De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 3 maart pagina 14

3 maart 1940 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

UITHUIZ1GHEDEN Stadsinventaris De stad na nen. ALS het n uur is, moet de stad omschakelijken van den dag op den nacht. Nacht beteekent: duister en zwijgen. Dag: licht en lawaai. Als het avond is, zorgen de flikkerende neonbuizen voor het licht. De menschen zorgen voor het lawaai. In de binnen stad, bij de café's en bars klinken de klanken van luidruchtige strijkjes. Een ventilator suizelt gonzend warme en zoetige lucht naar buiten. Zware stem men van mannen en gelach van vrou wen klinkt tot op het plaveisel. Trams gieren over de straat, taxis remmen of zetten met gedruisch hun versnellingen over. Een enkel luid ruchtig stel feestvierders gaat over de stoepen, een vroolijke troep gaat een cafébinnen. Er is beweging van men schen, die nog gauw wat vroolijkheid, nog gauw een kopje koffie willen heb ben; menschen die nog wat gezelligheid willen of nog snel hun krantje lezen. Maar de tijd gaat al weer verder. In de café's hebben de kellners Nog vijf minuten, heeren", geroepen. Ze heb ben al verwijtend gezegd: Heeren, het is de hoogste tijd", ze zijn al aan het afrekenen en trachten met zachten moreelen dwang hun klanten de deur uit te krijgen, om zoo gauw mogelijk de stoeltjes op de tafeltjes te kunnen zetten en eindelijk huis toe te gaan. In de bars draait men n voor n de lichten uit, binnen en buiten versombert de stad. Het plaveisel verliest zijn weerschijn, het wordt dood en is nog slechts beschenen door de straat lantaarns en een enkele openstaande cafédeur, waaruit de laatste gasten tegenstribbelend vertrekken. Dan breekt het lawaai van n uur los. De taxis, die hun motoren aan zetten en gauw met klanten wegrijden, de groepen hard pratende en lachende wandelaars, die naar huis toe loopen. Maar het verstilt al gauw en hoe verder allen zich van het centrum verwijderen, des te stiller wordt de stad. Nu nog een enkele roep van scheidenden voordat zij elk een anderen weg inslaan. Een fiets rijdt voorbij, met schu rende electrische dynamo, als een hui lend kind. Een taxi piept en remt en vertrekt dan weer, als het vrachtje is afgezet en de sleutel in de huisdeur steekt, die krakend opengaat. De laatste tram, gevuld met twee lange rijen con ducteurs hebt U dat ooit gezien? Het is, of je al droomt, voor je nog in bed ligt dendert voorbij en.... het is nacht. Het is stil, duister, verlaten; er is rust. Nu klinkt nog slechts vaag de stap van een nachtwaker, die zijn ronde doet, van een agent, die gedempt praat met een laten voorbijganger. En de slaap bestuurt de stad. Misschien zitten ergens nog men schen te praten, laat om een flesch wijn. Misschien wordt er nog gedanst in een club, in een huis, maar dat hoort toch al heelemaal in de nacht en bij de nacht. Het stoort ons niet; het tast de nacht niet aan. En dan, om twee uur, half drie, drie uur, trekt de nacht weer op, trekt weg van het Oosten uit. Dan is het licht, dat terugkeert. Maar dat heb ik nog slechts enkele malen gezien. Want ik slaap, lang, diep en gelukkig. Na nen. Film De dag breekt aan (City-Theater) ALS de dag aanbreekt, ligt Jean Gabin in de eerste zonnestraal, die door het zolderraam van de trieste huurkazerne valt, dood op den grond. Na in den aanvang der film zijn rivaal Jules Berry vermoord te hebben, door leeft Gabin gedurende de nacht, dat de politie zijn appartement belegert, de korte idylle met Jacqueline Laurent, de kennismaking met dit prille meisje, het ontwaken der liefde en ook van de jalouzie, als de variété-Don Juan, Jules Berry, hun levens doorkruist. Onderbroken door enkele pogingen der politie om zijn gebarricadeerde woning te forceeren, droomt Gabin zijn kortstondigerr droom van geluk en onder gaat hij opnieuw de martelingen van achterdocht en twijfel die eerst ein digen als Berry hem tenslotte Jacqueline's ontrouw bekent. De balans is dan opgemaakt. Het leven heeft geen waarde meer en Gabin verlaat het vrijwillig. Een film als een koortsdroom met korte onderbrekingen, waarin de realiteit van het politie-beleg tot het bewustzijn van den moordenaar door dringt; een film, die grauw en trooste loos is als de huurkazerne, waarin zij zich gedeeltelijk afspeelt, maar ook een weinig poëzie bezit, niet meer dan in de zonnestraal, die tegen het einde het aanbreken van den dag aankondigt. Operette Ein Walzertraum" van Oscar Strauss VAN kindsbeen af droomden de Weeners vroeger steeds onbe wust van walsen, maar tegenwoordig doen zij het welbewust. Wat zoo'n droom voor de groot-Duitschers in de Donaustad is, toont Fritz Hirsch in de Amstel-idem. Zóó was Weenen, een en KLEINE PERIKELEN GISSE klaagde over de duurte en onderhield mij in percenten over de stijging van levensmiddelenprijzen, grondstoffen, kleedingstoffen en andere zaken en in ieder geval scheen zij aan conversatiestof geen gebrek te hebben, merkte ik op. Al is dan de kwaliteit niet stijgend, er is althans voorloopig nog voorraad" zei ik en daarop ontstond een vacuüm. Gelukkig vond ik in de krant iets dat mij aan leiding gaf het afgebroken gespreks thema weder op te vatten.... Het scheiden wordt duurder in Rusland" las ik voor. Nu kan Gisse zeer gefroisseerd zijn, doch begin over scheiden en duurte en ze begraaft oogenblikkelijk de strijdbijl, hoe zij ook tandakkend van plan was op u los te stormen.... Vertel eens.. .." Vroeger kon je eenvoudig naar den Burgerlijken Stand loopen en verhalen dat de neus of het haar van Sonja Ivanowna je niet meer aanstond. Dan was je meteen ge scheiden en de ambtenaar, die onder overwerk gebukt ging, riep: Wie volgt! Trouwen was iets duurder, want het kostte drie roebel. Het was niet veel, doch ik vermoed dat die boete meer als waarschuwing gold. Een echtscheiding zal nu voortaan vijftig roebel kosten. Het is niet te duur, want wie zou niet gaarne voor vijftig roebel ongedaan willen maken wat hij zich in een onbezonnen oogenblik a raison van drie roebel op den hals gehaald heeft ? Laat men zich voor de tweede maal scheiden, dan is men honderdvijftig roebel verschuldigd en men kan dat van vadertje Stalin waar achtig geen domheid noemen de man was gewaarschuwd. Heeft hij voor de derde maal drie roebel over den balk gegooid, dan kost het hem driehonderd roebel om zijn ver gissing goed te maken en een vijfde maal komt het gansche geval hem op zes-honderd roebel te staan. Ik weet niet of de Staat den ongelukki ge dan in een Sanatorium stopt en ook niet of er lieden zijn die meer dan zes maal scheiden willen. Russen zijn wel sentimenteel als ze dronken zijn, maar toch niet gek. Of je scheiden kunt op gemakkelijke betalingscondities weet ik niet en dat staat er ook niet bij, doch je zult me moeten toegeven dat dit een ernstige stap is in de richting van het herstel van het familie leven.. .." Met zes vrouwen?" vroeg Gisse snibbig. ,,Je begrijpt er niets van. Een man die tegelijk zes vrouwen trouwt is een misdadiger, doch als hij het in etappes doet, dan blijft hij fat soenlijk, mits hij natuurlijk de noodige roebels op kan brengen. Ik vind het systeem overigens voor treffelijk, want er moet progressie zijn in scheidingskosten mis schien zit er iets in voor minister de Geer." Hoeveel zei je ook dat de vierde scheiding kostte?" vroeg Gisse. Hoezoo? Dit zou toch eerst je eerste zijn .. .." Neen, maar ik wil weten wat de Van Waverens zouden hebben moeten betalen als wij in Holland dezelfde wetten hadden .. .." J. VAN HOORN al lieftalligheid en muziek, soms me lancholiek, spiritueel veelal. Oscar Strauss heeft met zijn Walzertraum" de beste Baedeker van Weenen ge schreven, beter dan zijn volgelingen met al hun verhaaltjes met een vleugje muziek. Oscar Strauss wist wat 'n operette was en Fritz Hirsch weet wat 'n operette toekomt, weet de melo dieuze romantiek zoo te laten bloeien, dat het lente is in den Hollandschen Schouwburg, terwijl daarbuiten de nachtvorst op het programma staat. Het doet den mensch goed zich met walsen, schoonheid en een goede dosis vroolijke woorden te laten masseeren. Fritz Hirsch, de charmante Gretl Tüchler, Egon Karter en de anderen bewerken het publiek tot opgetogenheid. Ja, die goede, oude recepten zijn niet te vervangen, de chte wals evenmin als natuurboter. Interpelleer een Weener maar eens over beide aangelegenheden ! Muziek Damconcert PROFESSOR doctor Willem Mengelberg staat bovenaan en de beiaardier van het Koninklijk Paleis zit bovenaan, nu al veertig jaren. De heer Vincent heeft, onder ons uitge rekend, 720.000 traptreden aangedaan om in die veertig jaar Amsterdam regelmatig onder het carillon te zetten. Weet u, dat zijn concerten veel en veel goedkooper zijn dan die van den titelrijken dirigent, maar dat er nooit iemand met zijn klapstoeltje naar den Dam loopt om daar gratis zijn concert zitje te nemen? Doe het eens, dat is leuk voor den jubileerenden beiaardier en voor de mede-Amsterdammers, die altijd zeggen, dat er op den Dam nooit iets te zien is. Maar let eerst op het weerfregat op den Paleiskoepel en ga dan ten aanzien van onze stads tram boven den wind zitten. Wat Mijnhardt maakt is goed" (Ingezonden mededeeling) Meneer Adelbert harpoeneert een waivisch PAG. H DE GRO6NE No. 3274

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl