TOEN MEN NOG DACHT DAT FRANCO [OPZIJ GEZET ZOU WORDEN TOEN MEN NOG DACHT DAT OOK DE BALKAN ANTI-DUITSCH WAS. HITLER EN MUSSOLINI: Schiet nu maar op !" (South Wales Echo, Cardiff) HOE HET ZOU ZIJN.... TOEN MEN IN MUSSOLINI HITLER'S KNECHT/E ZAG CHAMBERLAIN EN STALIN: Gefeliciteerd met je nieuwe pak(t)!" (Nebelspalter, Rohrschach) Hier i's de bel. Een keer bellen yoor Göring, twee keer voor Göbbels. drie keer voor Mussolini". (Canard Enchaïné, Parijs) TOEN MEN DACHT DAT CHAMBERLAIN ZICH OP SLEEPTOUW LIET NEMEN Chamberlain stut de lire TOEN MEN DACHT DAT DE OORLOG IN DE LENTE UITBRAK Op sleeptouw.... (Marianne, Parijs). WAT WEL ZAL BLIJVEN.... Zoodra het schot valt, beginnen we!" (Canard Enchaïné, Parijs) ,,De kaart van Europa ! Avondeditie !" (Washington Post) TOEN MEN RUSSISCHE GARANTIES" NOG VERTROUWDE CHAMBERLAIN: Mondje open ! 't Is niet zoo erg ...." HITLER: ,,'t Wordt me nu toch wel wat benauwd l" (Birmingham Gazette) 1939 - het Daverende voorspellingen die niet zijn uitgekomen.... WANNEER iemand U op i Januari van het jaar 1939 had gezegd: Eind van het jaar is er oorlog in Europa" dan zoudt ge geantwoord hebben: 't Is mogelijk." Hadt ge verder te hooren gekregen: Vóór dien oorlog zullen de Sowjet-Unie en Duitschland een verbond gesloten heb ben, en wanneer Stalin zestig jaar wordt, zal Hitler hem feliciteeren," dan zoudt ge vermoedelijk, tenzij ge prof. Grondijs waart, gezegd hebben: In beginsel kan alles, maar dat moet ik toch nog maar eerst zien!" Was Uw alwetend adviseur echter verder gegaan met te beweren dat de genoemde oorlog in Europa Frankrijk de eerste vier maanden op ruim 1400 slacht offers te staan zou komen, dan ware Uw reactie geweest: Man houd op met dien onzin !" DOOR zijn rijkdom aan opvallende gebeurtenissen en door de tref fende wijzigingen die zich tijdens zijn duur hebben voorgedaan, is het jaar J939 bij uitstek het jaar der politieke vergissingen geworden. De journalisten die gemeend hebben dat het hun taak was, met aanvaarding der onvermijdelijke risico's, de breedere lijnen der politiek uit te stippelen, zijn maar al te vaak van een koude kermis thuis gekomen. En het jaar begon zoo simpel. .. . In Januari ging Chamberlain op bezoek bij Mussolini. Dat bezoek, uitge voerd ondanks het Corsica ! Nice ! Tunis !"-geroep in de Italiaansche Kamer, enkele weken daarvoor, deed velen in Frankrijk en Engeland vreezen dat Chamberlain er naar streefde, ten koste van Frankrijk tot een accoord met Italiëte geraken. De Groene deelde die vrees. Zij is niet bewaarheid. Even min bewaarheid werd de verwachting van hen die meenden dat Hitler in Februari een aanval op een van de aan Duitschland grenzende landen zou doen. In Maart raakten de poppen weer aan het dansen. Hetgeen niemand voorzien had, geschiedde: Hitler trok op 15 Maart Praag binnen. Dienzelfden dag schreef de hoofdredacteur van het communistische Volksdagblad : Het is te verwachten dat binnen enkele dagen Duitschland op iiltimatieve wijze zijn eischen tot het verkrijgen van kolo niën zal stellen, gelijktijdig met een nieu wen aanval van Italiëop Frankrijk. Wan neer Duitschland en Italië, Frankrijk en Engeland het mes op de keel zetten, in 't bizonder in 't koloniale vraagstuk, dan zal de punt van het fascistische zwaard dat op dit oogenblik in het hart van het Tsjecho-Slowaaksclie volk wordt geplant, ook op de borst van Nederland worden gericht. Zoover kwam het niet. Intusschen moest Chamberlain wel onder den druk van de publieke opinie onderhandelingen openen betreffende een anti-agressiefront, temeer toen Italiëop Goeden Vrijdag Albaniëhad geannexeerd. Deze onderhandelingen verliepen uiterst traag. Toen Litwinow begin Mei plotseling aftrad, werd dat door velen beschouwd als een teeken dat de Sowjet-Unie West-Europa den rug toekeerde." Aldus De Groene in het nummer van 6 Mei. De onderhandelingen werden echter niet afgebroken, en gedurende de maanden Juni, Juli en Augustus ont brak het in binnen- en buitenland niet aan stemmen dat de bedoelde mogend heden het wel met elkaar eens zouden worden. Reeds op 24 Juni schreef Diplomaticus" in de Haagsche Post dat zelfs met het oog op de Oostzee landen een principieele overeenstem ming tusschen Londen, Parijs en Moskou tot stand was gekomen." Een week later schreef dezelfde ingewijde: In Moskou wenscht men niet minder dringend dan in Londen en Parijs, dat bij de dictatoren in Berlijn-Berchtesgaden en Kome elke twijfel over den afloop der Kngelsch-Fransch-Kiissische onderhande lingen zal verdwijnen. Op 22 Juli gaf Diplomaticus" hoog op van den grooten ernst, waarmee de Sowj et-regeering, Stalin voorop, de onderhandelingen met Engeland en Frankrijk voert", terwijl hij op 5 Au gustus, drie weken voor de onderteekening van de Duitsch-Russische over eenkomst, wist mede te deelen dat men op het oogenblik zoowel in Moskou als in Parijs en Londen het sluiten van het Fransch-EngelschRussisch verdrag als zeker beschouwt." En toen ging Von Ribbentrop naar Moskou. .. . Communisten en Nazi's wisten met PAG. 4 IDE GROENE NO. 3265