De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 7 september pagina 10

7 september 1940 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

C De goede dingen dezer aarde j De smeltkroes van het hart Noble madam, Men's evil manners live in brass, their virtues We write in water. Shakespeare: Henry the eighth" DE Nederlander, wij hebben het al eens opgemerkt, is een onver beterlijke individualist. Een gevolg van geestelijke ontwikkeling, van cul tuur. En daardoor is hij op zijn begin selen gesteld. Hij staat, in den strijd der meeningen, om met Vondel te spreken, ,,op 't punt van zijnen degen" en geeft niet spoedig kamp. Waarom zou hij ? Hij is goed ge schoold, behoorlijk onderlegd; hij weet wat hij weet en laat zich niet gemakke lijk van zijn opvattingen afbrengen. Daardoor echter komt hij ook spoe dig, in conflict. Verdeeldheid en twist, vaak over pietepeuterig verschil, zijn schering en inslag voor hem. Als hij de krant gelezen heeft stijgt de ergernis over beweringen welke hij niet deelen kan, en die hem prikkelen tot verzet, hem eerst naar 't hoofd, om vervolgens af te dalen in zijn pen en hij schrijft een ingezonden stuk". Dagblad redacteuren weten van dien vorm van verzet mee te praten. Zij hebben met de ingezonden-stukken-schrijvers in den regel meer te stellen dan hun lief is. Maar ook op de sociëteit, aan de bittertafel of aan een diner, bij het kleintje-koffie, loopt de twist soms zeer hoog. En dan.... de familie kring; die is een waar broei-nest voor meeningsverschil, dat gemakkelijk in heftig ongenoegen tusschen zusters, broers, zwagers, neven en nichten ontaardt. Des te heftiger hier, omdat men ten opzichte van bloedverwanten of aangetrouwde familie geen blad voor den mond behoeft te nemen. Men denkt dit tenminste veelal. En dan is er ruzie, in ieder geval.... quaestie. Het woord quaestie is geen Nederlandsch woord, en toch ligt het in den mond van iederen Hollander bestorven. De woorden: de quaestie is" vormen de inleiding tot menig betoog, dat dan al heel spoedig tot quaestie aanleiding geeft. En als de twist hevig is ontbrand, de hoofden heet en rood zijn en de veete goed op weg is om een onver zoenlijk karakter aan te nemen, weet in den regel niemand meer hoe het katjesspel indertijd begonnen is en wat de quaestie eigenlijk is, of ten minste is geweest. Wie tenslotte gelijk heeft is in den regel zeer quaestieus en in negen van de tien gevallen is die roerige sop de kool niet waard die men daarin voor elkaar heeft gestoofd. Toch is de Hollander van nature vreedzaam van aard, niet overmatig prikkelbaar; hij bezit gezonde zenuwen en kan niet bepaald gekarakteriseerd worden als een querulant. Desondanks maakt hij veelal van den muis der meeningsverschillen een olifant van wrok. Menig gezellig begonnen onder onsje in den familiekring heeft daartoe aanleiding gegeven en het hangt zoo ongeveer van de woon-wijk af hoe die wrok tot uiting komt. In de z.g. betere" kringen heet het resultaat verwijdering, verkoeling of, met een mooi woord, brouille. In de andere geeft de wrok wel eens aanleiding tot handtastelijke wraak. De quaestie is... ALLES is een quaestie van plaats en tijd, van verhoudingen en omstandigheden. Wat in normale tij den belangrijk lijkt, verliest in een ander en ernstiger tijdsgewricht alle beteekenis. Men maakt geen ruzie met zijn buurman als zijn, of het eigen, huis in brand staat. Integendeel, dan reikt men elkaar de helpende hand, wat de quaestie ook mag zijn, en de veete wordt door hulpvaardigheid verdron gen. Men wordt op slag de goede buur, die beter is dan de verre vriend en dit is een goed ding. De menschen zijn zoo kwaad niet als zij somtijds schijnen en elk meeningsverschil wordt opgeschort en maakt plaats voor een broederlijk gevoel. Het kan dan ook niet anders of in deze periode van gemeenschappelijk gedragen zorge lijkheid moet de neiging tot het maken van quaesties aanmerkelijk zijn ver zwakt. Wie in dezen tijd quaestie maakt, valt over een woord, spijkers oplaag water zoekt, is niet onder den indruk van dezen tijd. De grenzen tusschen ernstige maar tegenstrijdige overtuigingen zullen niet weggewischt worden en blijven ongetwijfeld bestaan, en dat is ook zooals het behoort. Gren zen behooren er te zijn. Maar de geneigdheid om eikaars overtuiging, ja eikaars meening te respecteeren, te ontzien, te verdragen, moet, hoe kan het ook anders?, grooter zijn dan ooit, en is dit buiten twijfel ook. De leden van het gezin, van de familie, van de gemeenschap, sluiten zich inniger aaneen; zij vinden elkaar in de gedach te, de idee die thans in ieder enkeling overheerschend moet zijn. Shakespeare trof de roos en sprak een wijs woord, toen hij de verzen schreef die wij als motto hierboven hebben geplaatst: Des menschen boosheid leeft in brons, zijn deugd schrijft men in 't water". Maar dit geldt voor perio den waarin aan boosheid en deugd, met den critischen aanleg die ieder enkeling eigen is, buitensporige betee kenis wordt gehecht. Zoodra het Nood lot ons stervelingen met een zwaardere greep omvat verliest dit woord veel van zijn gewicht. Zeggen wij niet: Van de dooden niets dan goeds? Het is dwaasheid, zeker, en de bedoeling dezer zegswijze is niet, dat men den doode, hoe boosaardig hij ook geweest mag zijn, slechts als een goed schepsel beoordeelen mag, maar dat van den doode slechts op een waardige wijze gesproken mag worden. Doch hoe men het de mortuis nil nisi bene" ook opvat, de beteekenis is toch, dat daar waar de Dood ingrijpt, waar het Nood lot zich in al zijn zware geweldigheid onherroepelijk gelden laat, alle kleingevoeligheid en kleinhartigheid terzijde moet worden gezet. En dit geldt niet slechts voor het ingrijpen van den Dood, maar ook voor dat van den Nood. DE quaestie is, dat angst, zorg en leed de krachten van het hart oproepen en activeeren en dat het hart dan, als immer, zegeviert over het verstand. Meening en beginsel verliezen, als ieder verstandelijk overleg, vrijwel hun geheele beteekenis wanneer het gemoed in beroering komt. Geschillen tusschen man en vrouw vervloeien in verzoening zoodra de twistenden zich met hun tijdelijke verdwazing oprichten en zich weer van hunne, in wezen ongeschokte liefde, bewust worden; twist tusschen vrienden houdt tegen het besef van de waarde dier vriendschap geen stand. Ondanks iederen gezonden af keer tegen verwerpelijke sentimentaliteit behoudt het gezonde sentiment in de menschelijke betrekkingen zijn onaantastbaar recht en zijn overwicht. Wie het menschelijk medegevoel in zijn volle kracht gelden laat oordeelt niet hard, en hij werpt het brons van de boosheid zijner medemenschen gaarne in de smeltkroes der vergevensgezindheid. En zulk een smeltkroes is toch eigenlijk ieder hart. LIBRA CHARIVARIA Verrassende mededelingen Verder vonden we vischjes, spin nen, wantsen, libellen, kokerjuffers en ndagsvliegen en nog veel meer aan slakken en planten. Alles liet zien, wat een rijkdom wij kunnen garen voor de ziel, in een tijd, waarin velen dat zoo noodig hebben". (Vad.) Stedebouw is samengetrokken uit de woorden stedebouwkunde en stedebouwkunst". (Haagsch Mbl.). | Paindeluxe-brood | Verschillende politieke concen| traties doen het voorkomen alsof het er om gaat zooveel mogelijk van het oude te redden als mogelijk is". (Waag) Hij ontving dezen brief van zijn mede-compagnon". (H.) Dat lastige! Hollandsen Met ingang van 18 Augustus zullen de autobussen het traject Oosterbeek-Arnhem weer bereiden", (Ned. Buurtspoorw.) De bodens van het gouvernement van Noord-Holland". (Haarl. Jaarb.) Naasting Naast een zeer goed ingericht bureau en een redelijk gesalarieerden bondsambtenaar werd in den R.K. V.B. een lagere contributie geheven tegenover (? Char.) die der andere voetbalorganisaties". ( Vad.) Deze tachtigjarige architect heeft naast het potlood, den passer en de trekpen ook de schrijfpen ter hand genomen". (K.) Schrille tegenstellingen Dit bleek uit de langzame snelheid waarmede de schepen zich bewogen". (H.) Kobert Koch behoort tot de onsterfelijke figuren der menschheid. Hij stierf in 1910". (H. P.) Moord De fietser kwam te vallen. Hij werd op slag gedood". (H.) De sprakeloozen Mag ik u een raad geven? knikte Kingma gedachteloos". (Het geheim van Dr. Ling) Tja, gnoof mr. Buil". (H.) De geklapte bijval Deze gelegenheid greep ik met beide handen aan en klapte bijval". (Nijm. C.) Dressuur Vervolgens richtte de spreker den blik zijner toehoorders op de toe komst". (H.) Het ronde punt De Giornale d'Italia wijdt een beschouwing aan het probleem Egypte rondom hetwelk de Britsche manoeu vres en intriges worden geconcen treerd". (Vad.) Onder de figuren der beeldende kunst is er welhaast geen, die de eigenaardige gespletenheid van da Yinci bezit. Zijn roep was zoo groot dat bijvoorbeeld n. m. d. Albrecht Dürer voor een deel naar Italiëtoog om zich van zijn geschriften op de hoogte te stellen". (R.) Van gespletenheid gesproken. Met een lange, hartstochtelijke kus dankte Sonja hem en in de warme volle lippen verzonk voor Frank de wereld vol zorgen". (liilth. C.) Geheel vol waren ze dus nog niet. Onze adverteerende humoristen Heer geeft onderwijs aan alle vogelliefhebbers die door kou of vochtig slapen nat geworden zijn, 's morgens in dauw op het gras geloopen hebben en daardoor rheurnatiek is ontstaan. Ook voor inwendige ziektes volkomen genezing onder garantie". (Nijm. P.) Gezichtsharen worden electrisch zonder lidteekens verwijderd. 150 haren voor / 2.?. (['. D.) Dr. Braat stelt een onderzoek in = naar historische pannebakkerijen". i (Nijm. C.) | Hij w:l blijkbaar weten wat dat | voor dingen zijn. i Ingekomen Boeken Prof. Dr. H. J. Pos: Uren met Bergson. (Uitgave Hollandia Drukkerij N.V., Baarn.) Dr. P. H. Ritte r Jr.: Wie zijn de Drie Mannen van de Nederlandsche Unie? (Hollandia Drukkerij N.V., Baarn.) Prof. A. M. Sadler: Het Kunstig Bloemenschikken. (Uitgeverij InDen Toren", Naarden.) Friedrich Kayssler: Wandlung und Sirin. Sechs Vortrage ber Schauspielkunst. (Paul List Verlag, Leipzig.) llllllllllllflIIIIIIIIIIIIIKIlllHlllllllllllllllllllllllllllltlIllltlllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllUlllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllulllllllllll liliilmliliillllillllltft -Je koop geuraayd oan particulier : Electrische Gramofoon Opgave van prijs en merk onder letter K 317 administratie De Groene. PAG. 10 DE GROENE No. 3298

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl