TOEN MEN NOG DACHT DAT DE AS ONOVERWINNELIJK. WAS TOEN MEN NOG GELOOFDE IN HET VREDESFRONT MLbiOUN/: Ik de eene helft, en jij de andere'." (Christian Science Monitor Boston) DOLF £N MUSSOLINI: Hebben we dat niet mooi gebouwd'." (Glasgow Record) jaar der politieke vergissingen hun figuur geen raad. Mussert meende het zijne te redden door te constateeren dat de Sowjet-Unie zich in nationale richting had ontwikkeld. Bewijs: het wegzenden van den ,Jood Litwinof". Helaas had Volk en Vaderland drie nummers te voren geconstateerd dat Molotov, Litwinof's opvolger, uit sluitend afging op het advies van Lozowsky, alias Salomon Abramowitsj Dridzo", een Jood" gelijk daaraan wellicht ietwat overbodig was toegevoegd. De spanning ging stijgen. Hitler meende te kunnen doorzetten. Het is mogelijk dat hij toch nog geloofd heeft dat Engeland en Frankrijk op het beslissende moment Polen in den steek zouden laten. Mussolini's vredesoffensief had de bedoeling te leiden tot het tweede München" dat, zooals De Groene herhaaldelijk schreef, in de lucht hing. De Groene was van meening dat Polen in elk geval, oorlog of geen oorlog, kind van de rekening zou worden. De Groene verwachtte echter stellig dat er geen oorlog zou uitbreken. Aldus ook De Telegraaf. Dit blad schreef op 26 Augustus: Nu in de geheele wereld de zenuwen van staatslieden en publiek tot het uiter ste zijn gespannen, meenen wij er goed aan te doen, er opnieuw op te wijzen, dat alle argumenten die aan de menschelijke logica zijn ontleend, pleiten voor het be houd van den vrede. De geheele situatie biedt alle elementen voor een compromis. Helaas de historie stoorde zich niet aan de logica. Zelfs niet aan de logica van De Groene. Op 2 September concludeerde dit blad: Den toestand als geheel nogmaals over ziende, is er voor het eerst na zeer langen tijd eenige reden tot gematigd optimisme. Optimisme in de eerste plaats wat het probleem oorlog-of-vrede betreft. Geen der mogendheden wenscht den algemeenen oorlog. De internationale ontspan ning die in de lucht hangt, kan de basis worden voor een economische opleving, sterker dan de wereld wellicht ooit heeft gekend. De lezer van dat blad die op Zondag morgen deze woorden tot zich door liet dringen, kon tegelijk vernemen dat Chamberlain Duitschland den oor log verklaarde.... GEZIEN dit overzicht is het stellig dienstig, zich van voorspellingen betreffende het jaar 1940 te onthouden. JHet schrijven van politieke overzichten TOEN Lloyd George eens op zijn bewogen levensloop terugkeek, schijnt hij verzucht te hebben, liever nog eens de moeiten van het premier schap te willen torsen, dan elke week een politiek overzicht te moeten schrij ven, hetgeen hij in zijn jonge jaren had moeten doen. Schrijvers van politieke overzichten mogen den gewezen eersten minister die Engeland's schip van staat door de roerige oorlogs- en naoorlogsjaren heeft gestuurd, nog zoo dankbaar zijn voor dat openhartig woord: dat het menige korrel zout behoeft, ligt voor de hand. Intusschen heeft Ltoyd George in zooverre gelijk, dat, evenals aan het ministerschap, aan het schrij ven van journalistieke overzichten zekere risico's zijn verbonden. Gevaar lijke risico's zelf. Hoe komt dat? Zijn er dan niet de feiten, is er dan niet het geheel van onwrikbaarbetrouwbare berichten waarop de over zichtschrijver zich even gemakkelijk kan instellen als de naald zich richt naar de magnetische pool? Het ware te wenschen.... De geschiedenis ech ter toont aan dat ook over gebeurte nissen die in een veilig verleden liggen, uiterst moeilijk betrouwbaar materiaal valt te verzamelen. Hoeveel te meer geldt dat voor alles wat zich thans afspeelt! Om even concreet te zijn: meestal beweert men dat het aftreden van Litwinow in Mei van dit jaar, het gevolg is geweest van het feit dat hij te vlug inging op de z.g. vredesfront-voorstellen van Frankrijk en Engeland. Dezer dagen echter werd door een der betrouwbaarste journa listen uit Moskou gemeld (G. E. R. Gedye in de New York Times) dat volgens zijn inlichtingen Litwinof ver dwenen is omdat hij reeds in April van dit jaar met Duitschland in zee wilde gaan. Wat is de waarheid? Wij weten het niet. EN de moeilijkheden liggen nóg die per. Immers, een politiek overzicht lijkt opgebouwd te zijn uit feiten", maar wie scherper toeziet, kan toch altijd ontdekken dat deze feiten opge nomen zijn in een verband dat op zichzelf met hen niets of weinig te maken heeft. Een overzichtschrijver is geen onbe schreven blad papier. Ware hij het wel, hij zou verdrinken in den maal stroom van berichten. Om dat te verhinderen, heeft hij houvast noodig. Dat houvast vindt hij in bepaalde, van te voren bij hem ontstane opvat tingen over de politieke situatie en de mogelijke richting waarin deze zich zal ontwikkelen. De feiten" die door middel van zorgvuldig uitgezochte bronnen tot hem doordringen, vinden eerstin het kader van die opvattingen een plaats. Het spreekt vanzelf, dat ook deze opvattingen niet als laatste gegeven" beschouwd mogen worden. Zij worden mede bepaald door fac toren van levens- en wereldbeschou wing die hun invloed uitoefenen ook op hem die boven zulke vaagheden" verheven meent te zijn. Absolute objectiviteit is dus, ook in politicis, niet te bereiken. Is dus alles subjectief ? Deze conclusie gaat te ver. Ten eerste immers bewijst het bestaan van journalisten die het in den regel bij het goede eind hebben, dat men de klippen van te groote subjectiviteit omzeilen kan. Ten tweede kan men politieke beschouwingen fundeeren op voornamelijk economisch en soci aal materiaal dat controleerbaar is en waarbij de persoonlijke factor een kleinere rol speelt. B jslissende beteeksnis heeft ook dat economische mate riaal echter niet. Bij de interpretatie loopen de meeningen vaak weer ver uiteen. Ten bewijze daarvan strekke dat er nog genoeg journalisten zijn, die reeds zes jaar lang week in, week uit profeteeren dat Duitschland de volgende week toch zeker failliet gaat Het is in verband met dat laatste nuttig er op te wijzen dat de schrijver van politieke overzichten, wil hij niet keer op keer dezelfde fout maken, zich realiseeren moet wat zij n wenschen zijn. Wenscht hij dat Duitschland economisch instort, dan zal hij blind zijn voor de feiten die het tegendeel bewijzen, en elk feit dat op werke lijke moeilijkheden wijst, buitensporig opblazen. En al heeft men ook alle betrouw bare feiten tot zijn beschikking, en al verstaat men het bij hunb°oordeelingen de eigen wenschvoorste Hingen uit te schakelen dan nog mist men iets dat voor het politieke overzicht onont beerlijk is. De intuïtie. Maar de intuïtie is een gevaarlijke gids. SDHIS leidt zij U welwillend over brrgen van moeilijkheden heen soms ook stort zij U hoonlachend in den afgrond. WAT deze politieke overzichten nog betreft: de schrijvers in de week bladen zijn er vaak bijzonder ongeluk kig aan toe. Van het dagblad vergt men allereerst voorlichting, van het weekblad interpretatie. Schrijvers in maandbladen vergeeft men in prin cipe alles: die moeten meestal al zooveel van te voren hun copy in zenden ! Echter, ook bij de weekbladen ver loopt vaak geruime tijd tusschen schrijven en gelezen worden. De poli tieke overzichten in de Nederlandsche weekbladen moeten om technische redenen reeds Woensdag geschreven worden: de schrijver heeft dus het materiaal van Dinsdag tot zijn be schikking. Eventueel kan hij Donder dag nog wijzigingen aanbrengen.In feite echter kan hij van het midden van de week tot het weekend (wanneer zijn beschouwingen onder de oogen van het meerendeel zijner lezers komen) weinig anders doen dan inwendig het mededoogen der historie inroepen. Maar,hoe goedgunstig deze hem wellicht ook gezind was, zij heeft hem de laatste jaren niet altijd kunnen bijstaan. AUG. UILKEMA VERLOVINC5EN TROUWRINGEN Enorme keuze. Alle maten pasklaar. 14-18-22 Kts. Goud. Geciseleerd en wit Goud. Moderne modellen. van af fl. 3.90 tot fl. 20. Graveeren gratis. 39 Regfuliersb,reestraat fAG. 5 DE GROENE No. 3265