De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1940 7 september pagina 14

7 september 1940 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

UITHUIZIGHEDEN Stadsinventaris Het Amstelveld OP Maandagochtend, in de vroegte wordt het Amstelveld herschapen in een kleine wereldstad, waar het aan niets ontbreekt. Er zijn warenhuisjes waar alles, en dan ook alles, te krijgen is, en alle takken van kunst en weten schap zijn er vertegenwoordigd. Ge kunt er honderd verschillende merken scheermesjes krijgen, en vier paar ve ters voor een dubbeltje. En de nieuwste schlagers op gramofoonplaten (electrisch opgenomen). Overal staan de epigonen van Kokadorus die met meer of minder redenaarstalent u het leven gelukkiger willen maken. Ge moet be seffen dat uw levensgeluk van kleinig heden afhangt. Zonder de nooit wei gerende gasaansteker met vier reserve steentjes zijt ge een verloren man. Zon der het gepatenteerde anti-spat keuken kraan-slangetje vraagt uw vrouw echt scheiding aan of wordt uw huwelijks leven op z'n minst verwoest. Dergelijke onheilen zijn te voorkomen voor 2, 3 of 5 stuivers. Een paar kraampjes ver der dan de vulpendokter staat diens ietwat meer wetenschappelijke collega, de brillendokter (honoris causa). Om misverstand te voorkomen is het woord brillendokter" met roode letters op de witte jas aangebracht. De jas is wit om vertrouwen in te boezemen. Eigen lijk is de jas niet zoo hél wit, en des dokters handen zien er niet uit of hij ze om het kwartier wascht, maar om het kwartaal. Al zijn brillen hebben mooi doorzichtig glas. Als bijverdienste ver koopt hij horlogekasten en lichtgevende speldjes van Philips. Na den sigarenman gepasseerd te zijn, wiens sigaren allemaal handwerk zóó van de fabriek zijn, en na een menschenmenigte doorgeworsteld te hebben die fanatiek ijswafels aan het afkluiven is, belandt ge bij den kunstschilder. De zijkant van een schuilkelder gebruikt hij als etalage; daar prijken al zijn landschappen met en zonder molens. Met palet en penseel staat hij te schil deren, en de helft van zijn inspiratie gebruikt hij om het publiek voor te lichten: Als u eens iets na te schilde ren hebt, bijvoorbeeld een prentbriefkaart, en u gaat daarmee naar een kunsthandel, dan betaalt u gauw 40 of 50 gulden zonder lijst. Op de lijst moet de kunsthandel nóg eens verdie nen, maar ik lever u 't schilderij kant en klaar vanaf drie en een halve gulden. Die daar zijn duurder, maar dat is op echt linnen.. .." Als ge niets na te schilderen hebt, kunt ge verder gaan om manchetknoopen te koopen, of oude boeken, vlekkewater, rubber hakken, dassen, likdoorn pleisters, konijnen of niets. Film Wiener G'schichten (Rembrandt Theater) DIT is de ode aan het Weensche Koffiehuis uit het begin dezer eeuw, aan het stamcaféwaar iedere gast zijn vaste plaats had en waar gepraat, geroddeld, gepolitiseerd en gegokt werd onder het genot van een der tien soorten koffie met of zonder vel, geserveerd door den meest getrainden oberkellner van het continent. CaféFenstergucker" is zoo een stamcafévan historische reputatie en als men dit koffiehuis gezien heeft in de krullerige pracht van omstreeks 1905, dan weet men wat men vandaag den dag in zijn stamlokaal ontbeert aan sfeer, stemming en service. Maar nu heeft CaféFenstergucker", naast zijn naam en zijn gezellige gevelsteen ook wel alles mee. Waar vindt men nog kellners als Paul Hörbiger en Hans Moser en waar vindt men elegantere eigenaresse als Frau Lechner, om nog maar te zwijgen van de interessante