De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 31 augustus pagina 12

31 augustus 1940 – pagina 12

Dit is een ingescande tekst.

rouwen en vrouwenleven Maria Montessori 70 jaar OP 31 Augustus is het 70 jaar geleden dat te Chiaravalle ,de groote Italiaansche hervormster van het onderwijs werd geboren. Voordat zij gehoor gaf aan haar roeping die haar zoo groot zou maken, trok zij de aandacht als medica. Als eerste vrouw in Italiëpromoveerde zij op zes en twintigjarigen leeftijd te Rome tot doctor in de medicijnen en chirurgie. Zij werd benoemd tot assistente aan de psychiatrische kliniek van de Uni versiteit en kort daarop tot professor in de anthropologie en hygiëne. Van 1904 tot 1908 doceerde zij paedagogische anthropologie aan de Universiteit te Rome. In dien tijd werd haar aan dacht gatrokken door het lot van de achterlijke kinderen die in dezelfde gestichten ondergebracht waren als de volwassen krankzinnigen. Zij zag in dat die geestelijk misdeelde kinderen misdeeld waren door hun opvoeders,en op een paedagogisch congres te Turijn vestigde zij er de aandacht op dat de behandeling van deze kinderen geen medisch, maar een paedagogisch vraag stuk was. Spoedig daarna werd zij benoemd tot directrice van het pas opgerichte orthophrenische instituut waar leerkrachten voor het bijzonder onderwijs werden opgeleid. De resul taten van dit onderwijs aan abnormale kinderen dat onder leiding van dr. Montessori gegeven werd, waren ver rassend. Daarbij kwam zij tot de over tuiging dat het gewone lager onderwijs Maria Montessori voor normale kinderen op een ver keerde leest geschoeid was. Het onderwijs zorgde er voor dat de kinderen zoet gehouden werden en dat hun deels nuttige, deels overbodige dingen werden ingepompt. Als ze de school verlieten moesten ze opeens met hun twee beenen in de wereld" en in het leven" staan. Niet alleen bij het onderwijs, maar ook bij de op voeding gold (en geldt veelal heden nog) de stelregel dat de kinderen zoet ge houden moeten worden en dat ze niet lastig mogen zijn. Daarbij werd over het hoofd gezien dat lastige menschen veel hinderlijker zijn dan lastige kin deren, en dat door de opvoedings methoden, uit die dagen, bij voorkeur lastige menschen gekweekt werden. Volgens de oude opvattingen is een kind tot het zesde jaar volslagen onmondig en onhandig, en moet een kind zoet gehouden worden omdat de ouders er zoo weinig mogelijk last van willen hebben. Het ouderwetsche kin derbedje staat op huizenhooge pooten opdat de ouders er goed bij kunnen. Opdat het kind er niet uit zal vallen, zijn de zijkanten van latjes of tralies voorzien. Het kind ligt veilig in zijn kooi waar het niet uit kan, terwijl de ouders rustig met krant en breikous beneden kunnen zitten. Maar iedere avond is het naar bed gaan een ver schrikking voor het kind en het zou er liefst uit willen klimmen. Daarom zegt Maria Montessori: Geef het kind Het brandpunt van het Montessori-onderwijs, de school te Laren een laag bed waar het in en uit kan stappen, dan zal het kind er niet uit willen en veel rustiger slapen. En wat het speelgoed betreft, het was de gewoonte om de kinderen speelgoed te geven dat zoo onbreekbaar als mogelijk is, terwijl de kleintjes juist voorzichtig heid leeren door het omgaan met breekbare dingen die tenslotte niet van kostbaar Delftsch porcelein hoeven te zijn. Zoo zijn er tal van groote en kleine onjuistheden in de opvoeding waar Maria Montessori de aandacht op vestigde. De groote leemten in het onderwijs sproten hieruit voort, dat men het bevattingsvermogen van het kind onderschatte, en dat alle kinderen van denzelfden leeftijd in n klas bij elkaar gestopt, hetzelfde moesten leeren. Maar kinderen van denzelfden leeftijd zijn niet even oud. Maria Montessori maakte studie van de psychische groeiwetten. In opeenvolgende perioden is het kind bevattelijk en zeer gevoelig voor be paalde indrukken, maar bij alle kinde ren is dat verschillend. Wie iets leert waar hij belangstelling voor heeft, zal het niet bladzij voor bladzij uit het hoofd leeren om het een week later weer vergeten te zijn, maar hij zal het met begrip in zich opnemen. Waar belangstelling is, daar is ook begrip; daarom moet een kind iets leeren wanneer het er belangstelling voor heeft. Bij het eene kind is het vroeger, bij het andere later. En de dingen die vooral geleerd moeten worden, dat zijn zelftucht en verantwoordelijk heidsbesef. Het moreele en sociale bewustzijn wordt den kinderen bij gebracht, wat in het gewone lager onderwijs nooit het geval was. Ook maakt Maria Montessori geen splitsing in het lichamelijk en geeste lijk werk zooals dat op de lagere scholen gebruikelijk is. Want de geest rust er niet van uit als hij uitgescha keld wordt en het lichaam mechanische bewegingen maakt zooals bijvoor beeld bij gymnastiek. Men ontspant den geest door hem op andere wijze bezig te houden, wat dan gepaard kan gaan aan lichamelijk werk. Wat de kinderen bij het Montessorionderwijs op zeer jongen leeftijd reeds leeren, dat is de hulpvaardigheid. Kinderen die met jongeren in het zelfde klasje zitten, zullen deze, waar het noodig is, graag ter zijde staan. De hulpvaardigheid is een eigenschap die de menschen hard noodig hebban Op de bijzonderheden van het Mon tessori-onderwijs kan hier niet verder ingegaan worden, deze zouden boekdeelen vullen. IN 1907 paste Maria Montessori haar onderwijsmethode voor het eerst op normale kinderen toe, en de resul taten waren alleszins bevredigend. Toen werden de Case dei Bambini" opgericht, voor kinderen van 3 tot 6 jaar. Weldra vonden die scholen overal navolging en in 1913 werd te Rome de eerste groote opleidings cursus gehouden. In alle werelddeelen kwamen de scholen als padde stoelen uit den grond, tot zelfs in Tibet en Honoloeloe. Over de heele wereld had zij succes. Van verschil lende pausen, van Mussolini, Marconi, Edison, Selma Lagerlöf, Sven Hedin en Rabindranath Tagore kreeg zij blijken van instemming en bewijzen van waardeering. Eenige jaren geleden vestigde Maria Montessori zich in ons land, waar haar methode reeds een ruime toe passing had gevonden. In Laren, aan de Naarderstraatweg, vestigde zij haar Centrum dat tegelijk school is. In Am sterdam en Utrecht werkte zij mee aan de tweejarige opleidingscursussen, waarbij de cursisten vijf maanden per jaar in Laren moesten zijn. Verleden jaar is de onderwijshervormster naar VoorIndiëgegaan om daar een serie lezin gen te houden. Door den oorlogs toestand was het haar niet meer mogelijk terug te keeren. Er zijn menschen die bedenkingen hebben tegen het MDntessori-systeem, en niet altijd ten onrechte. Er zijn bijvoorbeeld scholen die zich Montessorischool noemen en de methode nochtans niet op den voet volgen. Natuurlijk zijn er dan wel eens minder gunstige resultaten, maar dan zou het onjuist zijn de schuld op de Montessori-methode te schuiven. De jeugd van vandaag, dat is de wereld van morgen. En hoe de wereld morgen zijn zal, hangt voor een groot deel af van opvoeding en opvoeders. Op het oogenblik beleeft de wereld een kentering. Allerlei wordt afgebroken en allerlei wordt opgebouwd. En bij de gedachte aan den opbouw van de wereld moeten wij Maria Montessori dankbaar zijn omdat zij de wereld der volwassenen wakker gemaakt heeft voor de geestelijke waarden die in de jeugd sluimeren, en op deze wijze nieuwe perspectieven geopend heeft. E. U. AAN INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN wordt verzocht bij hun bij dragen een gefrankeerd brief omslag met adres van den afzender in te sluiten. Op het adres van stukken, voor de redactie bestemd, vermelde men gén namen van personen PAG. 12 DE GROENE No. 3297

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl