Historisch Archief 1877-1940
i
t
generale staf in oorlogstijd
schouders van de officieren van den Generalen Staf,
uit welke de hoofd- en stafkwartieren van de groote
eenheden zijn samengesteld, en wie ooit de werk
zaamheid van een stafkwartier zelfs in de be
trekkelijk kleine verhoudingen van een groote
eenheid in Nederland van nabij heeft gade ge
slagen, moet wel met bewondering zijn vervuld
voor de intellectueele prestaties en de werking van
de organisatie, welke daar aan den dag treden.
AAN het hoofd van elke eenheid staat een com
mandant, die uit zijn hoofd- of stafkwartier
zijn bevelen geeft. Voor het overbrengen en behoor
lijk doen uitvoeren van die bevelen moet de bevel
hebber beschikken over een staf, die op het hoofd
kwartier werkt en die, onder bevel van den chef
van den Staf, de leiding van de operatiën en alles
wat daarmede verband houdt, in den door den bevel
hebber bepaalden geest, op de meest doeltreffende
wijze moet regelen.
De Chef van den Staf is het denkende hoofd van
dien staf. Hij werkt steeds in nauw contact met den
commandant, overweegt met deze de situatie,
geeft al- of niet gevraagd advies, om, indien eenmaal
de commandant zijn beslissing heeft genomen, de
noodige opdrachten voor de onmiddellijke uitvoe
ring van die beslissing te geven. Daarvoor heeft
hij zijne aanwijzingen aan de onder hem arbeidende
afdeelingschefs, wier afdeelingen elk bepaalde af
zonderlijke taken hebben en wier werkzaamheden
op verschillend gebigd liggen, hoewel uiteraard
elk in zijn richting samenwerkt in het belang van
hetzelfde doel: de zoo efficie.it mogelijke actie van
de groote eenheid, op wier hoofdkwartier hij werk
zaam is.
Meestal vertegenwoordigen de onder den Chef
van den Staf werkende afdeelingen twee hoofd
groepen, waarvan de eene zich in het algemeen
speciaal bezig houdt met hetgeen naar 's vijand
zijde geschiedt, terwijl de andere groep haar aan
dacht voornamelijk wijdt aan hetgeen ter plaatse
en achter het front moet worden gedaan.
In den Duitschen Staf onderscheidt men die beide
hoofdgroepen als Führungsabteilung" en
Abteilung Oberquartiermeister" en om het verschil
in taak tusschen deze afdeelingen in het algemeen
aan te geven, zegt men in Duitschland: Die Füh
rungsabteilung denkt nach vorn, die Abteilung
Oberquartiermeister nach hinten."
DE Führungsabteilung", in Nederland met den
naam bureau-operatiën" aangeduid, heeft
als zeer belangrijk onderdeel het bureau dat zich
met den inlichtingsdienst bezighoudt. Het resultaat
van den arbeid van dit bureau vormt eigenlijk de
basis,waarop de actie van de gevechtseenheid steunt.
Waar de vijand is" en wat men van hem weet"
daaromtrent moet men zekerheid hebben voordat
men een behoorlijk plan kan maken om den vijand
met kans op succes te kunnen bestrijden. De in
lichtingsdienst ontvangt alle meldingen omtrent
den tegenstander, welke verkregen worden door
gedegen studie, uit rapporten van verkenningen
op den grond en in de lucht en op nog velerlei andere
wijzen. De inlichtingen, welke meestal in grooten
getale binnenkomen, moeten op het inlichtings
bureau worden verwerkt", omdat zij eerst na de
verwerking waarde krijgen. Men moet daarbij het
beginsel voorop stellen, dat inlichtingen slechts
den mogen worden gebruikt, indien met aan zeker
heid grenzende waarschijnlijkheid kan worden
gezegd, dat zij juist zijn.
Op een gegeven, dat van den inlichtingsdienst
uitgaat, moet de Chef van den Staf kunnen bouwen.
De Chef van den Staf moet uit de meldingen van zijn
inlichtingsdienst zijn conclusies trekken en het
nemen van besluiten op grond van onjuiste gegevens
is een van de gevaarlijkste fouten, welke in den
oorlog kunnen worden begaan. Het samenstel van
bewerkte, dus vaststaande gegevens wordt door
den inlichtingsdienst vastgelegd op een kaart,
die voortdurend zorgvuldig wordt bijgehouden en
waaruit de Chef van den Staf op elk gewild oogenblik
een juist beeld kan krijgen van den tegenstander.
Eerst wanneer dit beeld, zoo volledig mogelijk is
gevormd, kan men er aan gaan denken, om een
plan van actie tegen dien tegenstander te ontwerpen.
Ruwe handen
Zoo werkt het luchtvaart-onderdeef van den Britschen Staf m Frankrijk
HET ligt voor de hand, dat de vaststelling van
het plan van actie overeen moet stammen
met de aanwijzingen, welke van hoogerhand"
worden verstrekt en dan toch nog niet in een vloek
en een zucht" kan geschieden. Zorgvuldige over
weging, nauwkeurige beraadslaging op het staf
kwartier, wikken en wegen moeten voorafgaan aan
het nemen van de definitieve beslissing door den
bevelhebber en eerst indien deze zijn laatste woord
heeft gesproken en zijn wil pertinent heeft kenbaar
gemaakt, kan de staf beginnen aan het ingewikkelde
werk, om den wil van den commandant door de
troepen ten uitvoer te doen leggen.
Nu moeten de orders voor de onderdeden worden
samengesteld en verzonden, waarbij geen enkel
detail, hoe gering ook, mag worden verwaarloosd
aan alles moet worden gedacht. Bij het samenstel
len van de orders werken natuurlijk de bureau's
van de beide hoofdgroepen op het stafbureau, de
Führungsabteilung" en de Abteilung Oberquar
tiermeister" in nauw verband samen.
Indien bijv. voor een legerkorps orders moeten
worden gegeven, om in een bepaald rayon en in
eene vastgestelde formatie tot den aanval over te
gaan, dan moeten de divisiën en de andere tot het
korps behoorende troepen nauwkeurig bekend zijn
met de door elk van hen te verrichten werkzaam
heden. De staven van de divisiën moeten hunne
bevelen weer aan de onderdeden doen toekomen
en het bevel van het legerkorps moet daarmede
rekening houden. Als vast beginsel moet bij de uit
gifte der bevelen, zooals trouwens bij het geheele
werk van den generalen staf, voorop staan, dat alle
onnoodige vermoeienissen en last voor de troepen moet
worden voorkomen. Het parool moet steeds zijn:
Spaar de menschen zooveel en zoolang het kan.
Dit geeft echter aanleiding tot heel wat hoofdbre
kens op het stafkwartier. Zelfs indien de troepen
van een legerkorps zoo eng mogelijk zijn geconcen
treerd, dan beslaan de kwartieren toch nog de opper
vlakte van een Nederlandsche provincie en om zulk
een legermacht tot de aanval te doen afmarcheeren,
kan het noodig zijn hiervoor een marschcolonne te
vormen, die eenige tientallen van kilometers lang is.
Van verschillende zijden moeten de afdeelingen naar
den marschweg worden gedirigeerd en eene zeer
ingewikkelde berekening is noodig om te zorgen, dat
elk onderdeel juist op tijd zijn plaats in de enorme
colonne inneemt. Men mag er niet te vroeg en zeer
zeker niet te laat aankomen. De geringste vergissing
bij de berekening en de kleinste nalatigheid kunnen
tengevolge hebben dat verwarring ontstaat, welke
de heele onderneming geweldig nadeel kan toebren
gen. Het is in de hier bedoelde verhoudingen noo
dig, dat op de staven marsch-grafieken worden ver
vaardigd, die volgens dezelfde beginselen zijn samen
gesteld als die, welke ten gronsdlag liggen aan het
verkeer der Spoorwegen en zonder welke het niet
mogelijk is een treinverkeer veilig en geregeld te
doen plaats hebben.
DEZE marschregelingen vormen nog slechts
een klein onderdeel van den berg werk, die
op de stafbureau's der bevelhebbers moet worden
verzet in het betrekkelijk eenvoudig geval van den
opmarsch tot den aanval. De Oberquartiermeister"
afdeeling moet in overleg met de andere bureau's de
voorziening en de aanvulling van munitie en andere
voorraden op de juiste plaatsen regelen en zorgen dat
er aan het vervoer en de verpleging, ook als het con
tact met den vijand is ontstaan, niets ontbreken zal.
Op alle mogelijke eventualiteiten, moet men
voorbereid zijn, zoo bijv. op de mogelijkheid, dat
gedeelten van de opmarcheerende troepen, plot
seling gedwongen zullen worden van marschrichting
te veranderen en men moet vooraf rekening houden
met de kans, dat er krijgsgevangenen, gewonden en
buitgemaakt materiaal zal moeten worden vervoerd,
om nu maar niet te spreken van geheel onvoorziene
moeilijkheden, die zich kunnen voordoen, of van
hetgeen moet worden verricht ingeval van een
onverwachten tegenslag.
Het is niet mogelijk, om in het raam van eene
beknopte beschouwing als deze, ook maar eenigszins
volledig de werkzaamheden te beschrijven, welke
noodig zijn voor de voorbereiding van elke actie in
oorlogstijd, doch het vorenstaande moge eenigszins
eene idee geven van den geweldigen arbeid, die van de
leidende Generale Staven daarvoor wordt geëischt.
UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge
schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken
nu over meer dan een half mitlioen gegevens.
Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen,
stom' boomen etc. Heraldisch Genealogisch Bureau De Banier,
Zeer billijk. Ormnjt Hatiaulaan 87, Ovtrvtcn.
PAG. 5 DE GROENE No. 3264