De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 2 februari pagina 7

2 februari 1940 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

Bu/gaorsche~boeren voeren hun vo/ksdonsen u/'t Buigarij e's sleutelpositie Van onzin Balkai-medcwirker TOEN Koning Boris van Bulgarije eenige jaren geleden bij de geboorte van den kroonprins den volke kond liet doen, dat deze Simeon zou heeten, steeg te Sofia de vreugde, die reeds aanstonds algemeen tot uiting was gekomen, tot wild enthou siasme. Immers de naam Simeon, eens gedragen door den grooten tsaar, die omstreeks den jare 1000 de grondvesten legde voor het machtige Bulgaarsche keizerrijk, dat zich uitstrekte van de Donau-monding en Adrianopel tot Durazzo aan de Adriatische Zee, was voor het volk niet slechts een symbool maar ook een belofte. Zeer zeker gaan heden de Bulgaarsche ambities niet zoo ver om de overheerschende machtspositie op den Balkan te willen heroveren, die het land eens, vele eeuwen geleden, bezat, maar behalve de ofiiciëile eisch tot herstel van de grenzen van 1913 door teruggave van de Zuidelijke Dobroedsia door Roemeniëen de haven van Dede-Agats aan de Egd;che zee met een deel van Zuid-Thraci door Griekenland, leeft nog wel degelijk onder het volk de hoop on een nieuw Groöt-Bulgarije, dat geheel Macedonië, nu grootendeels in het bezit van Zuid-Slaviëen Griekenland, zou omvatten. Vooral de zich als Bulgaren beschouwende Macedoniërs, die zich als nooit versagende revolutionnairen vermaardheid verworven hebben, blijven de gangmakers voor dit Groot-Bulgaarsche ideaal. De kans, dat inderdaad Bulgarije binnen atzienbaren tijd een aanvang zal kunnen maken met de verwezenlijking van zijn aspiraties, is sinds het uitbreken van den oorlog gestegen. Bulgarije neemt op het oogenblik op den Balkan een zeer sterke positie in, niet door de kracht van zijn leger, maar juist door het feit, dat het als eenige onbe vredigde en revisionistische staat op den Balkan iedere gemeenschappelijke actie der Balkanstaten en een werkelijk effectief functionneeren van de DAT het gevaarlijk is, beeldspraak te gebruiken, bewees de advocaat die dezer dagen tijdens een pleidooi voor den Hsogen Raad, blijkens een dagblad-verslag zeide: Ik wil voor het hoogste rechtscollege niet lang uit weiden over het leerstuk ,,onrechtmatige overheidsdaad"; dat zou gelijk staan met een fabrikant zijn eigen productie-methode uitleggen. Merkwaardige beeldspraak gebruikte ook het Haagschen restaurant .dat kort geleden in alle plaatselijk; bladen adverteerde: Men k^nt den vos aan zijn strek2n, en ons aan onze schotels". ? ZES maal was een zekere L. v. d. B., landarbeider uit Enschedé, veroordeeld geworden wegens diefstal met braak. Toen ontdekte de rechterlijke macht, te maken te hebben met een lijder aan pathologische steelzucht. Hij werd ter beschikking van de regeering gesteld. Deze liït hem eerst te Avereest, daarna nog te Rekken verplegen. Hij scheen daardoor zoover te verbeteren dat hij voorwaard lijk in vrijheid werd gesteld. Hij kwam in dienst bij een landbouwer, maar liep na een maand weg, en in plaats van zich weer in Rekken aan te melden zooals zijn plicht was geweest, naar de president opmerkte" ging hij zwerven en Balkan-entente, waarvan het geen deel uitmaakt, bemoeilijkt of belemmert. Ook zijn centrale geogra fische ligging, die het grootendeels de verbindingen van Midden-Europa naar Constantinopel en van de Donau naar de Egeï;che en Adriatische zeeën doet beheerschen, speelt hierbij een groote rol. Aldus is het verklaarbaar, dat in dezen tijd van koortsachtige diplomatieke bedrijvigheid op den Balkan, den Bulgaren zoowel van de zijde der andere Balkanstaten, als ook door alle groote Europeesche mogendheden zonder uitzondering, een zeer intensieve en hoogst welwillende belang stelling gewijd wordt. ITALIË, dat reeds sinds een tiental jaren als kampioen voor het Hongaarsche en Bulgaarsche revisionisme is opgetreden om zoodoende in Z.O. Europa een tegenwicht te vormen tegen den eertijds zoo grooten Franschen invloed bij de landen der Kleine Entente, onderhoudt dientengevolge, en mede dank zij het huwelijk van Koning Boris met een dochter van den Koning-Keizer, zeer vriend schappelijke betrekkingen met Bulgarije. De po gingen echter, die het gedaan heeft, om de Bulgaren geheel aan den leiband te krijgen, zooals dit Rome nu in aanzienlijke mate met de Hongaren schijnt te gelukken, waren vergeef'ch. O/er de vraa^, of Italië, all:s w;l beschouwd, dan laagst'n tijd werkelijk in groote mate aan invloed op den Balkan gewonnen heeft, ;al imgeüjk thans te B Igrado plaats vinde:de bijeenkomst van de Balkan-ente.ite eenige cpheldtri.ig brengen. Zoowel Duitschland als Rusland staan Bulgarije feitelijk nader dan Italië. De Duitschers zijn de oude bondgenootsn uit den wereldoorlog en hoewel de Bulgaren weinig reden hebben met voldoening aan den gemeenschappdijken strijd terug te den ken, zoo is toch steeds de Duitsche invloed te Sofia aanzienlijk gebleven, terwijl Bulgarije wegens het feit, dat Duitschland bijna 70 % van zijn export belandde te Rotterdam. Daar brak hij in een con sumptiewagen in alsmede in een schoolgebouw. De vertegenwoordiger van het O. M." (aldus citeeren wij uit het verslag) merkte op dat men hier te doen heeft met iemand die lijdende is aan pathologische steelzucht". Dat beteekent dat de man onder dwang handelt. Eisch: n jaar gevangenisstraf. Ziedaar weer een van de vele processen die de geheele problematiek ontrollen van het huidige strafst'Is: l waarbij men veelal het onbewuste wel erkent maar en geen rekening mee houdt.... ? HET optreden van Cilli Wang en van Fientje de la Mar bracht de aanwezigen in steeds opgewekter stemming, waarna de Amerikaansche verloting van een plaat van Raemaekers en een kist champagne ook nog behoorlijk geld opbracht. Souper en dans deden de feestvreugde nog tot vier uur 's nachts voortduren. De men-c^elijke liefdadigheid bewand It wel vreemde paden De opbrengst was voor het Finsche Roode Kruis. opneemt, economisch zeer van dit land afhankelijk is. Wat Moscou aangaat, zoo moge op de Bulgaren Sowjet-Rusland niet meer dezelfde fascineerende aantrekkingskracht uitoefenen als indertijd het tsaristische Rusland, nergens echter heeft de idee van het pan-Slavisme dieper wortel geschoten dan in Bulgarije, dat trouwens nooit vergeet, dat het zijn bevrijding onder het Turksche iuk aan Rusland te danken heeft. Omgekeerd is de vriendschap van Bulgarije voor Rusland van onschatbare waarde op zijn moeilijken weg naar Constantinopel en de Dardanellen. De betrekkingen van Sofia tot Moscou, die reeds lang van hartelijken aard waren, zijn den laatsten tijd nog inniger geworden en hoewel de drukke on derhandelingen, die op het oogenblik tusschen beide landen plaats vinden, voornamelijk op economische vraagstukken betrekking hebben en een militair verbond nog niet tot stand kwam, wordt wel aan genomen, dat ook hierover reeds zekere besprekin gen plaats vonden, zij het ook, dat Bulgarije be grijpelijkerwijze voorloopig nog geen aanleiding heeft, definitieve besluiten te nemen, waaraan het zijn bewegingsvrijheid zou opofferen. Acht men inmiddels, zooals ook wij geneigd zijn te doen, een gemeenschappelijk optreden van Duitschland en Rusland op den Balkan in den loop van dit jaar waarschijnlijk, zoo is in dit geval een samen gaan van Bulgarije met deze beide staten op een gegeven oogenblik alleszins denkbaar. De Turken en de Geallieerden hebben echter nog geenszins het veld geruimd en hun diplomatie spant zich te Sofia tot het uiterste in om de Bul garen te bewegen hun neutraliteit onder alle om standigheden te handhaven, ja zelfs ev. doortocht aan hun troepen te verleenen in geval van een aanval op Roemenië. Economische voordeelen, bemidde ling bij Roemeniëtot vrijwillige teruggave van de Dobroedsja en, als stok achter de deur, zekere bedreigingen, wanneer Bulgarije de Roemenen in den rug zou aanvallen, moeten tot het gewenschte resultaat leiden. Boekarest, dat niet blind is voor het voordeel, een bevredigd Bulgarije als buurstaat te hebben, schijnt inderdaad bereid de Zuidelijke Dobroedsja geheel of gedeeltelijk op te offeren, mits de over dracht eerst plaats vindt na het einde van den oorlog. Eenerzijds schijnt de koninklijke dictatuur in Roemeniëzich te zwak te voelen om zonder ern stige gevolgen voor zijn positie op dit oogenblik tot vrijwilligen afstand van grondgebied te durven besluiten, anderzijds is men te oekarest bevreesd, dat na afstand van de Dobroedsja de Hongaren niet meer te houden zouden zijn met hun eischen ten opzichte van Zevenburgen, en Stalin er een nieuw argument in zou zien voor de bevrijding van Bessarabiëen de Boekowina. De Bulgaren echter willen met de Roemenen geen zaken op crediet doen en geven er onder deze omstandigheden de voorkeur aan het verloop der gebeurtenissen af te wachten. Kjosseiuanow, Bulgarije's verdienstelijke minister-president, wordt dan ook niet moe te verklaren, dat zijn land niemand bedreigt of zal bedreigen, mits slechts rekening wordt gehouden met de vitale belangen van het Bulgaarsche volk. VASTSTAAT, dat Bulgarije zelve geen conflict op den Balkan zal uitlokken en de voorkeur zal geven aan het behoud van den vreda, ook wan neer hierdoor zijn territoriale wenschen wederom voor eenigen tijd op den achtergrond geraken. Koning Boris is een voorzichtig staatsman, die in 1910 de wisselvalligheid van de krijgskans ervaren heeft en wiens zorg voor het welzijn van zijn volk, waarbij hij terecht een groote populariteit verworven heeft, hem van onberaden stappen zal afhouden. Bovendien brengt de neutraliteitspositie voor Bulgarije belangrijke economische voordeelen mede door de prijsstijging zijner exportartikelen en een verhoogd interesse voor zijn waren van de zijde der landen met sterke valuta. Zoo begint o.a. zijn tabak, wier exportwaarde ruim 40% van het totaal uitmaakt en waarvoor tot nog toe Duitsch land feitelijk als eenig liefhebber in de markt was, ook nu elders belangst"Hing te trekken. Kenmerkend voor Bulgarije's positie is het dan ook, dat twee weken ge'eden tijdens een econo misch debat in het Engebche Lagerhuis de woord voerder der Labour-oppositie, Dalton, nift aarzelde er op aan te dringen de Engelsche tavaksmagnaten te dwingen hun Amerikaansche tabak te mengen met Turksche- en Balkantabak om zoodoende economischen en fina-c:ëelen steun te verleenen aan onze dappere vrienden, de Turken en de Grieken, en aan de Bulgaren, die een sleutelpositie bezitten". D E oorlog is vijf maanden aan den gang. Dacht U ook niet, dat het al vél langer was ? KANTEKLEER Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE PAG. 7 DE GROENE No. 3270

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl