De reportage van de week |l Democratieën aller landen... ... vereenigt U! Clarence Streit, gewezen correspondent van de New York Times te Genève, heeft kort ge leden een boek gepubliceerd, Union Now", dat een pleidooi is voor een federatief verbond der democratieën. Dit grootsche plan heeft in de Engelsch-sprekende landen reeds zeer de aandacht getrokken. De schrijver van het onderstaande artikel, die Streit persoonlijk heeft ontmoet, geeft een schets van zijn denkbeelden en van de wijze waarop de Vereenigde Staten er op reageeren. IN het hartje van het groote Noora-Amerikaansche continent ligt de staat lowa. Ver van waar de rivieren bevaarbaar worden, onbereikbaar ver van de kusten, strekt het glooiende land zich uit. Spot tend had men mij ten Oosten van de Mississippi verteld van dezen staat met zijn eindelooze maisvelden, waar men de geheele morgen doorrijdt zonder bij de farm te komen. Daar zou ik de echte aanhangers van de Isolatiepolitiek vinden, menschen die nauwelijks weten, dat er een zee bestaat, laat staan dat er aan den overkant andere landen liggen. Nog nooit, zoo gaat het verhaal, heeft lowa een Senator naar Washington teruggestuurd die voor een vlootbegrooting durfde te stemmen. Een leger, dat was nog tot daar aan toe, dat had immers vroeger ook tegen de Indianen vaak goede diensten bewezen; maar een vloot, waarvoor kon dat nu noodig zijn? Het verbaasde mij dan ook allerminst, dat het juist de stem van lowa's Senator Gillette was, die in Juli den doorslag gaf en de behandeling van de wijziging der Neutraliteitswet toen onmoge lijk maakte. Des te verbaasder was ik dan ook, dat gedurende mijn verblijf in Des Moines, de hoofdstad van lowa, letterlijk iedereen met belangstelling en bewonde ring sprak over Clarence Streit en zijn boek Union Now". Slechts een paar dagen had Streit spre kend, vergaderend, debatteerend in Des Moines doorgebracht. Onmiddellijk was daar in het hart van de Isolationistisch gezinde Middle West, en gesteund door zeer velen, een van de eerste Committees of Correspondence van de World Federal Unionists opgericht. Wie is Clarence Streit en wat behelst zijn boek Union Now" dat het de traditioneele gedachten van de Middle West omtrent de buitenlandsche politiek zoo plotseling en zoo sterk heeft weten te beïnvloeden? STREIT's boek Union Now" draagt als onder titel: A Proposal for a Federal Union of the Leading Democracies. (Een voorstel tot een fede ratief verbond der leidende democratieën). Een nieuwe Volkenbond dus, een van de vele idealistische maar volstrekt onreëele plannen om deze organisatie der collectieve veiligheid nieuw leven in te blazen? Maar hoe zou lowa, dat zich nooit voor den Volkenbond geïnteresseerd heeft, zich er nu plotseling toe bekeeren, nu de machte loosheid er van onomstootelij k is komen vast te staan i Streit's idee is dan ook veel grootscher, veel oorspronkelijker, veel Amerikaanscher bovenal, dan een hervormingsplan van een stervend in stituut. Hij kent den Volkenbond. In '19 werkte Streit immers in Parijs voor de Amerikaansche Delegatie ter Vredesconferentie. Tien jaar later werd hij Volkenbondscorrespondent voor de New York Times in Genève. Met toenemende ontzetting voelde hij de catastrophe van het vredessysteem naderen. Hij zag hoe de bond der staten de droom van Wilson zwakker en zwakker werd naarmate de moeilijkheden toenamen en de chaos dreigender werd. Meer en meer drong het zich aan hem op, terwijl hij den Volkenbond gade sloeg, dat het niet in de eerste plaats bepaalde personen waren Simon, Laval of Hoare maar het systeem zelf dat voor de ineenstorting der collectieve veiligheid aansprakelijk gesteld moest worden. Eén weg slechts om te ontsnappen aan den dreigenden onder gang van de Westersche beschaving scheen hem open te staan: De uitweg is een federatie van de democratieën die reeds door de Noordelijke Atlan tische Oceaan en duizend andere dingen vereenigd worden een federatie van deze volkeren tot n groot gemeenebest, gebouwd op en gebouwd voor de zaak die hen bovenal vereenigt: het ge meenschappelijke beginsel van een democratisch bewind ten bate van persoonlijke vrijheid". Een federatie van volkeren, zou er moeten komen, een nieuw geweldig gemeenebest en geen bond van staten. Voorbeelden uit de geschiedenis bewijzen immers, dat een statenbond aan innerlijke zwakte ten gronde gaat De Nederlanden in de i8e eeuw tenzij hij zich weet om te vormen tot een gemeenebest waarbij de burger zijn verplichtingen jegens pro vincie, kanton of staat ondergeschikt maakt aan zijn verplichtingen jegens het nieuwe uit de bond gegroeide geheel: Het Koninkrijk der Nederlanden, Zwitserland of de Vereenigde Staten na de aan neming der Federale constitutie van 1789. Met groote nadruk wijst Streit met name op het voor beeld, gelegen in déAmerikaansche ontwikkeling tusschen 1787 en 1780. In 1787 immers was er in Amerika niets dan een los bijeengebonden con federatie van de dertien staten die tegen Engeland waren opgestaan, een bond, machteloos en ver scheurd door innerlijken strijd. Handelsgeschillen dreigden tot oorlog aanleiding te geven tusschen New York, Connecticut en New Jersey. New York bracht troepen bijeen aan de grens van Vermont en beschermde zijn belangen door tarieven tegen hout en boter. Behalve in Delaware, Virginia en Connecticut heerschte er inflatie, terwijl Philadelphia zelfs weigerde het geld van New Jerseyte aanvaarden- Welnu in twee jaar tijds werd door een groep Visionairen" zonder realiteitszin" (Washington, Jefferson, Hamilton) uit dezen chaos de United States gevormd. QLECHTS een dergelijke geweldige stap kan O volgens Streit de democratie en daarmede de Westersche beschaving redden. Daarom: Union Now tot een groot, vrij gemeene best van de vrije democratieën der Vereenigde Staten, het Britsche Rijk (Het Vereenigde Konink rijk Canada, Australië, Nieuw Zeeland, ZuidAfrika, Ierland) Frankrijk, België, Nederland, Zwitserland, Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland. Geen van deze staten zijn met elkaar in oorlog geweest gedurende meer dan honderd iaar. Hun gemeenschappelijke bevolking zou meer dan ?8o millioen bedragen, terwijl hun economische macht door geen staat of statencombinatie ter wereld zou kunnen worden overtroffen. De regeering van het gemeenebest, aldus Streit, zou moeten bestaan uit een zeer kleine uitvoerende raad, een senaat en huis van afgevaardigden, en een rechter lijke macht. Als toetssteen voor de vraag of een be voegdheid aan deze regeering overgedragen of aan de nationale regeering gelaten behoort te worden, moet men zich de vraag voorleggen, wat de individueele vrijheid het meest zal kunnen bevorderen. Onder de regeering van het gemeenebest zouden volgens Streit dan moeten vallen: het verleenen van burgerrecht, het regelen van betrekkingen met andere mogendheden, legerzaken, uitgifte en aanmunting van geld, het regelen van de handel tus schen de staten en met de andere mogendheden, de dienst der posterijen en het regelen van de com municatiemiddelen. Alle andere gebieden zouden gereserveerd moeten blijven voor de nationale re geeringen. Streit droomt dus niet van n geweldige eenheidsstaat met n staatsinrichting, n taal, n nationaal svmbool, n traditie, waar van een rijk geschakeerd gemeenebest maar de volkeren in vrijheid en vrede hun eigen cultuur kunnen beleven, verlost van de internationale verwildering die het nationale voortdurend bedreigt. Streit is trouwens een te goed Amerikaan, tézeer een zoon van Missouri om het belang, de noodzaak van deze verscheidenheid niet in te zien. Slechts daar, waar de zoogenaamde vrijheid van den staat de werkelijke vrijheid der volkeren in den weg staat, moet de souvereiniteit van de nationale-, op de federale regeering worden overgebracht. Van dit gemeenebest waar binnen vrijheid, vrede en vrijhandel zou heerschen, zou de macht en de rijkdom zoo groot zijn, dat geen land ter wereld dit zou durven bestrijden. En zouden niet de volkeren die nu onder dictatuur leven, opnieuw hun lot in eigen handen nemen om zich te kunnen vereenigen met dit democratisch en welvarend rijk ? EEN Utopie, een hersenschim?" De menschen in Des Moines, geboeid door het voorbeeld uit hun eigen geschiedenis, geboeid door Streit's heldere uiteenzetting van de euvelen die den Volken bond, als eiken statenbond, ten gronde hadden moeten richten, dachten er anders over. Toevallig hoorde ik van een goed vriend van Streit later, waarom ik juist hier in lowa het eerst zooveel hoorde over Union Now". Nadat Streit namelijk zijn boek had uitgegeven, ontstond er in zijn vrien denkring verschil van meening over, of men de ge dachte, daarin neergelegd, terstond in een nationale en internationale organisatie moest laten kristalliseeren, of dat het beter was haar eerst een aantal Pelgrimstocht naar het Drielandenpunt H. E. Fortuin TOEN in vergadering van directie en redactie van De Groene eenmaal was vastgesteld, dat men zich achter de idee van een Vereenigd Europa zou stellen, begreep ik, dat ik mij moest haasten om, voor het te laat was, van het oude, versnipperde Europa afscheid te nemen. En op zulke oogenblikken is het een zegen, lager onder wijs gevolgd te hebben, waardoor mij terstond haast automatisch te binnen schoot: Vaals, Vierlandenpunt". Het zijn dergelijke halfverwerkte details, die ons tot in de laatste oogenblikken bij zullen blijven, om op het juiste moment te voorschijn te schieten. Juist! In Vaals komen (of kwamen) vier landen bij een. Is dat niet het tastbare symbool van het verdeelde Europa ? En dus besloot ik tot een reportagetocht naar Vaals. De reis naar het uiterste puntje van Limburg en Nederland is betrekkelijk lang. Betrekkelijk, vergeleken met de af standen in Finland; leng echter voor stijve knieën op een regenachtigen kouden Decemberdag. Velden, hoog gewassen rivieren, blanke uiterwaarden, bruggen, door regen gestriemde weilanden en boomgaarden vlieden voorbij; op twee stations in winderigen regen overstappen en saucijzenbroodjes. En drie uur later sta ik op Maastricht's stationsplein. Want daar begint het avon tuur. Maastricht is een mooie stad; de kijk over de felstroomende Maas van de gerekte brug af is fascineerend, zooals alle riviergezichten een geluk en tegelijk een weemoedige blijdschap geven. Hier is alles grijs: brug, rivier, stad en grauwe lucht. Maar ik moet verder; verder op mijn quaeste. De bus naar Vaals doet er een uur over en ver trekt om het uur. Een blauw en schor zich inspan nend ding, bestuur door kundige en nimmer twijfe lende hand. Voort gaat zij, vol streekbewoners die onderling veel plezier hebben en mij, door hun bedekt taaltje, niet mee laten genieten. Zij zijn vriendelijk en vreemd. Vele malen verlangzaamt de blauwe bus zijn tempo; zij remt bij dDrpsn of w gvernauwingen. Heuvelland golft; dalen en stijgen jaren zonder de steun van een organisatie te laten doorwerken. Een van Streit's vrienden die tegen het plan der organisatie gekant was, raadde hem aan om, als hij het dan toch wilde probeeren, het in Des Moines te doen. Daar, in de vaste burcht van het isolationisme, zou Streit wel zien, dat Amerika nog lang niet rijp was voor zijn idee! Maar de zake lijke, ongecompliceerde Middle West wees Streit's visie niet af. Velen zeiden mij in Des Moines dat hun de chaos waartoe de wereld schijnt te ver vallen, nog veel fantastischer, nog veel irreëeler voorkomt dan Streit's plan. Sinds ik voor het eerst kennis maakte met zijn warm en grootsch boek, sinds ik met hem zat te praten in de hitte van het kleine New Yorksche bureau aan de 23ste Straat is er veel veranderd in de wereld. Streits hoop, dat Union Now" den oorlog misschien nog zou kunnen voorkomen, is in rook vervlogen. De chaos is ontzettend veel naderbij gekomen. Maar inmiddels groeien over heel Amerika Streit's Committees of Correspondence. Hun leden weten dat het lot der democratieën en van de Westersche beschaving een en ondeelbaar is. De onmogelijkheid van de isolationistische politiek de Kluizenaars oplossing", zooals Streit het noemt is hun duide lijk geworden. Slechts n weg schijnt de wereld uit de dreigende chaos te kunnen redden. Deze weg is steil en uiterst moeilijk begaanbaar. Ons, in het teleurgestelde en verscheurde Europa, is de moed bijna geheel ontzonken. Maar over de uitgestrekte vlakten tusschen de Alleghanies en de Rockies laat Streit opnieuw Walt Whitman's stem weer klinken: We must march, my darlings, we must bear the bru.nl of danger, We the youthfut sinewy races, all the rest on us depend, Pioneers ! O pioneers ! Zal de lange, booze nachtmerrie der laatste jaren werkelijk nog eens vluchten voor een nieuwen dag? M. KOHNSTAMM PAG. 6 DÉGROENE No. 3Z«