clientèle, die varieert van den schwarmerischen" componist Seide tot den Hörbiger en Moser in Wiener G'schichten paardengokker Stanglberger en den valsch-speler Brelowski. Met deze menschen en in deze omgeving speelt zich een luchtig geval af van den ver liefden kellner Ferdinand en van zijn nichtje uit de provincie, die bijna in de goed verzorgde maar verkeerde handen van Brelowski valt, van een verliefde cheffin met beroepstrotsch en van concurrentiestrijd, die met een huwelijk en het wegvallen der scheidingsmuur, tusschen de concurreerende café's eindigt. Wiener G'schichten A. D. 1905; wie hoort ze niet graag vertellen als een sprookje uit een ver verleden.... van bijna 40 jaar terug. Tentoonstellingen Bloemen door Ned. schilders (Buffa) VAN 7 September tot 5 October wordt Buffa in de bloemetjes ge zet. Er is een tentoonstelling van bloemschilderijen van Lizzy Ansingh, Jeanne Bieruma Oosting, Breitner, Van Don gen, Lau, Jan Mankes, Lau, Peizel, Quirijn van Tiel, John Radecker, Jan Sluyters, en tal van andere Hollandsche schilders. Stilleven Deze tentoonstelling is de eerste van een serie van twaalf die Buffa zal houden. Wie in de natuur-arme Kalverstraat aan 't wandelen is en opeens naar buiten verlangt, kan zich verfrisschen aan de bloeiende natuur die de wanden van de zaaltjes siert. Want de men schen willen altijd bloemen zien, bloe men op schoorsteenmantels en venster banken of aan den muur hebben. Dat is het inconsequente van de gecultiveerde menschheid in de steenen stad. Tooneel De Spooktrein (Beatrix Theater) DE Spooktrein rijdt weer, en wel iederen avond in het Beatrix The ater. En omdat wij menschen er nu eenmaal van houden om veilig in een theaterstoeltje gezeten, te griezelen, gaan we naar de Spooktrein kijken, al worden we tijdig gewaarschuwd dat dit levensgevaarlijk is. De zes menschen die hun aanslui ting missen en genoopt zijn in een lu guber wachtkamertje te overnachten hebben allerlei verschrikkelijks te door staan. Dat is nu eenmaal zoo, als het ergens spookt. En van het tooneel af sluipt de griezeling de zaal in, zoodat je onwillekeurig al naar het bordje nooduitgang" zoekt. Maar dat is niet noodig, want zoo'n vaart loopt het niet met de verschrikkingen; Een der passagiers (gespeeld door Julia Cuypers) laat zich voortdurend in de maling nemen door Teddie Deakin (Bob van Leersum) die overal raad op weet en met zijn geruststellingen de menschen de stuipen op het lijf jaagt. Zijn opgewekt komisch gedrag vormt een schril contrast nmet de beklemmen de atmospheer. Tegen wil en dank wachten de spelers op de Spooktrein, en wij in de zaal wachten mee, zoodat deheele schouwburg feitelijk een wacht kamer wordt. En als de middernachte lijke trein dan eindelijk voorbijgeraasd is, komt er nog meer huiveringwekkends. Aan het eind van het stuk wor den we gerustgesteld met het feit dat er geen spooktreinen en geen spoken bestaan, en dan moeten we de griezelig donkere straat op om met de laatste spooktram naar huis te gaan. Intieme Kunstavond (Centraal Theater) WAARIN de intimiteit van dezen kunstavond bestaat wordt nie mand duidelijk, want zoowel de con férences van Louis Saalborn, als de Vlaamsche voordrachten van Rien van Noppen en Julia de Gruyter en de eenacter na de pauze zijn meer luidruchtig dan intiem, wat niets ten nadeele van deze prestaties wil beteekenen. Maar wel is deze kunstavond veelzijdig, want wat U anders op zeven verschillende avonden in zeven ver schillende schouwburgen, concertzalen en radio-studio's te zien of te hooren zoudt krijgen, wordt U nu in twee en een half uur gepresenteerd. Er is muziek, dans, voordracht, tooneelspel, Herman Kruyt speelt een wals van Schubert, een gedeeltelijke dansgroep Georgi danst Russisch, Slavisch en in Rococo-stijl, Lizzy Valesco en Edurin Thomas geven een Javaansch dessatafereeltje ten beste, er zijn Vlaamsche voordrachten en het geheel speelt een dienstbodennood-stukje met een ver rassend slot. Dat is veel voor n avond en dat het niet téveel werd pleit voor de luchtige wijze, waarop dit program ma samengesteld en gebracht wordt. Maar intiem.... neen, dat was het niet! Mottige Janus (Passage bioscoop) MOTTIGE Janus is een flinke eer lijke kerel, daarom heet hij dan ook eigenlijk Janus Rechtdoorzee. Hij is n van de vele matrozen die het stuk tot een zoo karakteristiek zee mansstuk maken. Natuurlijk wordt er veel gedronken, gezongen en harmoni ca gespeeld. Dit laatste inderdaad mees terlijk. Janus' vriend heet de Rooie", in tegenstelling tot de Blauwe" in De Jantjes". Inderdaad doet dit stuk denken aan De Jantjes", want hier zien we ook niets dan Jantjes, maar hoeveel aangrijpender is dit, en hoeveel levenswijsheid zit hier in. Alle matrozijn zijn toffe jongens, en de deftige rijke menschen zijn op de enkele uit zonderingen na, laaghartige huichel achtige individuen. Een van de emotioneelste oogenblikken is dat waarop Leen als moeder van een onecht kind (de vader is de schurk) ten tooneele verschijnt, op een rieten stoeltje gaat zitten en ter plaatse sterft nadat Mot tige Janus beloofd heeft voor het kind te zullen zorgen. Het is hartverscheu rend en dat blijft het, ook als de schurk (een zér deftige heer) ontmaskerd wordt. Het drama wordt opgevoerd door Het Nederlandsche Volkstooneel". In ieder geval wekt het den in druk dat er meer volk dan tooneel is. Film Pareh (De Uitkijk) HET lied van de rijst" is de onder titel van de film, maar deze zou ook De legende van de kris", of Het sprookje van de liefde tusschen Machmoed en Wagini" kunnen luiden, want al deze thema's doorkruisen deze film, de eerste speelfilm uit onze overzeesche gebieden. Iets van de naïviteit, die ons tege moet komt uit het bijgeloof en de geheiligde gebruiken der inlanders, vinden wij terug in Pareh", zoowel in het verhaal, en in het spel als in de realisatie van Mannus Franken. En Sarinah in ,,Pareh" zooals wij begrijpend knikken en verteederd glimlachen bij het hooren over de zinvolle en kinderlijkgeloovige gewoonten, zoo knikken en glimlachen wij bij het zien van deze film, die in alles de leege en gladde perfectie van de industriefilm mist, maar hart en toewijding en begrip heeft. Men treft er vele ingrediënten aan, waaruit ook de westersche film is opge bouwd: het liefdespaar, de onschuld belagende schurk en het gelukkige slot met den gestraften booswicht en het niets in de weg staande bruidspaar, maar alles is hier simpeler en poëtischer. De liefde wordt hier gesymboliseerd door twee elkaar naderende prauwen en inplaats van de slotkus rijkt Wagini op het dammetje tusschen twee sawahs de rijst aan Machmoed. En als wij nu toch aan het vergelijken zijn zag U ooit op de film een meer natuur lijke schoonheid en gratie als Wagini's zusje Sarinah, badend bij de zeven Bronnen ? GEEF adresveranderingen (ook tijde lijke) vroegtijdig op l Als wij Woensdag met de eerste post bericht van Uw verhuizing krijgen ontvangt U die week DE GROENE reeds aan Uw nieuw adres PAG. U DE GROENE No. 3298

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl