De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 13 april pagina 6

13 april 1940 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DUITSCHE SCHILDERS in hef Stedelijk Museum T\JAAR ons van bevoegde zijde ter oore kwam, zal ?t V op 20 April a.s., den verjaardag van Adolf Hitler, in het Stedelijk Museum te Amsterdam een tentoonstelling van Duitsche schilderkunst geopend worden. Het betreft hier een tentoonstelling die speciaal uit werken uit West-Duitschland bestaat en die ongeveer een jaar geleden reeds in Keulen voor het publiek te bezichtigen was. Na Keulen is dus Amster dam aan de beurt. Het is ons niet bekend of de Duitsche regeering reeds eerder gepoogd heeft, deze manifestatie van Duitsche cultuur elders in het buitenland onder dak te verschaffen. Laat ons op den voorgrond stellen dat wij inter nationaal contact op cultureel gebied hoogelijk waar deeren. Chauvinisme en nationale zelfgenoegzaamheid zijn op het gebied der kunst niet minder uit den booze dan in andere levenssfeeren. Nederland heeft ten allen tijde bevruchtende invloeden uit de omringende lan den ontvangen. Menigmaal hebben zich er Duitsche, Fransche en Engelsche stroomingen tot hoogere synthese vereenigd. Deze bindende taak heeft ons land ook in oorlogstijd. T\EZE taak kan slechts naar behooren vervuld wor?L*' den, wanneer de impulsen uitdenvreemdezuiver en ongeschonden tot óns komen. Men behoeft echter van de Duitsche cultuurpolitiek slechts oppervlakkig op de hoogte te zijn om met aan zekerheid grenzende waar schijnlijkheid te vermoeden, dat de aangekondigde Ausstellung der deutschen Westen" geen manifes tatie zal zijn van Duitsche maar van nationaalsocialistische kunst. Slechts wat overeenkomt met de cultureele opvattingen der huidige Duitsche macht hebbers, zal voor het publiek te bezichtigen zijn. Hier ligt het kernpunt: deze tentoonstelling is niet aan gelegd naar Nederlandsch-artistieke, maar naar Duitsche cultuur-politieke maatstaven. Dezelfde zalen die kortgeleden de klassieke naaktheid van Rodin, Maillot [en Despiau met evenveel hartelijkheid her bergden als de voortbrengselen der abstracte Fransche sculptuur, mogen thans slechts ontvangen wat genade kon vinden in de oogen van lieden die meenen dat de grootheid van den kunstenaar afhankelijk is van zijn politieke gezindheid. Immers: staat en kunst zijn in het tegenwoordige Duitschland niet gescheiden maar n. De Muzen loopen er in den ganzenpas. T\IT simpele feit stempelt de aangekondigde tenU toonstelling tot een in wezen politieke manifes tatie. Het land van Rembrandt ontvangt kunstwerken, gesanctioneerd door hen die onzen grootsten schilder voor een door Joodsche invloeden verdorven sujet uit maakten. Waarlijk er is veel traditioneele Nederlandsche verdraagzaamheid noodig om dit feit te accepteeren. Het zou ons dan ook niet verbazen wan neer de instanties, die met het herbergen van deze specimina van Duitsche Kulturpolitik" belast zijn, zich zuchtend hebben neergelegd bij iets dat zij niet als cultureele gewenschtheid voelen, maar dat hen wellicht als politieke noodzakelijkheid is opgelegd. Te gelegener tijd zal De Groene" op de artistieke beteekenis van deze Duitsche tentoonstelling terug komen. Het leek ons echter dienstig, geen schuldig stil zwijgen te bewaren, doch van te voren aan te stippen dat deze aangelegenheid in hoofdzaak niet van culiureelen, maar van cultuur-politieken, dus politieken aard is. Vincent van Gogh is in Duitschland voor ontaard kunstenaar" uitgemaakt. Mogen wij onze lezers er aan herinneren dat in het Stedelijk Museum een rijke collectie werken van dezen grooten meester aanwezig was? Napolitains fl. 0.45 - fl. 2.-. Par 100 gr. 40 ets. Pastilles Surfin et au La i t fl. 1.-. Par 100 gr. 30 ets. KANTTEEKEMNGEN De verrassing en de contra-verrassing Dat de energieke Duitsche actie in Noorwegen de wereld verrast heeft, is tot daar aan toe; het scheen dat zij aanvankelijk ook voor de Geallieerde regeeringen als een donderslag bij helderen hemel heeft gewerkt. Met de uiterste voorzichtigheid en onder duizenderlei verontschuldigingen zijn Londen en Parijs, in feite te laat en na maandenlang aarze len, overgegaan tot het leggen van mijnen op drie plaatsen van de Noorsche kust. Daardoor zou het Duitsche ertsvervoer gestremd worden. Volgens sommige Londensche waarnemers zou Duitsch land het ontbreken, vier weken lang (dan was de Oostzee weer te gebruiken) van den ertsaanvoer niet kunnen ontberen. Alsof niet uit de beste Engelsche bronnen bekend was, dat Duitschland den oorlog is ingegaan met ijzerertsvoorraden die voor een jaar voldoende waren ! Intusschen: de mijnen waren gelegd, en in het tevreden gevoel een nuttige daad te hebben verricht, keerde de vloot der Geallieerden huiswaarts. Het was Maandag. Maandagavond werd een Duitsch troepentransportschip getorpedeerd. Dinsdag waren alle Noorsche havens bij verrassing bezet. Geen wonder dat men in Parijs aanvankelijk dit bericht nauwelijks wilde gelooven. Het ontwaken voor de Noren, Dinsdagmorgen, was wel bijzonder bitter. Denemarken ontving Maandagavond een ultima tum. Wetend dat alle tegenstand nutteloos was, liet de regeering het niet eens tot verzet komen. Onge hinderd overschreden de Duitsche troepen de grens. Alle strategisch-belangrijke punten waren in een minimum van tijd bezet. De staat Denemarken ver dwijnt, zoo niet in naam, dan toch in feite van de kaart. Anderhalven dag scheen het alsof de zeldzaambrutale Duitche aanslag zonder slag of stoot ge lukt was. Toen bleek dat Duitschland tenslotte toch buiten den waard i.c. Winston Churchill had gere kend. De Britsche vloot kwam in actie: successen werden geboekt. Terwijl Britsche mariniers in de door Duitschland slechts zwak-bezette Noorsche havenplaatsen aan land gingen, sloot de Britsche vloot de Noorsche kusten af. De Duitschers hadden klaarblijkelijk ver wacht dat zij in Kattegat en Skagerak vrij zouden kunnen manoeuvreeren. Dat was het groote gevaar: gelukte dat, dan zouden de Duitsche troepen in Noor wegen versterking kunnen krijgen. De Engelsche vloot is er Woensdag echter in geslaagd, dit gebied waarin Duitschland zich veilig waande, binnen te dringen. De mogelijkheid van Duitsche transporten via Zweden bestaat nog, maar deze mogelijkheid die op Zweedsche toestemming berust, wordt ge ringer naarmate de Noren meer succes hebben. Of zal Zweden bukken voor den Duitschen druk? Men weet het niet. Het is nauwelijks mogelijk, een beeld te geven van den toestand, laat staan te vermoeden wat in de komende dagen gaat gebeuren. Er zijn zooveel mogelijkheden dat niet valt te voor spellen wat werkelijkheid wordt, en wat niet. Men moet het maar aan de dagbladen overlaten ons nieuwe berichten te brengen; voor overzichtschrij vers is het weer een zwarte week geworden :ongeveer ieder uur kunnen zij weer aan hun overzicht gaan vijlen. Het beste is dus maar om er een streep onder te zetten. Wij wachten af. In groote, groote span ning. Reacties In Berlijn zijn de berichten over de bezetting van Denemarken en Noorwegen met minder vreugde opgenomen dan men verwacht had: het Duitsche publiek schijnt bevreesd te zijn voor rechtstreeksche aanvallen der Geallieerden. Zullen de Geallieerden nu luchtaanvallen op groote schaal beginnen ? Zul len zij den Westwall pogen te forceeren ? Zij moeten toch iets doen ! Zoo redeneert het Duitsche volk. De Geallieerden hebben iets gedaan. Duitschland zal ook wel in spanning afwachten hoe dit risquante avontuur afloopt. In Italiëis de Duitsche actie goedgekeurd". Men kan ook moeilijk anders ! Maar is deze goedkeuring soms bedoeld als anticipeerende verontschuldiging voor verstrekkende acties op den Balkan? Dit is niet uitgesloten. Het telefoonverkeer met den Balkan was in den loop van deze week reeds enkele malen gestoord. In de Balkanstaten volgt men den loop der ontwikkeling met groote bezorgdheid. Het Duitsche succes gaf aanvankelijk tot bange vermoedens aanleiding. In Nederland hebben de berichten van het Noor den een zekere verbijstering gewekt. Ons gevoel van veiligheid werd er niet door vergroot. Gelukkig is onze defensie aanzienlijk sterker dan de Deensche of Noorsche ! De regeering nam enkele maatregelen om de militaire paraatheid te vergrooten. Het pu bliek nam ze kalm op. Het komt ons voor dat de ministerpresident er goed aan had gedaan om op den gedenkwaardigen Dinsdag een korte radiorede voering te houden. Hij had kunnen vertolken wat in ons volk op dien dag leefde. Waarom laat men in Den Haag toch dergelijke gelegenheden om den band tusschen regeering en volk te versterken, on gebruikt voorbijgaan? Klein nieuws Nu de Engelsche vloot alle aandacht op Eu ropa moet concentreeren, zal zij in het Verre Oosten weer zwakker worden. Daar zijn onlangs twee Russische vrachtschepen door Engelsche oorlogsbodems aangehouden. Engeland wilde ook den Duitschen import via Wladiwostok verhin deren. Japan heeft hevig geprotesteerd tegen deze aanmatiging" maar zich feitelijk niet ver zet. Wel gingen geruchten dat Japan zou toestaan dat Duitschland op Hainan een onderzeeërs-basis vestigde. Een nogal fantastisch gerucht! Intusschen zou door een mogelijk echec in Euro pa de positie van Engeland in het Verre Oosten er niet beter op worden. Mocht de Engelsche vloot in de Noorsche wateren echter een blijvend succes boeken, dan ware de internationale positie van Groot-Brittanniëduchtig versterkt. Dit zou weer slag vinden in het Verre Oosten, op den Balkan, in de Middellandsche Zee.... waar niet. Maar Duitschland ware nog niet verslagen. Merk waardig is nog steeds, hoeveel men bij de Geallieer den er over praat wat men na de overwinning met Duitschland moet doen. De Daily Mail deelde vorige week nog mede dat de Fransch-Britsche samenwerking zóó innig zou worden, dat zij gezamenlijk de sterkste eensgezindheid van Europa zouden vormen, zóó sterk dat zij Duitschland wel zachtere vredesvoorwaarden zouden kunnen aanbieden dan zij oorspron kelijk van plan waren. De huid van den beer wordt verdeeld, voor het edele dier geschoten is ! Het trekt overigens de aandacht dat er in Fransche rechtsche kringen steeds meer op wordt aangedrongen dat Duitschland bij den a.s. vrede de Rijnprovincie ver liest. Deze en dergelijke plannen zijn uitermate ge schikt om de eendracht waarmee het Duitsche volk zich achter Hitler stelt, te versterken. Practische beteekenis hebben zij niet. En zoolang de Geallieer den het Duitsche volk niets beters te bieden hebben dan de eigen regeering biedt, zullen zij geen kloof tusschen den Führer" en zijn onderdanen weten te doen ontstaan. Voor de vele bewijzen van belang stelling bij het overlijden van JOHAN BRAAKENSIEK ondervonden, zeg ik alleen langs dezen weg onzen hartelijken dank. P. BRAAKENSIEK?KOOYMAN UIT DE GROENE Men kan het in gemoede de regeering niet kwalijk nemen dat haar Vlootplan een menigte bralzuchtige lieden er toe brengt, alle gevoel voor proporties te verliezen en te zwijmelen in het beeld Nederland Groote Zeemogendheid". Een fraai staaltje van deze hiep-hiephoera-mentaliteit troffen wij aan in 's heeren Arnold Meier's Zwart Front, alwaar wij lazen: Onze slagkruisers zijn niet primair bedoeld als bestrijdingsmiddel van. drijvende forten" .... hoewel ze den meesten daarvan behoorlijk partij kunnen geven, en de anderen.... buiten adem achter zich aan kunnen laten stoomen met geen schijn van kans op succes ! Waar ze neutralisceren met n klap 's rijands numeriek overwicht aan kruisers ! Japan heeft een 40 kruisers; Engeland zal er \veldra meer dan 70 hebben; Amerika heeft ook iets dergelijks" .... Onze slagkruisers kunnen elk een dozijn van die schepen aan.... wie sprak daar van pariteit"? Wie onze .slagkruisers beschouwt als ,,half\vasslagschepen" .. .. bewijst alleen dat hij geen benul van zee-strategie heeft. Wie ze in hun waren aard van.... Sl'PEKKRU1SERS.... erkent, ziet de toekomstige ontwikkeling van den oorlog ter zee, van SKA POWER IN TH R N EXT WAR" voor zich! Een sca power" waarin Nederland zich kan vermeten onder de groote mogendheden mee te tellen. . .. en zelfstandig te blijven ! PAG. 6 DE GROENE No.-3280

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl