De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 20 januari pagina 6

20 januari 1940 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KANTTEEKENINGEN Opnieuw loos alarm Dat was de tweede keer dat Nederland in span ning heeft gezeten, zij het ook dat de spanning niet zoo hevig was als in November van het vorige jaar. Zij betrof dan ook in eerste instantie niet ons, maar onze Zuiderburen. Reeds een viertal weken geleden is er, eveneens in het weekend, groote ongerustheid geweest in Luxemburg. Men verwachtte daar een Duitschen aanval, die echter niet kwam. Vorigen Zaterdag heette het plotseling dat Belgiëaan de beurt was. In allerijl werd een zeer groot, nog steeds niet opgeroepen deel van het leger gemobiliseerd. Het overhaaste vertrek der troepen gaf aanleiding tot de wildste geruchten. In Londensche bladen werd reeds geschreven dat de Duitschers Belgiëbinnentrokken. Geen wonder dat het in Brussel ging koken. De aanval bleef echter uit. Zondag was de stemming reeds aanmerkelijk geluwd. Maandag en Dinsdag keerde de rust terug. Een aanval op Belgiëhad gepaard kunnen gaan met een offensief tegen Nederland. Het lag dan ook voor de hand dat hier te lande eenige aanvullende militaire maatregelen genomen werden. Zoo wer den de verloven ingetrokken. Van Duitsche zijde is beweerd dat er niet de minste aanleiding was tot bezorgdheid. Het waren, aldus Berlijn, de Gealliëarden die de kleine neutrale mogendheden in een angststemming brachten. Inderdaad het is mogelijk dat het hun inlichtin gendiensten zijn geweest die waarschuwingen hebben doorgegeven (Belgiëkan ook van Italiëuit tips" hebben gekregen), maar daarbij dient men te bedenken dat het wel eens de Duitsche inlich tingendienst kan zijn die zijn Fransche en Engelsche collega's met opzet van alarmeerend nieuws voor ziet. Men leze dienaangaande de beschouwingen van onzen militairen medewerker op pag. 4 in dit nummer. Dus loos alarm? Wij zouden haast zeggen: blijkbaar. In de eerste plaats immers, is de voorbereiding van een werkelijk offensief dusdanig ingewikkeld en brengt zij zoo ongetelde maatregelen met zich mede dat het on waarschijnlijk is dat Duitschland, wilde het een zeker land aanvallen, opeens van gedachten ver anderde. En in de tweede plaats heeft de Duitsche legerleiding getoond dat zij het plan dat zij heeft opgesteld, ook uitvoert. M. a. w.: uit het feit dat Duitschland niet heeft aangevallen, mag men (zij het ook niet zonder eenige reserve) concludeeren dat het ook niet wïldt aanvallen. Althans dit keer niet. Oorlogsnieuws Oorlogsnieuws was er ook deze week nauwelijks. Noch in de lucht, noch ter zee, noch te land zijn opmerkelijke dingen gebeurd. Wel is wederom een Hollandsch schip door een Duitschen onderzeeër vernietigd. Voor de Engelsche kust speelde zich voorts eenige luchtgevechten af. Het laconieke Fransche legerbericht constateerde zelfs een dezer dagen: Geen nieuws." Clartélatine", zou onze vroegere Fransche leeraar uitgeroepen hebben. Het ontslag, aan Hore Belisha verleend, heeft in Engeland de gemoederen nog eenigszins bezig gehouden. Dinsdag legde de afgetreden minister een verklaring af in het Lagerhuis, waarop Chamberlain ook nog antwoord gaf. Veel wijzer is men er niet uit geworden. En ook de beste Engelsche weekbladen waren zeer terughoudend in hun commentaren. In geen geval kreeg men er den in druk uit dat zij Hore Belisha als democratisch martelaar beschouwden. Ware hij dat wel geweest, dan had waarschijnlijk de oppositie in het Lager huis geen genoegen genomen met de schamele verklaringen die afgelegd werden. Heeft deze oppo sitie van Chamberlain inlichtingen ontvangen die het haar raadzaam deden oordeelen, de geheele affaire min of meer in den doofpot te stoppen? De strijd in het Noorden Wederom is een week voorbij gegaan waarin in het hooge Noorden hard is gevochten tusschen Russen en Finnen. Op de meeste punten hebben de UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevens. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, stamlaatsten hun positie weten te consolideeren. Groote overwinningen hebben zij echter niet behaald. De Russen schijnen voorzichtiger te worden, wat ook wel noodig was. De slordige wijze waarop zij hun offensieven tot dusver vaak hebben opgezet, is hun op groote verliezen te staan gekomen. Nu wordt bericht dat zij reserves concentreeren alvorens opnieuw tot den aanval over te gaan. Toch blijft dat voor hen een risquante geschiedenis. Zij hebben immers, behalve op de Karelische landengte, te weinig verbindingslijnen om van hun numerieke overmacht waarlijk profijt te trekken. Het spreekt vanzelf dat de strijd in Finland door de Scandinavische staten met intense belangstelling wordt gevolgd, eveneens dat de sympathieën daarbij zoo goed als onverdeeld aan de zijde van het aan gevallen land staan. Natuurlijk komt zulks in menig perscommentaar tot uiting. Daartegen heeft de Sovjet-Unie geprotesteerd. Oslo en Stock holm hebben in feite het protest naast zich neer gelegd. Men kan hun geen ongelijk geven. De neutra liteit kan ook te ver doorgedreven worden. Het gevoel van broederschap tusschen de Scandinavische staten is een feit. Het jongste nummer van Le Nord, het voortreffelijke, aan Scandinaviëgewijde tijd schrift dat met medewerking van de Deensche, Finsche, IJslandsche, Noorsche en Zweedsche regeering wordt uitgegeven, legt daarvan een wel sprekende getuigenis af. Het bevat b.v. korte artikelen over de verhouding van Finland tot de andere genoemde staten waaruit het gevoel van verbondenheid overduidelijk spreekt. Een nieuw kabinet in Japan In een uitvoerig artikel is vorige week in dit blad gewezen op de wankele positie die Japan op het oogenblik in militair, economisch en buitenlandsch-politiek opzicht inneemt. Deze wankele positie heeft nu ook haar binnenlandsch-politieken weerslag gehad. Het kabinet-Abe dat den faillieten boedel van het kabinet-Hiranoema in Augustus j.1. had overgenomen, is heengegaan. Een nieuw kabinet is gevormd, ditmaal onder admiraal Jonai. Vergeefs zoekt men in de officiële mededeelingen van het nieuwe kabinet naar aanwijzingen dat de heerschende groepen in Japan waarlijk een andere richting willen inslaan. Het blijft bij het oude: expansiepolitiek. D.w.z.: beëindiging van het in cident", lees: den Japansch-Chineeschen oorlog, en zoo mogelijk?goede verhoudingen met alle andere mogendheden. Van de Vereenigde Staten werd weinig hartelijks gezegd. Minister Arita die wederom buitenlandsche zaken onder zijn beheer heeft, en die als een agressief personage bekend staat, wees er wel op dat het Anti-Korriinternverdrag nog steeds bestond. Japan doet dus alsof er niets is voorgevallen sinds Augustus. Anders ge zegd : het doet de Sowjet-Unie weten dat het ock nog een anti-Sowjet-koers kan volgen. Ziedaar een der eerste resultaten van den mislukten inval in Finland. Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE In China heeft de overlooper Wang-Tsjing-Wei een oproep gericht tot Tsjang-kai-Tsjek om toe te stemmen in een regeling waarbij China's nationale vrijheid geen schade lijdt. Daar Wang echter geen bezwaar heeft tegen Japansche garnizoenen in de voornaamste Chineesche plaatsen, is het duidelijk wat van deze nationale vrijheid" zou terechtkomen. Tsjoengking heeft dan ook nauwelijks gereageerd op het aanbod van Wang-tsjing-Wei. Desondanks wordt de positie van den maarschalk die niet zeker kan zijn van Rusland's blijvende steun, er niet gemakkelijker op. Wellicht dus dat ook hij niet afkeerig is van een korten wapenstilstand, temeer nu zijn troepen slaags geraakt schijnen te zijn met communistische legers in Noord-China. Vacantie met behoud van loon Minister van den Tempel heeft bij den Hoogen Raad van Arbeid een voorontwerp van wet aan hangig gemaakt waarbij een wettelijke vacantieregeling met behoud van loon wordt voorgesteld. Volgens dit ontwerp zou de arbeider voor elke 30 dagen werk recht krijgen op een halven dag vacantie. De vrije dagen moeten zoo mogelijk aan eengesloten vallen tusschen 30 April en i October. Het is te wenschen dat dit voorontwerp van wet het binnen afzienbaren tijd tot wet-in-optima-forma brengt. Nederland haalt daarmede slechts een achterstand bij een reeks van andere landen in. Om na te gaan, hoe de vacantie-regeling in vroeger tijden was, toen er nog geen sprake was van sociale wetgeving, sloegen wij het werk op van dr. I. J. Brugmans over de arbeidende klasse in Nederland in de 196 eeuw. Wat bleek? Dat er in het geheel niets over vacantie in stond. De arbeider had geen vacantie. Gelijk de machines mocht hij het geheele jaar werken. Dergelijke toestanden hebben zich b.v. in Twente gehandhaafd. Bekend is het antwoord dat een Twentsch industrieel eens gaf op de vraag of zijn personeel vacantie had. Ik sluit mij, wat de vacantieregeling betreft, bij mijn Twentsche collega's aan," zeide hij. Die gaven nl. óók geen vacantie. Het is goed dat de wet spoedig een dergelijke cynische houding onmogelijk maakt. Het voorstel van minister van den Tempel is een stap in de goede richting. KRUC BRUT LE CHAMPAGNE PABFAIT UIT DE GROENE GRABBELTON boomen etc Zeer billijk, Heraldisch Genealogisch Bureau D* Banier, Oranje Haisaulaan 87, Overveen. IN een hoofdartikel dat hij, geheel ten onrechte, belangrijk genoeg achtte om bij te vermelden waar en wanneer hij het had geschreven, beweerde Mussert vorige week in Volk en Vaderland" be treffende de ver-Italianiseering van Duitsch Tirol na den wereldoorlog: Duitsche namen werden veranderd in Italiaansche, de kinderen moesten naar Italiaansche scholen, sterke garnizoenen van Zuid-Italianen werden in de voor naamste plaatsen gelegerd, alle ambten werden inge nomen door Italianen, enz. Er is voor een volk moeilijk iets ergers denkbaar, dan onder vreemd beheer te moeten leven. Daar dit Italiaansche optreden identiek is aan het Duitsche t.a.v. Tsjechië, verbaasden wij ons reeds over de ongehoorde vrijpostigheid des heeren Mussert die het waagde impliciet critiek uit te oefenen waar hem een eerbiedig zwijgen past, maar neen.... gelukkig.... Ware het niet dat de heer Mussert het ons wellicht zou kwalijk nemen indien wij een zoo Joodsch-Bijbelsch begrip op hem toe pasten, dan zouden wij zeggen dat als manna uit den hemel een zin neerdaalde die onze ongerustheid ophief. Immers, tien regels later proclameerde hij dat Hitler en Mussolini willen, dat hun volkeren de eerst geordende volkeren van Europa zullen zijn en daartoe behoort, dat de staatkundige grenzen tusschen hen dezelfde zijn als de volksgrenzen." En Tsjechoslowakije, heer Mussert? En Polen? Of hebt ge het laatste jaar de krant niet gelezen ? Wanneer U dien tijd met het lezen van Karl May hebt doorgebracht, bshoeft U zich niet te gêneeren, Er zijn meer staatslieden in Europa verslaafd aan rooverhoofdman-romantiek! ? MEN zal zich herinneren dat tijdens de behande ling van de begrooting van defensie in de Tweede Kamer bezwaar is gemaakt tegen de aan stelling van dr. L. D. Terlaak Poot, Ned. Hervormd predikant te Den Haag als reserve-veldprediker. Deze heer zou namelijk niet vrij zijn van nationaalsocialistische sympathieën. De kerkeraad der Ned. Hervormde gemeente te Den Haag publiceerde echter een verklaring, waarin stond dat gezegde domin noch in feite noch in den geest N.S. B.-er was en het standpunt der Christ. Historische Unie t.a.v. de N.S.B, volkomen deelde. DominéTerlaak Poot werd gehandhaafd.... Zijn vroegere nationaal-socialistische vrienden hebben het er echter niet bij laten zitten. In het gestencild maandblad Evangelie en Volk, dat o.m. onder redactie staat van den Amsterdamschen N.S. B.er ds. Ekering, troffen wij een Ingezonden stuk" aan van het Haagsche ComitéTerug naar het Evangelie" dat op nationaal-socialistischen grond slag staat. Van dat Comitéwas ds. Terlaak Poot geen lid, wel echter lid en voorzitter van den Raad van Advies en Contact" die het Comitéter zijde stond en voor sprekers zorgde. Het Comité-bestuur schrijft nu dat het bij ds. TerPAG. .«DE GROf NE No. 3268

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl