De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 16 maart pagina 7

16 maart 1940 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

Gamelin, Generalissimus.... Generalissimus Gamelin OM dezen oorlog te begrijpen, is het noodig eenigermate bekend te zijn met het karakter van den opperbevelhebber van de Geallieerden. Generalissimus Gamelin nu, gelijkt in geen enkel opzicht op de kleurrijke figuur, die J off re was of Foch, noch wat uiterlijk noch wat optreden betreft. Hij heeft ongeveer dezelfde lengte als Napoleon, deze Maurice Gamelin, op wiens schouders de ver antwoordelijkheid voor de toekomst van Frankrijk en misschien van de geheele wereld rust. Zijn zandkleurig haar noch zijn ongebroken gezondheid verraden zijn achtenzestigjarigen leeftijd. Zijn gehee le leven lang heeft deze kleine man nooit iets anders dan succes gekend. Hij was altijd de eerste van zijn klas. Wat hij deed, deed hij goed, of het nu militaire aardrijkskunde of het schilderen met waterverf betrof. In 1893 deed hij als eerste het eindexamen van de militaire academie te Saint-Cyr. Een schit terende carrière brak toen aan. Maar hij is zichzelf gebleven. Hij heeft niets gedwongens over zich. Wat hij doet, doet hij kalm en gewoon. En hij heeft veel gedaan ! Hij was het die als majoor, en chef van J off re's staf, het zwakke punt in de Duitsche positie, aan de Marne ontdekte en order gaf voor den onmiddellijken aanval, die de geschiedenis van de twee jongste generaties veranderde. Tijdens zijn arbeid op het hoofdkwartier van Joffre, besteedde hij zijn vrije uren aan het bestudeeren van Henri Bergson's wijsbegeerte, hetgeen hem echter niet verhinderde n van maarschalk Joffre's actiefste medewerkers te zijn gedurende die vier jaren. Men vertelt van hem dat hij zich eens met een divisie geplaatst zag tegenover zes Duitsche divisies. De eenige oplossing scheen, terug te trekken op een smallere linie, maar generaal Gamelin be sliste anders. Hij deed een aanval op den rechter flank van de Duitschers, die nu degenen waren, die terug moesten trekken. Meer dan eens bewees hij gedurende den oorlog, dat hij een vechter zoowel als een stafofficier is, twee qualiteiten welker combinatie hem nu tot opperbevelhebber stempelen. NA den oorlog zag Generaal Gamelin zich ge plaatst aan het hoofd van een militaire missie in Brazilië. Bij de opleiding van de Braziliaansche officieren plaatste hij de opmerking, die hem be roemd maakte: Men moet niet altijd commandeeren, men moet weten te overtuigen". Van Braziliëging hij in 1925 naar Syriëom den opstand der Drusen te bedwingen. Hij ontzette een Fransche voorpost, die door de rebellen belegerd werd. Daarbij bleken zijn bijzondere gaven. In sommige opzichten lijkt generaal Gamelin, meer dan een der andere leiders uit den vorigen oorlog, op zijn ouden chef Joffre. Hij is onverstoor baar, vasthoudend en vriendelijk. Hij heeft vóór op Joffre, dat hij een grondige militaire training ontwikkeling" in den ruimsten zin genomen vergt de opheffing van de staatsgrenzen. Tegen deze kerngedachte van Union Now" valt weinig in te brengen. Het schijnt dat zich ook in Nederland steeds meer menschen voor de gedachte van Streit gaan interesseeren. Het .Pengin'ndeeltje van W. B. Curry: The Case jor Federal Union" vond hier reeds vele lezers, en verdient spoedig een goede vertaling, waarbij gewezen kan worden op den ontwikkelingsgang van ons land van staatjeswarboel tot eenheidsstaat. Personen die zich in het algemeen voor deze beweging interesseeren, zouden wij opmerkzaam willen maken op Federal Union News, het wekelijksch nieuwsblad van de Federal Union"-beweging in Engeland. Het is te bestellen op 44 Gordon Square, London, W.C. i. Uit het laatste nummer dat wij toege zonden kregen, bleek dat de Federal Union"beweging in Engeland reeds honderden afdeelingen bezit, en zich in een snel-groeiende be langstelling mag verheugen. Streits pleidooi voor vereeniging der democratieën trekt ook in de Vereenigde Staten steeds meer de aandacht. Het American Institute of Public Opinion" heeft becijferd dat reeds meer dan twee millioen kiezers voor de Federal-Union"-gedachte ge wonnen zijn. Wij stellen ons voor, in deze rubriek geregeld berichten over de federatieve gedachte en haar verbreiding op te nemen. Op een der Amsterdamsche middelbare scholen heeft een jeugdig leerling uit de eerste klasse het dezer dagen bestaan, het woord electriciteit" met negen fouten te spellen. Teneinde u niet een geheele week lang naar de oplossing van dit probleem te laten zoeken, zij aanstonds mede gedeeld dat het woord aldus was neergeschreven: illikdrysitijd." Het komt mij voor dat er meer intelligentie voor noodig is om het aldus fout, dan om het correct te spellen. Een onzer lezers te Lutten (Overijsel) zendt ons een merkwaardig knipsel toe uit de Pro vinciale Overijselsche en Zwolsche Courant: Het gebeurde onlangs in een gemeente bij Giet hoorn, (lat een fleurig, jong echtpaar, reeds rijkelijk met kinderen gezegend, spruit nummer negen ten tooneele zag verschijnen. De broertjes en /nsjes namen het periodieke geval zonder uiterlijke aan doening op, alleen de voorlaatste editie -?een hummel van een paar jaar oud -- gaf een ver rassend blijk van werkelijkheidszin. Toen vader hem n.l. vertelde, dat hij er weer een zusje bi] had gekregen, stak hij, diepzinnig kijkend, z'n wijs vingertje in de suikerpot en riep verheugd uit: Gelokkig, een sukerbonncgien meer!".... Commentaar overbodig. KANTEKLEER doorgemaakt heeft. Joffre was soldaat en bevel hebber. Gamelin is in de eerste plaats een door-en door geoefend specialist in organisatie en krijgstaktiek. Het is haast een passie van hem om iets tot stand te brengen met een zoo gering mogelijk verlies aan menschenlevens. Terwijl de burgerlijke autoriteiten in Syriëen sommige bladen in Frankrijk ongeduldig op actie wachtten, ging Gamelin met een irriteerende zelfvoldaanheid en bedachtzaam heid voort met het uitwerken van zijn plan de cam pagne, ondertusschen manschappen en materiaal opstapelend. Een rapport van een civielen autoriteit deelde bitter mede: Gamelin heeft nu meer man schappen dan de geheele bevolking der Drusen tezamen, vrouwen en kinderen inbegrepen. Als hij nu nog enkele versterkingen ontvangt, zal hij misschien aanvallen." Dit ironische rapport werpt een licht op de gebeurtenissen van de afgeloopen zes maanden. Het verklaart wat voor man deze opperbevelhebber is, en ook waarom deze oorlog niet op gang raakt", zooals zoovelen zouden willen. Welnu, toen Gamelin's plannen gereed waren en hij genoeg manschappen en materiaal verzameld had om tot een actie over te gaan, omsingelde hij de opstandige Drusen en ontzette Soelida bijna zonder verliezen. Dit alles werd zoo in de perfectie uitgevoerd, dat de rebellen zich sindsdien nooit meer aan een opstand gewaagd hebben. IN een van zijn lezingen waarin hij aan de hand van historische feiten het karakter van een leider omschreef, zeide Gamelin op zijn rustigen toon: Het is beter, thuis te blijven, dan in een impasse te geraken." Dit verklaart zijn voorzichtigheid. Een andere uitspraak van hem is: Het is beter iemand te zijn dan iets te zijn." Dit verklaart zijn eerzucht. En de derde was: De meest soliede huizen zijn die, welke niet op een dag gebouwd zijn." Dit had op hemzelf kunnen slaan. In een ander artikel, jaren geleden geschreven, kwam de leider van dit burgerleger nog dichter bij zelfopenbaring: Veel meer mannen worden gedood voor ideeën" dan voor belangen", en wanneer ambitieuze leiders hen tegen elkaar willen opzetten, drapeeren zij hun ambities met een glinsterende mantel van gevoelens." Nu, op acht-en-zestig-jarigen leeftijd, staat Game lin aan het hoofd van millioenen mannen en van hem hangt het lot van meer dan n land af. Zijn karakter en intellectueele uitrusting worden op de uiterste proef gesteld. In zes maanden draagt deze oorlog het stempel Gamelin". De voorbereiding, de mobilisatie en het verkrijgen van contact" werden zoo nauw keurig uitgevoerd alsof het meerdere malen gerepe teerd was. Toen de tijd kwam voor die uiterst ge wichtige "beslissing of men zou aanvallen of af wachten, werd ze zonder haast genomen. De be slissing luidde: afwachten. Waarom? Om twee redenen: een aanval zou kostbaar zijn en misschien mislukken; afwachten zou beteekenen: meer ge trainde mannen, meer wapens en ammunitie, een dubbele en driedubbele verdedigingslinie. . ZIJN geheele leven lang heeft men Gamelin beschouwd als iemand die geluk" had, omdat zijn berekeningen altijd juist bleken te zijn. Vaak had hij gelijk en alle anderen ongelijk. De rust" van deze laatste maanden is dan ook niet het gevolg van een gebrek aan doorzettingsvermogen, Gamelin weet, dat actie de hoogste wet voor een soldaat moet zijn, mits het maar geen agitatie is." Als hij wacht, doet hij dat omdat hij uitgerekend heeft dat het beter is op de volgende twee mogelijk heden te wachten: ten eerste dat de Duitschers aan zullen vallen; ten tweede, dat de kracht van de Geallieerden zoo groot zal worden, dat een aanval hunnerzijds den vijand zou verpletteren. Het is meer dan waarschijnlijk dat zijn bereke ningen, zooals altijd, goed zullen zijn, hoewel in een oorlog van deze afmetingen altijd iets onberekenbaars moet steken. Paul Reynaud, de minister van financiën riep kortgeleden uit: De tijd is niet noodzakelijkerwijs aan onze zijde. Hij is neutraal en hij zal den sterksten helpen." Voor Gamelin, zoon, kleinzoon en achterkleinzoon van soldaten, is de beslissing een zuiver militair probleem. Als dat zoo blijft, zal hem de unieke eer te beurt vallen, de Fransche legers te commandeeren gedurende een oorlog, van de mobilisatie af tot de overwinning. P. J. PHILIP KRUC BRUT LE CHAMPAGNE PARFAIT PAC. 7 DE GROENE No.3176

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl