De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 9 februari pagina 6

9 februari 1940 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KANTTEEKENINGEN Politiek dooiweer Het is Toor een weekblad dat nu eenmaal nimmer a la minute kan werken, altijd risquant om te schrijven dat het dooit. Wanneer deze regelen ge lezen worden, mocht het weer eens vriezen ! Laat ons het er toch eens op wagen: het dooit. De grim mige Noorder- en Oostenwinden zijn geluwd, de sneeuw is gesmolten, het ijs verdwijnt, de putten kunnen het water nauwelijks verwerken. De lente is in aantocht ondanks alles. Vroeger bood dit feit overzichtschrijvers de ge legenheid, poëtische aders in hun door langdurige bemoeienissen met de politiek ietwat verhard en wormstekig geworden hart aan te boren. Zij ver meiden zich" in liefelijkheden", als daar waren: het zoele lentewindje, de lachende aarde, de lieve bloesempjes. Menigeen pinkte een traan weg bij het eerste crocusje dat het stoute kopje" boven de zwarte aarde hief. Men speurde naar verliefde vogeltjes. De boomen botten uit. Het was lente. Het was feest. En nu? Hoevelen zijn er niet die met angst en beven het komend voorjaar tegemoet zien ? Overal onzekerheid. Laat ons aannemen dat ons vaderland buiten den oorlog blijft. Zou het niet al rampzalig genoeg zijn wanneer de oorlog in al zijn moorddadigheid op andere volkeren neerdaalde? Neen het is geen tijd voor lente-liefelijkheden. Van het groeien van de levenskrachten in de natuur kan men thans nauwelijks iets anders verwachten dan het toenemen van de krachten des doods in de menschelijke samenleving. Zoo iets met elkaar strijdig is, dan toch wel de begrippen oorlog" en lente". Of vergissen wij ons? Dezer dagen werd althans bericht dat het opperbevel van de Duitsche weermacht, in Brabant honderdduizend struikrozen had besteld voor den Westwall". 't Is maar te hopen dat de vijand zich niet aan de doornen zal prikken. 't Gaat langzamerhand lijken op een idylle.... Retournons a nos moutons, i.c. de realiteit. Of, en zoo ja, wanneer ons groote offensieven te wachten staan, weet niemand der gewone sterve lingen. In Frankrijk deden geruchten de ronde dat de Geallieerden op 15 Februari gaan pogen, den Westwall" te forceeren. Aan Duitsche zijde be waart men een stilzwijgen dat evengoed onschuldig als onheilspellend kan zijn. Op het oogenblik is in elk geval van een acti veering van den oorlog nog niet veel te bespeuren. Slechts in de lucht wordt iets meer strijd geleverd. De Duitsche pers beweerde dat de Opperste Oorlogsraad der Geallieerden die deze week te Parijs bijeen kwam, besloten had een groot luchtoffensief te beginnen (hetgeen inmiddels mislukt zou zijn), als mede den oorlog naar Noord en Zuid uit te breiden, t.w. naar Finland en den Balkan. De oorlog in Finland Gelijk gezegd: de Duitsche pers beweerde dat de Geallieerden den oorlog in Noord-Europa wilden uitbreiden; zij zouden er desnoods de Scandinavische staten in willen betrekken. Eén ding is een feit: Finland heeft den laatsten tijd steun van Londen en Parijs ontvangen. Deze was ook wél noodig. Aan den anderen kant werd bericht dat de Sowjet-Unie hulp ontving van Duitschland. De Sowjet-Russische luchtmacht heeft in den eersten tijd van den oorlog een poover figuur geslagen. De successen" zijn thans grooter, d.w.z. het bombardeeren is effectiever geworden. Het is logisch dat men dan denkt: wat zit er achter? zijn thans soms Duitsche vliegeniers in Russischen dienst getreden?" Men heeft voor deze veronder stelling echter nog geen dwingende bewijzen. Het schijnt voorts dat de Finnen deze week weer een belangrijk succes hebben behaald. Ten Noorden van het Ladoga-meer werd weer een Russische divisie omsingeld en vernietigd. De Finnen hadden hun gebruikelijke tactiek toegepast: snelle pa trouilles verbreken de communicatielijnen van den vijand; de koude en de honger demoraliseeren den troep, die dan met betrekkelijk geringe krachten tot overgave wordt gedwongen. Of de nederlaag van de Russen zoo groot was als sommige persbureaux beweerden, staat echter niet vast. Havas en Reuter vermeldden reeds de totale vernietiging der Russische divisie, toen het Finsche persbureau nog maar berichtte dat zij omsingeld was, waarbij nog de kans bestond, dat zij zich voor een klein of groot deel bij andere Russische divisies, die verder in het Noorden opereerden, kon aan sluiten. Men moet in het algemeen voorzichtig zijn met de berichtgeving over den strijd in Finland. De wensch is er vaak de vader van de gedachte ! Dat het den Russen veel minder goed gaat dan zij ver wacht hadden, is intusschen een feit. De Balkan-conferentie Een tweede gebied waarheen, naar Duitsche op vatting, de Geallieerden den strijd wilden ver plaatsen, was de Balkan. Het snoode plan der Geallieerden was, de Balkanstaten die zich tot den Balkanbond aaneengesloten hadden, op te hitsen tot den strijd. Deze Balkanbond is in het afgeloopen weekend bijeengeweest. Gelijk bekend is hij indertijd opgericht als vereeniging der Balkan-,,haves" tegen de Balkanhave nots". Turkije, Roemenië, Griekenland en Zuid-Slaviëhadden zich verbonden om gemeen schappelijk front te maken tegen eventueele eischen van Bulgarije en Hongarije (dat deelen van Roe meniëen Zuid-Slaviëopeischte). De Bond was min of meer een onderdeel van het Fransche politieke stelsel in Oost-Europa. Vraagt men zich nu af, of op de genoemde confe rentie belangrijke besluiten zijn genomen, dan moet daarop ontkennend worden geantwoord. Men heeft in feite alles bij het oude gelaten. Noch Bulgarije, noch Hongarije kregen concessies. De regeeringen der overige Balkanstaten waarvan vooral het met Frankrijk en Engeland verbonden Turkije een krachtige positie inneemt rekenen er op dat bij de have-nots" Hongarije en Bulgarije het inzicht zal baanbreken dat ook zij bij een oorlog tenslotte meer te verliezen dan te winnen hebben. De verhoudingen op den Balkan zijn daardoor iets meer gestabiliseerd. Italiësteunt de have-nots", maar wil per slot ook geen onderlingen oorlog waar van de Sowjet-Unie zou profiteeren, de SowjetUnie haalt de banden met Bulgarije wat aan, Duitschland koopt den Balkan leeg en stopt hem vol met kapitaalsgoederen en afgedankt wapentuigen de Geallieerden denken ook over meer eco nomische steun aan verschillende Balkanstaten. Het wachtwoord is dus voorloopig: afwachten. Empire-zorgen Het Britsche Empire heeft zich in September j.l. met meer energie en minder tegenstribbelen achter het moederland geschaard dan velen (waaronder schrijver dezes) verwacht hadden. Desondanks zijn toen enkele moeilijkheden acuut geworden die zich jarenlang onder de oppervlakte hadden ontwikkeld. In Zuid-Afrika heeft zich van meet af aan een sterke strooming tegen den oorlog ontwikkeld. De Engelschen en Engelsch-gezinden hebben echter het pleit gewonnen. Sindsdien hebben zich de AntiEngelschgezinden vereenigd: dr. Malan en generaal Hertzog hebben n partij gevormd. Het spreekt NABEHANDELING ARM- EN BEENBREUKEN ORTHOPEDARIUM ROKIN 101 AMSTERDAM TELEF. 42802 vanzelf dat in deze partij de agressiefste richting, zijnde die van dr. Malan, den doorslag zal geven. Deze richting is nationaal-socialistisch georiën teerd en legt vaak getuigenis af van een mentaliteit die in een land met zoo groote minderheden als Zuid-Afrika wel verklaarbaar, maar daarom nog niet te verontschuldigen is. De partij MalanHertzog wil Zuid-Afrika tot een vrije republiek maken. Over historisch perspectief schijnt zij niet te beschikken. Op het oogenblik is zij geen acuut gevaar voor de regeering. Dat kan echter veranderen. In Britsch-Indiëis de situatie weinig veranderd. De Congres-partij eischt verdergaande democrati seering van het honderden-millioenen rijk. De Engelsche regeering wil zich niet binden. Herhaalde conferenties tusschen den Onderkoning en Gandhi hebben geen oplossing gebracht. Op onnavolgbare wijze speelt Engeland hier zijn politiek spel van divid; et impera". De tegenstelling tusschen Mohammedanen en Hindoes wordt niet uit den weg geruimd, maar geconserveerd. Engeland is van teederen zorg voor de eersten vervuld. Ook naar de vorsten gaat het bezorgde hart van Albion uit. Aldus worden alle partijen tegen elkaar uitge speeld. Het is een oude, beproefde techniek. Maar in het Indische volk is wel iets veranderd sedert de dagen van de Compagnie ! Japan bindt in Wekenlang heeft de Japansche regeering op den grooten trom geslagen wegens het feit dat de Engelschen een aantal Duitschers van een Japansch stoomschip, de Asama Marot hadden gehaald. Het leek wel of het een casus belli zou worden. De berg heeft thans een muis gebaard: de Engelschen stellen een deel van de Duitschers weer in vrijheid, maar Japan zal voortaan voorzichtiger zijn met het vervoer van Engelsche tegenstanders. Men ziet: Engeland geeft eenigszins toe. Maar ook Japan! In geen jaren is dat gebeurd. De nasleep van het op zichzelf onbelangrijke incident symboli seert wel de zwakke positie waarin Japan zich op het oogenblik bevindt. Het kan de zaken niet op de spits drijven, noch met Engeland noch met Amerika. Daarbij komt dat zoowel Londen als Washington zich weer iets actiever voor China gaan interes seeren. Washington heeft verklaard dat het gebelgd is wegens het herhaaldelijk bombardeeren van den spoorweg die het Nieuwe China met Fransch-IndoChina verbindt. Daarbij spelen handelsbelangen een rol: Tsjang-kai Tsjek ontvangt veel materiaal uit de V.S. Het protest is echter ook van politieke beteekenis. En Japan heeft veel van zijn zekerheid verloren.... UIT DE GROENE GRABBELTON Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE DIT is uit een maandblad van een verzekerings maatschappij geplukt: De philatelie is de beste leerares in aardrijkskunde welke zich laat denken. Alleen de verzamelaar van postzegels weet onmiddellijk te zeggen, waar het eiland Roead ligt, hoe de hoofdstad van Liberia ge noemd is, waar Ingermanland ligt en Oost-lioemelië, de Alaloeieten of Laboean. Gelukkige menschen zijn die postzegelver zamelaars toch! DE bekende Amerikaansche journalist Walter Duranty heeft dezer dagen het geheim van den Russischen aanval op Finland ontsluierd. Deze aanval is volgens zegslieden wier betrouw baarheid, naar Duranty mededeelt, boven allen twijfel verheven is, in werkelijkheid door Duitsch land geïnstigeerd. Duitschland wilde namelijk geen oorlog voeren tegen de Geallieerden. Het had gehoopt dat deze de deeling van Polen wel zouden slikken. De oorlog is toch uitgebroken. Sindsdien had Duitschland nog slechts n doel: vrede. Via de neutralen kon in die richting geen pressie op Londen en Parijs uitgeoefend worden. Een Russi sche aanval op Finland zou Berlijn echter de gelegenheid geven, het Westen te wijzen op het gemeenschappelijke gevaar: de Sowjet-Unie. Van daar dat de agressiviteit der Sowjet-Unie tegen Finland voortdurend door Berlijn werd aange wakkerd, met het bekende resultaat. Het is een fantastisch verhaal", verontschuldigt Duranty zich, maar deze geheele oorlog is nu eenmaal fantas tisch." Tot zoover de Amerikaan. Of zijn verhaal authentiek is, kan niet gecontro leerd worden. Hat heeft eenige innerlijke waar schijnlijkheid. Dat kan er echter even goed op wijzen dat het op betrouwbare inlichtingen berust, als dat het in elkaar is gezet door een journalist die over een stel goede hersens en een behoorlijk combinatievermogen beschikt. Maar interessant is het. Vol ontzag lazen wij dezer dagen: In de verbondsleiding is opgenomen de Heer !?". D. Tollenaar. Hij is belast met de leiding van de departe menten organisatie en inwendige orde, die hij van mij overneemt. Ik heb de leiding van het departement propaganda overgenomen van den Heer Van Duyl, die de leiding van het departement opleiding behoudt. Den Heer l'". D. Tollenaar is op zijn verzoek eervol ontslag verleend als gewestleider voor /nid-llolland. PAG. 6 DE GROENE No.3i7l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl