENE No. 3262 eens zijn aandacht uitstrekken naar'het N.S. Maand blad, dat de reizigers in hun coupé's aantreffen. Dat is wel bar slecht. Het November-nummer bij voorbeeld opende met een verhaal Een les voor handelsreizigers", waarin deze (zonder veel humor) als min of meer bona-fide oplichters werden voorgesteld. Daarop volgde een vertelling Hoe wij vergeten", dat begon met een anecdote van den Heer Snuffel in Sanskriet en andere bejaarde talen"; de rest was navenant. Wér een verhaal: Een beste dokter", waarvan de climax was dat een laxeermiddel op een open wond werd gesmeerd. Volgen nog vier slechte moppen" uit buitenlandsche bladen, en we zijn er doorheen. Gelukkig maar. WAT een alleraardigste gedachte van den uitge ver Boucher om de Kleine Gedigten voor kinderen" van onzen Hieronymus van Alphen nauwkeurig" te herdrukken naar de eerste uitgave van 1778 l Alle oude bekenden vinden wij terug: Coosjen", die zijn moeder een roosjen" aanbiedt, de dankbare kleine hond", Cornelis", die een glas gebroken" had, Saartje, onze oude goede baker", Flipje" die van zijn tol onderwijs ontving, Jantje"-van-de-pruimen, en zoo vele anderen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl