De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 31 augustus pagina 14

31 augustus 1940 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

U lïH U U l G H E D E M Stadsinventaris Politie-agenten DE stad is niet compleet zonder de politie-agenten, de gt niformeerden die een agentuur hebben in het bewaren van de goede orde en die daarom op hun post staan. Die post is een straathoek, een plein of een wijk. De agent doet zijn wijk, daarom zijn er menschen die de wijk nemen. Maar dat zijn de menschen die een slecht geweten hebben en verder niets. De agenten zijn de onmisbare leven de monumenten in de stad. Kinderen zijn bang voor ze, de agent is een soort boeman die almachtig is en je in een donkere kerker sleuren kan als je op het gras geloopen hebt. En er zijn ook volwassenen die die angst niet heelemaal verloren hebben. Als zij een agent tegenkomen probeeren zij hun allergewoonste gezicht te zetten, al hebben ze dan een glashelder geweten. Je kan immers nooit weten, er zijn wel eens meer onschuldigen veroordeeld. In de oogen van veel menschen is de agent ongeveer de hoogste instantie die denkbaar is. De dienaar van den heiligen Hermandad héft iets van een heilige, want soms is hij een martelaar en altijd heeft hij een einde loos geduld. Want in zijn wijk is hij de vraagbaak voor iedereen, en hij moet overal raad op weten. Agent, m'n buurman snurkt zoo dat 't behang er van scheurt. Wat mot je daar nou tegen doen?" Agent, ik heb daar een dubbeltje in gegooid en er komt niets uit." Agent, ze hebben me vullisbak gejat." Ken u me segge waar de Miegel An Geelo straat is?" En de agent is de levende encyclopedie voor kleine ongerechtigheden en zoo noodig de sterke arm der wet. Zonder uniform is hij ondenkbaar, is hij een gevallen godheid en gemoede lijk huisvader tegelijk. Zijn kinderen zijn meestal ondeugend, want gewoon lijk woont vader niet in zijn wijk en kan hij thuis niet bekeuren. Er zijn ook agenten wier uniform geen uniform is. Dat zijn de stillen, maar die zie je nooit. Tooneel Lord Lister Legende (Hollandsche Schouwburg) VAN Defresne's detective-spel speelt niemand minder dan Lord Lister in eigen persoon de hoofdrol. Natuurlijk hebben wij allen wel eens zijn adem benemende wederwaardigheden ge lezen, en natuurlijk klopt ieders hart warm voor den legendarisch geworden gentleman-boef wiens misdaden steeds weldaden zijn en die het op roofzuchtige geldmagnaten voorzien heeft om de geplunderde kleine luyden hun geldje weer terug te geven, pro deo. Deze dankbare rol wordt gespeeld door Wim Grelinger, die bijgestaan wordt door Anton Burgdorffer als zijn vriend Charley die het vak nog leeren moet en zeer veel te slikken krijgt, zooveel dat hij zich bijna verslikt. Hardstone (Ben Groeneveld) is de directeur van de Olie Maatschappij, hij heeft veel geld, is bijaldien een slecht mensch, en wordt door Lord Lister ontmaskerd. Tijdens het tweede bedrijf bevindt zich op het tooneel een houten brand kast waar de millioenen waard zijnde effecten uitgehaald worden en elders opgeborgen, omdat de safe niet safe genoeg is voor Lord Lister die den Oliemagnaat beloofd heeft ze te komen stelen. Terwijl de lord zijn slag begint te slaan, wordt het huis omsingeld door politie-agenten, zoo suggestief dat men de agenten meent te hooren schuifelen in de Plantage Middenlaan. Weldra staat het tooneel vol agenten, en de lord is gevlogen. Er is ook een bedelaresje dat in een dame verandert en vice-versa weer in een bedelaresje. In beide rollen is Nelly Ernst raak. Na allerlei griezeligs is de olieman zijn geld kwijt. En omdat hij dan geen geld meer heeft, blijkt hij eigenlijk een goed mensch te zijn, zoodat het stuk voor alle partijen en ook voor het publiek een bevredigend eind heeft. Film De drie Codona's (City) DE film brengt ons in een circus, en van het eene circus in het andere. De drie Codona's zijn lucht acrobaten, die na jarenlange training en zelfopoffering wereldberoemd zijn geworden. Beroemd en ongelukkig. Ongelukkig in de liefde. Want als de liefde er niet was, zou de film er niet zijn. De koningen der lucht kunnen iets dat in de variété-wereld nog niet geëvenaard is, dat is de driedubbele salto mortale. Hoog in de lucht zweven en vliegen de trapeze-virtuozen heen en weer, en zij vallen telkens niet. Een der drie Codona's, Alfredo, is verliefd op de beroemde lucht-acrobate Lilian Leitzel en zijn liefde wordt beantwoord, en steeds opnieuw beant woord in telefoongesprekken van het eene werelddeel naar het andere totdat het noodlot een eind maakt aan deze transatlantische liefdesverhouding. Alfredo wordt onverschillig; de twee andere Codona's vreezen hun onder gang. Hij laat zich door een paar gewetenlooze kerels omkoopen met zijn troep de driedubbele salto zonder net tusschen twee New Yorksche wolkenkrabbers te doen om voor een groot warenhuis reclame te maken. De twee andere Codona's protesteeren aanvankelijk, maar ze doen het. De spanning stijgt ten top, er wordt met microfoons en filmcamera's gesleept. Het op sensatie beluste publiek (ook dat voor, achter, rechts en links van u in de zaal) houdt den adem in. .. . Tenslotte blijkt dat de driedubbele salto mortale niet zoo doodelijk is als de liefde. Meisjes in uniform (Rialto) ZOOALS een landschap vaak het mooiste is bij regenachtig weer, zoo is het ook met de film. Met een film waar het op regent omdat hij zoo oud is en zoo dikwijls vertoond. Zoo'n film is Madchen in Uniform", waar het een beetje op regent omdat hij zoo vaak vertoond moest worden, maar zulke ouderdomsverschijnselen nemen we graag op den koop toe. Jaren geleden maakte deze tragedie van kostschool meisjes grooten opgang, we hadden innig medelijden met Manuela (Hertha Thiele zooals u zich nog herinnert) en met haar lotgenootjes. En een ontzet tende haat welde in ons op aan het adres van de afschuwelijke directrice die we wel de oogen uit zouden willen krabben. De directrice moest om zeep gebracht worden en Manuela moest voor haar lijden beloond worden met het een of andere stralende geluk. Als de film zoo afgeloopen was, waren we hem niet voor den tweeden keer gaan zien. Maar ons rechtvaardigheidsgevoel wordt aan het slot toch op een redelijke wijze bevredigd; nadat het groote on heil voorkomen is, strompelt de direc trice eenzaam weg met het inzicht dat haar verouderde opvoedingsmethode gefaald heeft. De film is indertijd knap opgenomen. Hoe luguber is de hand van de dirigeerende juffrouw als er een koraal gezongen wordt, verstard en automatisch zooals alles verstard en automatisch is op de kostschool. En het gekraak van de schoenen der direc trice als zij de rijen van meisjes inspec teert, is een ware obsessie. Alleen schoe nen van zoo'n directrice kunnen zoo afgrijselijk kraken. De problemen in den film gesteld, zijn in dezen tijd niet zeer actueel meer. Dat neemt echter niet weg dat de film een en ander zuiver in beeld brengt en daarom de moeite van het zien, of nog maals zien, waard is. Vermiak Caliente (Lijnbaansgracht) ALS ge eens op een avond het nacht leven wilt meemaken en u wilt vermaken, kunt ge naar Caliente gaan, dat sinds korten tijd bestaat en blijk baar in de een of andere behoefte voorziet. Het begrip vermaak" is maar betrekkelijk, maar ge kunt een poging wagen en langs de lange en donkere Lijnbaansgracht sluipen ten einde de deur te vinden. Als ge die gevonden hebt, en als ze open gaat, staat een vriendelijke uitsmijter u op te wachten om u misschien te vertellen dat ge niet toegelaten kunt worden. Want alleen de uitverkorenen die lid zijn, mogen deze tempel van muziek en dans betreden. Het is een goede gedachte van den directeur, de heer Kols, geweest, de tempel gesloten te houden voor ontwijdende elementen. Het gaat er warm toe, in Caliente. Afgezien van de consumpties, die met inachtneming van het tarief zeer goed zijn, staat er een dame te zingen, en speelt er een hot jazz orkest. Waarbij dan gedanst kan worden. De ietwat een beklemmende, of zoo ge wilt een intieme sfeer gevende gewelven worden beschenen met ultra paars en infra rose licht dat aan peerdrups bij mane schijn doet denken. Ik ben altijd een beetje achter dochtig ten opzichte van alle mogelijke vormen van maneschijn, en ik houd niet van peerdrups sinds mijn elfde jaar. Maar smaken verschillen. Eten Het poffertjestentje in het Vondelpark IN de uitgestrekte contreien van het Vondelpark bevindt zich, in het verre Westen, een pleisterplaats voor vermoeide en vooral hongerige wande laars. Het is de poffertjeskraam. Eigen lijk is het geen kraam, maar meer een houten huisje met wat glazen schotten tegen den wind en voor het uitzicht. Wie van den Amstelveenscheweg komt valt direct met zijn neus in de boter, maar het is sportiever om de eet gelegenheid van het Leidscheboschje af te bereiken. Als je er zit, dan is het uitzicht niet mooier dan elders in het park, maar het uitzicht is officieeier als het omlijst is door spijskaarten, limonade-recla mes en andere woorden van welkomst. Poffertjes met suiker kosten 20 cent per portie. Met vanjllesuiker 25 cent. Met rhum 30 cent. Die poffertjes met rhum zijn sensationeel, met hun aro matische smeuigheid die den eter in een dusdanige extase brengt, dat hij niet merkt dat zijn stoeltje ietwat wankelt. Natuurlijk kunt ge ook poffer tjes zonder rhum krijgen, maar rhum zonder poffertjes krijgt ge niet, van wege het verlof voor alcoholvrije dranken. Wetenschap De Oudemannehuispoort DE weg naar de wijsheid leidt door de Oudemannehuispoort naar de Universiteit. Maar ook zonder Univer siteit kan men wijsheid vergaren uit de boeken. De groote boekenmarkt van Amsterdam is de weg naar de wijsheid, de Oudemannehuispoort. En de meeste menschen zijn pas wijs als ze een oud man zijn. In de poort worden 2e, 36 tot en met zooveelste-handsch boeken aangebo den, tegen prijzen die afhankelijk zijn van ouderdom en netheid van het boek werk. De keuze is enorm. Broederlijk naast, op, en door elkaar liggen Jules Verne, Heine en Ivans, Browning, Lefferstra en Timmermans. Ge kunt er een als nieuwe Andree's Handatlas krijgen uit 1913, de orgelwerken van Bach of een plaatwerk van Steinlen of Dik Trom. Voor waardelooze boeken kunt ge veel betalen, en de grootste kostbaarheden kunt ge u verschaffen voor een krats. Dat hangt van uw beurs en uw handelsgeest af, maar in ieder geval kunt ge voor een gering bedrag uw boekenrek opvullen met mooie aandoenlijk ouderwetsche band jes die rood of blauw zijn met gouden krulletjes. Als ge een uiterst zeldzaam boek zoekt, zoo'n boek waarvan er misschien nog maar n exemplaar bestaat, wendt u dan tot een der kooplieden. Hij zal u begrijpend toeknikken en zeggen dat hij het boek gehad heeft en juist verleden week verkocht en dat hij het wel voor u zal opsnorren en dat u nog maar eens langs moet komen en of hij uw adres mag hebben opdat hij het u kan sturen en of u niet interesse hebt voor dit of dat andere prachtwerkje, juist iets voor u en niet duur, een gulden vijftig maar, goud op snee, echt kalfsleer, niet meer te krijgen. Tenslotte gaat u naar huis met een heel ander boek. PAS. 14 01 GROENE No.3M7

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl