De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 16 maart pagina 6

16 maart 1940 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KANTTEEKENINGEN Finland bukt De overeenkomst die Dinsdagavond na geruimen tijd van onderhandelen tusschen Finland en de Sowjet-Unie is gesloten, bepaalt dat de Sowjet-Unie behalve enkele voordeelen in het uiterste Noorden, de geheele Karelische landengte, met inbegrip van Wiborg, verwerft alsmede het Ladoga-meer, plus omgeving. Tevens heeft zij voor den duur van dertig jaar het schiereiland Hangövan Finland ge pacht. Finland blijft dan gespaard voor algeheele ver nietiging. Maar het verliest wel na een strijd waarin het zich met waren heldenmoed verdedigd heeft, zijn voornaamste bolwerken. Er is geen sprake van dat het zich ooit nog in de toekomst met succes tegen Russische expansie-plannen zou kunnen verdedigen. Het is gedegradeerd tot de rol die Tsjechoslowakije zich toebedeeld zag na de overeenkomst van M nchen: af te wachten wat het den machtigen buurlieden behaagt te doen. Het kan moeilijk anders of deze afloop van den oorlog zal op het Finsche volk een neerdrukkende werking hebben. Dat het vriendschappelijke gevoelens ten opzichte van de Sowjet-Unie zal gaan koesteren, is moeilijk denk baar na een strijd die in tienduizenden Finsche ge zinnen een leegte zal laten. Maar evenmin is het waarschijnlijk, dat Finland veel eerbied zal gaan koesteren voor de Geallieerden, voor de zich noe mende en schrijvende democratische mogendheden, door wie Finland zich (terecht of ten onrechte, doet er niet toe) verraden voelt. In de eerste plaats mag men, dunkt ons, verwach ten dat de banden met de rest van Scandinavië, zijn rugdekking", door Finland versterkt zullen wor den; in de tweede plaats lijkt ons een zekere toena dering tot Duitschland niet onwaarschijnlijk. Duitschland had van ouds goede relaties met zekere Finsche officieren-kringen. Duitschland kan thans het air aannemen, Finland grootendeels gered te hebben uit de klauwen van den Russischen beer. De negatieve gevoelens jegens de Geallieerden kun nen zich licht omzetten in positieve gevoelens voor den vijand der Geallieerden. Men dient intusschen af te wachten of deze, geheel begrijpelijke ontwik keling zich zal voordoen. Geheel nieuw is zij niet: wij kennen haar uit Spanje en Tsjechoslowakije. De wereld oordeelt In de Scandinavische landen heeft men natuurlijk het lot betreurd dat Finland ten deel is gevallen. Maar tenslotte slaakt menigeen er in zijn hart een zucht van verlichting dat het afgeloopen is. De Scandinavische staten wilden niet in den oorlog be trokken worden. Zij zijn het tenslotte geweest die, bij gebreke van Geallieerden steun, onder Duitsche pressie Finland tot toegeven hebben bewogen. Fraai was hun rol niet op het schouwtooneel der politiek... In Duitschland jubelt men, op verzoek van hoogerhand, over dezen vrede. Eerlijk gezegd: er is eenige reden voor. De mogelijkheid voor Duitsche offensieven groeit weer. Wat niet zeggen wil, dat zij komen. In Italiëheeft men oorspronkelijk ach-en-wee geroepen over den bruten Russischen aanval. Italiënoemde zich de groote tegenstander van het communisme. Wat deze beginselvastheid waard is, is wel overduidelijk gebleken. Niet zoodra bestaat de mogelijkheid van vrede, of de pers neemt zijn draai, en het publiek dat eerst met rotte eieren en tomaten gooide, applaudisseert nu van vreugde. In de hoofdsteden der Geallieerden is het bericht van den vrede met kennelijke teleurstelling ontvan gen. In de eerste plaats immers heeft de vijand een moreel succes behaald. In de tweede plaats echter beseffen de regeeringen te Londen en Parijs dat Finlands toegeven de zaak der democratie geen goed doet. Zij zullen aansprakelijk worden gesteld voor het Duitsch-Russische succes. In de Vereenigde Staten (waar men daartoe overigens allerminst het recht heeft) zal het de sympathie voor Frankrijk en Engeland zeker niet vergrooten. Maar ook in deze beide landen zelf zal het gevoelens van politieke landerigheid opwekken. Immers, dat Finland geen hulp heeft gekregen en dus den strijd moest opgeven, ziet er uit alsof het óf het gevolg is van onwil der UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevens. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, stom'boomen etc. Hirilditch Gtneiloclseh BUraiu D* Binl«r, Zeer billijk. OrinJ» Niuiultin 87, OvirvMn. Geallieerden (dat is erg) óf van hun onmacht (dat is erger). Neen Londen en Parijs hebben een zeer slechte beurt gemaakt. Dat valt achter geen overvloed van posthume steunaankondigingen te verbergen. Von Ribbentrop te Rome Anderhalven dag is Von Ribbentrop te Rome geweest, vergezeld door een staf van militaire en economische deskundigheden. Over zijn langdurige besprekingen met Mussolini en Graaf Ciano is weinig uitgelekt. Het schijnt dat de Duitsche minister van buitenlandsche zaken in de eerste plaats Rome heeft willen overtuigen van de wenschelijkheid van den Russisch-Finschen vrede. Door sommigen werd bericht dat Von Ribbentrop ook gepoogd had, Italiëtot het opgeven van zijn non-belligerentie te bewegen. Dat zou mislukt zijn. omdat Italiëliever nog eenigen tijd de kat uit de boom keek. Eerlijk gezegd: deze aankondiging van een principiële wijziging in Italië's houding lijkt ons weinig waarschijnlijk. Men dient niet te verge ten dat in het huidige tijdsgewricht aan Italië's neutraliteit groote voordeelen voor Duitschland verbonden zijn. Trok Italiëten strijde, dan zou het een beroep moeten doen op het Duitsche industrie apparaat en de Duitsche grondstoffenreserves. Italiëzelf is voor het voeren van een grooten oorlog veel te schaars van grondstoffen voorzien. Maar Duitschland zwemt nu ook niet bepaald in over vloed. Italië's neutraliteit geeft Duitschland bovendien de gelegenheid, nog vrij veel waren via dat land te importeeren waar het het anders zonder zou moeten doen. Het is bekend dat met name de Amerikaansche uitvoer naar Italiësinds het uitbreken van den oorlog belangrijk is gestegen. Bovendien: verondersteld dat Italiëzich aan de zijde van den as-partner zou scharen, waar moest het dan aanvallen? Door de Alpen? Dat stuit op zeer groote moeilijkheden. Reeds Napoleon wist dat een inval van Frankrijk in Italiëtienmaal eenvoudiger was dan omgekeerd. Zou Italiëdan Tunis kunnen binnenvallen? De Mareth-linie is duchtig versterkt. Egypte? Er liggen groote troepencontingenten der Geallëierden. Syrië? De kust is bezet en Weygand en Wavell beschikken over een gemoderniseerd leger. Neen den toestand overziende, is het wél zoo waarschijnlijk dat Italiëvoorloopig bij den strijd belangstellend toeschouwer blijft. Maar geheel zeker kan men daarvan niet zijn. Van het oorlogsfront De fronten verkeeren nog steeds in dezelfde rust waarin zij zich reeds bijna zeven maanden bevinden. Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE Hier en daar wordt bericht van grootere patrouille activiteit. Dit kan uitgelegd worden als een teeken dat nu ook grootere operaties voor de deur staan. Het kan echter evengoed in het geheel niets beteekenen. Men ziet trouwens niet goed, waar de beide partijen met hun aanval zullen moeten beginnen. Waarom zal deze toestand niet gedurende het ge heele jaar zich voortzetten? Zeker: rijkskanselier Hitler heeft in een redevoering vol devotie Zondag j.l. verklaard dat Duitschland de zege met de wape nen zal bevechten, zulks met steun van God en de Voorzienigheid op wie hij een krachtig beroep deed. Maar wat bewijst zoo'n agressieve uitlating? Zij kan evengoed bedoeld zijn ter intimidatie van den tegenstander. De ware oorlog wordt nog steeds ter zee gevoerd. De jacht der Geallieerden op duikbooten is met kracht voortgezet. Londen beweerde nu ook, een vrij simpele beveiliging tegen de magnetische mijnen gevonden te hebben. Deze zou bestaan uit een staal draad die om het geheele schip heen liep en die, onder stroom gezet, het magnetische veld van het schip zou neutraliseeren. Nu is dus weer de beurt aan de Duitschers om iets nog slimmers te bedenken. Dan mogen de Engelschen weer drie maanden speuren hoe ze zich tegen die nieuwe uitvinding kunnen verweren. En aldus beweegt zich de menschheid, zoo niet opwaarts, dan toch voorwaarts. Sumner Welles op den achtergrond De zwijgende Amerikaan Sumner Welles is deze week te Parijs en Londen geweest. Hij was geen front-page-news" meer. Sumner Welles verdween naar achteren in de krant, en menigeen zal den in druk hebben gekregen dat zijn bezoek niet zoo bijster belangrijk meer was. Merkwaardig, hoe de kranten met hun opmaak velen weten te suggereeren dat iets wat onbelangrijk is, belangrijk is, en omge keerd ! Enfin, Sumner Welles heeft met vele politici gesproken. Via Rome gaat hij weer naar Washing ton terug. Men hoort hem reeds zuchten: Goddank, dat ik weer thuis ben". De eenige indruk dien hij immers uit Europa meegekregen heeft, zal wel zijn dat er een hopelooze verwarring heerscht en dat de tegenstellingen tusschen de diverse mogendheden onoverbrugbaar zijn. UIT DE GROENE GRABBELTON DAT zijn zoo van die wonderen der Nederlandsche magistratuur: Zaterdag lees je in de krant dat de recherche op bevel der justitie in Den Haag, Rotterdam en Leiden alle exem plaren van Rauschnings Hitlers eigen woorden in beslag heeft genomen, ook in de Fransche, Duitsche en Engelsche editie, en dienzelfden Zaterdag prijken Gesprache mit Hitler, Hitler m'a dit en Hitler speaks nog vroolijk in de etalages van de Amsterdamsche boekhandelaren. De geheime dienaren van den Heiligen Her mandad zijn, waar zij naar binnen zijn ge gaan, overigens wel met zeldzame voortvarend heid opgetreden: de boekhandelaren moesten niet alleen de exemplaren inleveren die ze nog in voorraad hadden, z'ij moesten zich ook garant stellen dat de naar hun klanten op zicht gezon den exemplaren terugkwamen. Ja, ja, de Nederlandsche politie doet geen half werk ! Maar in ernst. Een oordeel over Rauschnings werk is reeds twee maanden geleden in dit blad gegeven. Wij achtten het, zacht gezegd, een wei nig belangrijk boek. Dit heeft echter met het verbod niets te maken. Het verbod is klaarblij kelijk genomen als gevolg van werkelijke pressie van Berlijn of uit angst voor dergelijke pressie. Het verbod is genomen omdat de inhoud van de n.b. gezuiverde Nederlandsche uitgave kren kend" zou zijn voor Rijkskanselier Hitler. (Dit is wel een zeer ruime interpretatie van een wets artikel dat slechts tegen de verspreiding van beleedigende" lectuur is gericht!). Het verbod opent daarmee den weg voor soortgelijke ver boden, genomen op nog futieler gronden. Straks zijn wij, zoo wij niet oppassen, zoover, dat alle lectuur die Rijkskanselier Hitler niet welgeval lig" is, verboden wordt. En als ik eerlijk mag zijn: het ergste is nog dat men in de geheele vrije Nederlandsche pers vergeefs speurt naar een krachtig protest tegen de wijze waarop aldus de democratie zichzelf den nek omdraait. A. P. Herbert, het geestige Lagerhuislid, medewerker aan Punch, heeft kort geleden verklaard: Laat Amerika met den oorlog doen wat het wil, maar laat het zich in 's hemelsnaam buiten den vrede houden. De vorige keer heeft het ons opgescheept met een kind met een waterhoofd, den Volkenbond geheeten; thans is het bezig, het arme lijk weer aan te kleeden: het heet nu Federal Union." Het komt ons voor dat A. P. Herbert niet geheel fair is in deze critiek. Trouwens, het is principieel onjuist Purtc/i-critiek au sérieux te nemen. Hoe men' tenslotte ook tegenover de concrete plannen staat die de ex-journalist Clarence Streit, de stichter der Federal-Union"beweging, in zijn Union Now" heeft neergelegd, men kan niet ontkennen dat in beginsel gestreefd dient te worden naar een opheffing van de z.g. souvereiniteit der tegenwoordige staten. Het tegenwoordig ontwikkelingspeil der menschheid PAG. 6 DE GROENE No. 3276

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl