Engeland in oorlogstijd Boven : Lid van de speciale Londenscbe politie. Onder: Granaten voor het Westfront..,. DE Engelschman is, ondanks zijn diep inge wortelde individueele rechten, een massamensch met een vrij gestandaardiseerde denkwijze. Daarom is niets zoo veelbeteekenend voor zijn tegenwoordigen gemoedstoestand als de nu in de mode zijnde slogans, waarmee de openbare meening gedrild wordt. Zooals een firma het publiek inhamert dat: ,,de X tandpasta toch de beste is", worden door de fabrikanten der openbare meening abstracte zaken aangeprezen. De laatste maanden voor het uitbreken van den oorlog brachten twee veelbeteekenende voorbeelden hiervan. De groote (in particulier bezit zijnde) spoorweg maatschappijen verlangden gunstiger voorwaarden tegenover de concurrentie der auto's. In hun strijd vonden zij de heel eenvoudig klinkende zin: The railways ask for a square deal", de spoorwegen verlangen een rechtvaardige behandeling. Men kan zich in het buitenland nauwelijks voorstellen met welk een kracht de uitdrukking square deal" is ingeslagen. Deze wordt nu bij alle moeilijkheden tusschen werkgevers en -nemers, echtgenooten of ook tusschen leeraren en scholieren gebruikt. Een andere slagzin diende ter voorbereiding van de nationale defensie; van alle reclamezuilen en schuttingen, winkelramen en auroruiten sprong ze in het oog en ze weerklonk uit tallooze loudspeakers: We have got to be prepared", Wij moeten voor bereid zijn." De huidige groote bereidwilligheid ter verdediging van Engeland bewijst, dat deze reclame werkelijk succes heeft gehad. Niet zoo zeker kan men beweren, dat een ander parool, dat in het begin van den oorlog ontstond, algemeene geldigheid verkreeg. Het luidt: Business as usual", De zaken worden op dezelfde voet voortgezet." Zeer veel is uit het oude spoor geraakt en indien waardige theehandelaren en bankdirec teuren het beeld van groene boomen zouden ver oorloven, dan zou men eerder kunnen zeggen dat handel en financiën de aanmaning van Rousseau: Retournons a la nature", volgen. Tallooze kantoren in Lombard Street en Mince Lane, waar men gewoon was den polsslag van het internationale zakenleven te voelen, staan spookachtig leeg en verlaten, terwijl hun bewoners ergens in een land huis in de (voor luchtaanvallen) veilige gebieden hun kantoorbedrijf trachten te installeeren. Maar dit is slechts de eene zijde van de volks verhuizing naar buiten. De zaken zijn door de reeds genoemde ontwikkeling en nog meer door de evacuatie der schoolkinderen en vele burgers, op een andere manier ontspoord. De groote steden zijn gedeeltelijk ontvolkt (men schat dat er uit Londen een millioen inwoners zijn weggetrokken) buiten is het op vele plaatsen overvol. Dit beteekent natuurlijk slapte in zaken voor vele winkels in Londen of Birmingham, maar hoogconjunctuur voor de zakenlieden in de provincie. De slagers in Londen zijn plotseling zeer beleefd en voor komend geworden, terwijl de landelijke groente boeren zich sterk bewust geworden zijn van hun belangrijkheid voor de nationale levensmiddelen voorziening, waardoor hun zelfbewustzijn geweldig is gestegen. Een andere advertentie luidde: Het kapitalisme speelt op zijn laatste snaren. Daarom wens ik U een leeftijd van ior. jaren." Kameraad Stalin", heette het uit Oudkarspel, dat je nog vele jaren de kapitalistische varkens uit de Sowjet-moestuinen moogt houden" (?Kool" groeit in die tuinen althans in overvloed !). J. M. te Groningen zond in: Het zijn niet de slechte leiders waaraan de kapitalistische wormen knagen." Naast dit lugubere vonden wij ook poëzie. Pachter Lamberts bij Meppel schreef: Lieve Stalin, weest gegroet, Gij zonlicht voor de goeden, en nachtmerrie voor de kwaden." J. B. te Uithuizermeeden noemde hem de geliefdste mens van de wereld." De pagina's met deze advertenties zullen naar Moskou gezonden worden. Wat iammer dat Stalin geen Nederlandsch kan lezen ! Hij heeft misschien wel behoefte aan een opvroolijking. UIT Amerika wordt bericht dat de isolationisten aldaar tegen de deelneming van de Vereenigde Staten aan den oorlog een groote campagne zullen beginnen onder den slagzin: Let God save the King." ? DEZER dagen bezocht een van mijn kennissen de Openbare Leeszaal te Amsterdam. Hij vroeg de eerste halve jaargang van dit jaar aan van het weekblad Volk en Vaderland. Wat werd hem boven gebracht? Der Völkische Beobachter. De eerlijkheid gebiedt, mede te deelen dat hij de merkwaardige vergissing terstond opmerkte. ZATERDAG vóór Kerstmis. Propvolle trein. Tegenover en naast mij twee rasechte Amsterdamschen die familie in het Oosten van het land gingen bezoeken. Amsterdam tot Amersfoort: uit blazen van het geren. Van Amersfoort tot Apeldoorn: critische bespreking van verschillende familie-leden. Het gesprek kwam op de godsdienst. Een van beiden was Katholiek, maar gehuwd met een Protestantschen man (die zijn Zaterdagmiddag-slaapje gemist had), Kootje, het zoontje, was ongedoopt". Me man wilde niet dat hij Katteliek werd, en ik niet dat hij Protestant werd. Nou mot-ie zelf maar kiezen, als-ie groot is". Verdraagzaamheid, simpel en doodgewoon aan vaard: zoo is Nederland. AAN een stationsboekhandel lag het Britsche Blauwboek over de omstandigheden die tot het uitbreken van den oorlog hadden geleid." Celophaan-omslag er om. Keurig rood strikje. Kaartje: Uw geschenk voor Kerstmis. Voor het welbehagen? KANTEKLEER De koopman buiten heeft meer employé's noodig en grootere werkruimten, terwijl zijn collega in Londen zijn bedrijf moet inkrimpen en in vele gevallen zelfs geheel sluiten. Het platteland is op deze wijze een soort O Weeër" geworden. Maar de sociologen, wier ongerustheid over de geboorte vermindering in de groote steden door den mannendoodenden oorlog gestegen is, hopen ook, dat den stadskinderen de oogen zullen opengaan en dat de tegenwoordige vlucht naar buiten inderdaad een terugkeer tot de natuur zal bevorderen. MEN moet weliswaar toegeven, dat het tegen woordig zelfs den meest verstokten stads bewoner gemakkelijk valt, van het asphalt afscheid te nemen en op landelijke paden te gaan wandelen, want vanaf zes uur, en met het wederingaan van den wintertijd vanaf vijf uur 's avonds, kan het in het afgelegenste provinciestadje niet donkerder en uitgestorvener zijn, dan in de grootste stad der wereld. A propos nacht en duisternis: de tijd is welis waar niet romantisch,maar buitengewoon geschikt voor verliefde paartjes. In geen enkele bioscoop kan het zoo donker zijn als buiten, nergens zit ? men gezelliger en ongestoorder dan in de bekleede coupé's van sommige volkomen verduisterde voorstadstreinen, waarin men urenlang voor een penny kan rondrijden, omdat de controle alleen maar aan den uitgang plaats vindt. Deze loffelijke voor zorgsmaatregelen der Londensche transportmaat schappij mag weliswaar niet tot de verleiding voeren, een loflied op den directeur van de under ground en de autobus aan te heffen. Wie de rustige gelatenheid van den Londenaar op de plaats zelve wil bestudeeren, behoeft slechts het gedrang aan de halten gade te slaan. Het queuen", het in de rij staan op de met zorg uitgezochte meest tochtige en winderigste hoeken, is een kwelling voor menschen, die geen auto bezitten. En wie bezit er heden ten dage nog een auto? Niet eens de menschen die er een hebben, want de elegantste Rolls-Royce is een onbewegelijk ding, wanneer men haar niet voldoende benzine toevoert. Juist de arme auto's zijn echter ondervoed. Terwijl er genoeg levensmiddelenvoorraad is om alles te kunnen koopen wat hart en maag begeeren, en geen enkele voedingswaar zou behoeven te worden gerantsoeneerd de ingekrompen geldbuidel en de prijsstijgingen der winstmakers zorgen er wel automatisch voor dat de voorraden niet al te vlug afnemen , is benzine het eenige gerantsoeneerde artikel. Dat heeft overigens ook zijn goede zijden, afgezien van het natuurlijke leedvermaak der beroepsvoetgangers. Een gemechaniseerde, met haar auto opgegroeide generatie merkt tot haar verwondering, dat men ook zijn eigen beenen als voortbewegingsmiddel kan gebruiken; de voet ganger krijgt weer reden van bestaan. Wanneer Daisy echter 's avonds niet meer met haar George naar de schouwburg kan rijden, omdat ten eerste de schouwburg gesloten is, ten tweede de auto wegens de noodige benzinebesparing hetzij slechts voor de zaak beschikbaar blijft, hetzij misschien tot een volledige winterslaap op de garage werd opgeborgen en ten derde ten gevolge van vrijwillige dienstneming er in het geheel geen George voor radig is, dan heeft men geen plezier meer in de stad. De kring sluit zich en men evacueert naar buiten. En blijft daarmee trouw aan een van de meest gebruikte Engelsche slogans: Safety first!" NOG strikter echter wordt gedurende den oorlog een ander gebod uit vreedzamere tijden in acht genomen: keep smiling", blijf opgeruimd !" Zeer zeker is ook het Engelsche volk de lust tot onbezorgd lachen, dat tot een van zijn bekoorlijkste eigenschappen behoort, vergaan. Er zijn echter sombere blikken, noch verbitterde gezichten te bekennen: zelfs de meest opgewonden Hyde Park sprekers hebben voor hun tegenstanders vaker geestige dan pathetische antwoorden gereed. Men glimlacht wanneer er op de ambtsverrichtingen der ontelbare nieuwe functionarissen diensttakken met hiëroglyphennamen (A.R.P.: luchtafweer, A.F.S.: brandweer, W.V.S.: vrijwillige vrouwelijke hulpdienst) aanmerkingen zijn. Maar deze houding heeft niets uitstaande met de eeuwige glimlach van een operette-pose, doch ze behoort tot het parool, dat een ijzeren bestand deel vormt van het moreele wapeningsprogramma: chins up", moed houden I" ZIE DE BON OP PAG. 23 PAG. 7 DE GROENE No. 1165